TÀI LIỆU - Văn học Nga (Ths. Phùng Hoài Ngọc)

Văn học Nga thế kỷ XIX và  Văn học Nga Xô viết thế kỷ XX .  

Hai thế kỷ văn học là hai thời kỳ phát triển liên tiếp, mỗi thời kỳ đều có vị trí lớn lao trong nền văn học chung của nhân loại . 

Văn học dân gian Nga đã có quá trình phát triển hàng chục thế kỷ, một kho tàng văn học đậm đà  tính  dân  tộc mà chúng ta chưa khai thác được nhiều. Văn học  phong kiến Nga với tư tưởng cổ điển chủ nghĩa  đã phản ánh tư tưởng chính thống của nền quân chủ Đại Nga - một quốc gia lớn ở Đông Âu. 

Đầu thế kỷ XIX, văn học lãng  mạn Nga đột ngột xuất hiện, tiến nhanh tới đỉnh cao  rồi lại chuyển ngay sang trào lưu hiện thực chủ nghĩa với những tác giả, tác phẩm xuất sắc, khiến Tây Âu vốn  tự hào về những thành tựu rực rỡ của văn học lãng mạn và hiện thực cũng phải kinh ngạc và thán phục. 

Văn học Nga có phong cách riêng biệt, khác lạ. Đặc biệt, tư tưởng dân chủ bộc lộ  trong văn học mạnh mẽ đến mức tạo ra nhu cầu đòi hỏi tư tưởng xã  hội chủ nghĩa như một qui luật tất yếu. Vì lẽ đó, Lênin đã coi tác phẩm của L.Tonxtôi là "tấm gương phản chiếu cách mạng Nga". Đó là đóng góp quan trọng của văn học Nga vào nền văn học thế giới. Những tác phẩm của , Lermontov, Gogol, L.Tonxtôi, Dotstoievski, Sekhov... đã trở thành  tác  phẩm  cổ  điển  cùng  với  thành  tựu  lý  luận,  phê  bình  của  Bielinski, Tsernysevski... còn đặt nền móng lí luận và gây ảnh hưởng sâu sắc đến cả  thế kỷ sau. 

Cách mạng tháng Mười Nga vĩ đại do Đảng của Lênin lãnh đạo đã tác động thúc đẩy mạnh mẽ  nền văn học mới mẻ ra đời và  tồn tại gần trọn thế kỉ XX với ảnh hưởng rộng rãi toàn thế giới. Đáng chú ý là văn học Xô viết vẫn tiếp nối tinh hoa truyền thống văn học Nga với nhiều đại diện ưu tú đạt đến đỉnh cao của văn học thế giới hai thế kỷ. 

Văn học Nga Xô viết là một bước tiến hóa cao trong tiến trình văn học của nhân loại. Gần 7000 người cầm bút viết văn trong dân số 300 triệu người (số liệu 1975) với bút pháp đa dạng, đề tài phong phú, giáo trình này thật khó lựa chọn những gương mặt thực sự tiêu biểu cho nền văn học Nga. Sự lựa chọn mang tính chủ quan là điều không tránh khỏi. 

Mặt khác trong các giáo trình truyền thống vắng bóng những tác giả có “vấn đề” đương thời như Esenin, Pasternak, Solzhenitsyn  và  những tác phẩm “nhỏ” nhưng quen thuộc như “Người thầy đầu tiên”, “Katyusa”,… Chúng tôi đã dựa vào các nguồn tư liệu mới nhất để cập nhật vào tài liệu, sao cho giáo trình này là một phác thảo đa dạng, sinh động của lịch sử văn học Nga hai thế kỷ. 

NỘI DUNG:

PHẦN I VĂN HỌC NGA THẾ KỈ XIX

Chương 1 Khái quát

Bối cảnh lịch sử văn học Nga và những đặc điểm của 3 giai đoạn................................5

Chương 2 Puskin đỉnh cao chủ nghĩa lãng mạn và người khởi xướng chủ nghĩa hiện

thực Nga

Puskin, mùa xuân văn học Nga .....................................................................................13

Thơ trữ tình.............................................. ......................................................................15

Tiểu thuyết "Evgeni Oneghin" ........ ......................................................................20

Tiểu thuyết "Người con gái viên đại uý " ................................................................23

Chương 3. Một số nhà văn nhà thơ khác ...................................................................28

Lermontov

Nierkrasov ......... ....................................................................................38

Belinski............ .......................................................................................43

Gogol ........... ..........................................................................................45

Dostoievski ...................................................................................................

Chương 4. Liev Tolstoi .................................................................................................51

Đường đời và sự nghiệp...................................................................................................53

Tiểu thuyết sử thi "Chiến tranh và Hòa bình"..................................................................66

Tiểu thuyết "Anna Karenina".........................................................................57

Tiểu thuyết "Phục sinh" ................................................................................59

Đặc sắc nghệ thuật tiểu thuyết Tolstoi

Chương 5 Sekhov đại biểu ưu tú cuối cùng của văn học hiện thựcNga.......................62

Truyện ngắn « Người trong bao ».....................................................................................64

Ba vở kịch và nghệ thuật viết kịch....................................................................................66



Kết luận: Nhận định về văn học Nga thế kỉ XIX và vị trí của nó trên thế giới. ........69

Câu hỏi hướng dẫn ôn tập/................................................................................................70



PHẦN II VĂN HỌC NGA XÔ VIẾT THẾ KỈ XX ......................................................

......................................................................................................................................71

Chương 6. Khái quát văn học thế kỉ XX

Chương 7. Maxim Gorki - người mở đầu nền văn học mới .......................................76

Chương 8. Vladimir Maiakovski nhà thơ cách tân đầy nhiệt huyết .........................94

Chương 9. Mikhail Solokhov với "Sông Đông êm đềm".............................................102

Chương 10. Một số tác giả và tác phẩm tiêu biểu khác ............................................113

Alexei Tolstoi và "Con đường đau khổ".........................................................................113

Nicolai Oxtrovski và "Thép đã tôi thế đấy" ...................................................................117

Alexandoror Fadeev .......................................................................................................120

"Chiến bại............................ ..........................................................................................120

"Đội cận vệ thanh niên" ................................................................................................122

Chinghiz Aitmatov và "Người thầy đầu tiên".................................................................124

6 tác phẩm tiêu biểu………..……..…………………………………………….………126

Sergei Esenin nhà thơ của nỗi buồn và tình yêu làng quê Nga.......................................131



Phùng Hoài Ngọc biên soạn 4

Một số bài thơ hay của Esenin........................................................................................132

Pogodin 3 vở kịch về Lenin.............................................................................................136

Anna Akhmatova và «Tình yêu»..........................................................138

Isakovsky và «Katyusa»..................................................................................................139



Chương 11. Sơ lược về văn học Nga Xô viết từ sau Chiến tranh thế giới II............142

Kết luận về ý nghĩa và vai trò lịch sử của Văn học Nga

Hướng dẫn ôn tập ........................................................................................................146



Phụ lục 1: Những "mạch ngầm" của văn học Nga......................................................148



Phụ lục 2: Hai nhà văn có "vấn đề": Solzhenitsyn và Pasternak..............................150

Sơ lược về Solzhenitsyn....................................................................................................

Pasternak – Một số bài thơ .............................................................................................152

Bác sĩ Zhivago ................................................................................................................154



Phụ lục 3: Nguyên tác một số bài thơ tiếng Nga........................................................158

Thư mục tham khảo

LINK DOWNLOAD

Văn học Nga thế kỷ XIX và  Văn học Nga Xô viết thế kỷ XX .  

Hai thế kỷ văn học là hai thời kỳ phát triển liên tiếp, mỗi thời kỳ đều có vị trí lớn lao trong nền văn học chung của nhân loại . 

Văn học dân gian Nga đã có quá trình phát triển hàng chục thế kỷ, một kho tàng văn học đậm đà  tính  dân  tộc mà chúng ta chưa khai thác được nhiều. Văn học  phong kiến Nga với tư tưởng cổ điển chủ nghĩa  đã phản ánh tư tưởng chính thống của nền quân chủ Đại Nga - một quốc gia lớn ở Đông Âu. 

Đầu thế kỷ XIX, văn học lãng  mạn Nga đột ngột xuất hiện, tiến nhanh tới đỉnh cao  rồi lại chuyển ngay sang trào lưu hiện thực chủ nghĩa với những tác giả, tác phẩm xuất sắc, khiến Tây Âu vốn  tự hào về những thành tựu rực rỡ của văn học lãng mạn và hiện thực cũng phải kinh ngạc và thán phục. 

Văn học Nga có phong cách riêng biệt, khác lạ. Đặc biệt, tư tưởng dân chủ bộc lộ  trong văn học mạnh mẽ đến mức tạo ra nhu cầu đòi hỏi tư tưởng xã  hội chủ nghĩa như một qui luật tất yếu. Vì lẽ đó, Lênin đã coi tác phẩm của L.Tonxtôi là "tấm gương phản chiếu cách mạng Nga". Đó là đóng góp quan trọng của văn học Nga vào nền văn học thế giới. Những tác phẩm của , Lermontov, Gogol, L.Tonxtôi, Dotstoievski, Sekhov... đã trở thành  tác  phẩm  cổ  điển  cùng  với  thành  tựu  lý  luận,  phê  bình  của  Bielinski, Tsernysevski... còn đặt nền móng lí luận và gây ảnh hưởng sâu sắc đến cả  thế kỷ sau. 

Cách mạng tháng Mười Nga vĩ đại do Đảng của Lênin lãnh đạo đã tác động thúc đẩy mạnh mẽ  nền văn học mới mẻ ra đời và  tồn tại gần trọn thế kỉ XX với ảnh hưởng rộng rãi toàn thế giới. Đáng chú ý là văn học Xô viết vẫn tiếp nối tinh hoa truyền thống văn học Nga với nhiều đại diện ưu tú đạt đến đỉnh cao của văn học thế giới hai thế kỷ. 

Văn học Nga Xô viết là một bước tiến hóa cao trong tiến trình văn học của nhân loại. Gần 7000 người cầm bút viết văn trong dân số 300 triệu người (số liệu 1975) với bút pháp đa dạng, đề tài phong phú, giáo trình này thật khó lựa chọn những gương mặt thực sự tiêu biểu cho nền văn học Nga. Sự lựa chọn mang tính chủ quan là điều không tránh khỏi. 

Mặt khác trong các giáo trình truyền thống vắng bóng những tác giả có “vấn đề” đương thời như Esenin, Pasternak, Solzhenitsyn  và  những tác phẩm “nhỏ” nhưng quen thuộc như “Người thầy đầu tiên”, “Katyusa”,… Chúng tôi đã dựa vào các nguồn tư liệu mới nhất để cập nhật vào tài liệu, sao cho giáo trình này là một phác thảo đa dạng, sinh động của lịch sử văn học Nga hai thế kỷ. 

NỘI DUNG:

PHẦN I VĂN HỌC NGA THẾ KỈ XIX

Chương 1 Khái quát

Bối cảnh lịch sử văn học Nga và những đặc điểm của 3 giai đoạn................................5

Chương 2 Puskin đỉnh cao chủ nghĩa lãng mạn và người khởi xướng chủ nghĩa hiện

thực Nga

Puskin, mùa xuân văn học Nga .....................................................................................13

Thơ trữ tình.............................................. ......................................................................15

Tiểu thuyết "Evgeni Oneghin" ........ ......................................................................20

Tiểu thuyết "Người con gái viên đại uý " ................................................................23

Chương 3. Một số nhà văn nhà thơ khác ...................................................................28

Lermontov

Nierkrasov ......... ....................................................................................38

Belinski............ .......................................................................................43

Gogol ........... ..........................................................................................45

Dostoievski ...................................................................................................

Chương 4. Liev Tolstoi .................................................................................................51

Đường đời và sự nghiệp...................................................................................................53

Tiểu thuyết sử thi "Chiến tranh và Hòa bình"..................................................................66

Tiểu thuyết "Anna Karenina".........................................................................57

Tiểu thuyết "Phục sinh" ................................................................................59

Đặc sắc nghệ thuật tiểu thuyết Tolstoi

Chương 5 Sekhov đại biểu ưu tú cuối cùng của văn học hiện thựcNga.......................62

Truyện ngắn « Người trong bao ».....................................................................................64

Ba vở kịch và nghệ thuật viết kịch....................................................................................66



Kết luận: Nhận định về văn học Nga thế kỉ XIX và vị trí của nó trên thế giới. ........69

Câu hỏi hướng dẫn ôn tập/................................................................................................70



PHẦN II VĂN HỌC NGA XÔ VIẾT THẾ KỈ XX ......................................................

......................................................................................................................................71

Chương 6. Khái quát văn học thế kỉ XX

Chương 7. Maxim Gorki - người mở đầu nền văn học mới .......................................76

Chương 8. Vladimir Maiakovski nhà thơ cách tân đầy nhiệt huyết .........................94

Chương 9. Mikhail Solokhov với "Sông Đông êm đềm".............................................102

Chương 10. Một số tác giả và tác phẩm tiêu biểu khác ............................................113

Alexei Tolstoi và "Con đường đau khổ".........................................................................113

Nicolai Oxtrovski và "Thép đã tôi thế đấy" ...................................................................117

Alexandoror Fadeev .......................................................................................................120

"Chiến bại............................ ..........................................................................................120

"Đội cận vệ thanh niên" ................................................................................................122

Chinghiz Aitmatov và "Người thầy đầu tiên".................................................................124

6 tác phẩm tiêu biểu………..……..…………………………………………….………126

Sergei Esenin nhà thơ của nỗi buồn và tình yêu làng quê Nga.......................................131



Phùng Hoài Ngọc biên soạn 4

Một số bài thơ hay của Esenin........................................................................................132

Pogodin 3 vở kịch về Lenin.............................................................................................136

Anna Akhmatova và «Tình yêu»..........................................................138

Isakovsky và «Katyusa»..................................................................................................139



Chương 11. Sơ lược về văn học Nga Xô viết từ sau Chiến tranh thế giới II............142

Kết luận về ý nghĩa và vai trò lịch sử của Văn học Nga

Hướng dẫn ôn tập ........................................................................................................146



Phụ lục 1: Những "mạch ngầm" của văn học Nga......................................................148



Phụ lục 2: Hai nhà văn có "vấn đề": Solzhenitsyn và Pasternak..............................150

Sơ lược về Solzhenitsyn....................................................................................................

Pasternak – Một số bài thơ .............................................................................................152

Bác sĩ Zhivago ................................................................................................................154



Phụ lục 3: Nguyên tác một số bài thơ tiếng Nga........................................................158

Thư mục tham khảo

LINK DOWNLOAD

Chuyên mục: C. Bài giảng chuyên ngành Lịch sử - Văn Hóa (History & Cultural)