PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH SỬ DỤNG THUỐC CORTICOID ĐƯỜNG UỐNG THEO QUY ĐỊNH CỦA BỘ Y TẾ TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH KIÊN GIANG NĂM 2019 - 2020 | Cộng đồng Kỹ thuật cơ điện Việt Nam EBOOKBKMT

TÓM TẮT

Mục tiêu: Phân tích tình hình sử dụng thuốc corticoid đường uống tại các khoa điều trị ngoại trú bệnh viện đa khoa tỉnh Kiên Giang năm 2019-2020 và đánh giá tình trạng tuân thủ phác đồ điều trị bằng corticoid so với quy định của Bộ Y tế. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 400 đơn thuốc ngoại trú có sử dụng glucocorticoid đường uống từ tháng 12/2019 đến tháng 4/2020. Tiến hành nghiên cứu theo phương pháp mô tả cắt ngang. Cơ sở để đánh giá là tài liệu khuyến cáo của Bộ Y Tế. Kết quả: Trong số 400 đơn thuốc ngoại trú khảo sát lấy ngẫu nhiên từ 9.050 đơn thuốc có chỉ định glucocorticoid dùng đường uống, đơn thuốc được chỉ định prednisolon 5 mg chiếm 94,3% và methylprednisolon 16 mg là 5,7%. Đơn thuốc có chẩn đoán là viêm/nhiễm khuẩn chiếm đa số với tỷ lệ 78,5%. Về thời điểm dùng thuốc, có 74,0% đơn thuốc chỉ định corticoid vào buổi sáng và thời gian dùng thuốc từ 7 – 14 ngày chiếm tỷ lệ cao nhất là 56,0%. Đơn thuốc có 1 tương tác thuốc chiếm tỷ lệ cao nhất là 48,7% và có chỉ định hợp lý chiếm tỷ lệ 95,5%. Trong các đơn thuốc nghiên cứu thì các thuốc sử dụng để giảm tác dụng phụ là các thuốc chống loét đường tiêu hóa, omeprazol được dùng với tỷ lệ cao nhất là 38,7%. Qua những kết quả thu được như trên, đề nghị chỉ dùng corticoid để điều trị bệnh khi các biện pháp điều trị bảo tồn khác đã thất bại. Ðiều trị thuốc Corticoid với liều thấp nhất và trong thời gian ngắn nhất theo yêu cầu điều trị đủ có tác dụng.

Từ khóa: corticoid, đường uống, bộ y tế, bệnh viện đa khoa tỉnh Kiên Giang.

NỘI DUNG:

CHƯƠNG I: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ...................................................................... 3

1.1 ĐẠI CƯƠNG VỀ CORTICOID ........................................................................ 3

1.1.1 Nguồn gốc glucocorticoid .............................................................................. 3

1.1.2 Điều hòa bài tiết glucocorticoid trong cơ thể: ............................................... 4

1.2 DƯỢC ĐỘNG HỌC ............................................................................................ 4

1.3 TÁC DỤNG DƯỢC LÝ CỦA GLUCOCORTICOID ..................................... 5

1.3.1 Tác dụng chính và cơ chế Glucocorticoid (GC) ............................................ 5

1.3.2 Tác dụng lên chuyển hoá glucose .................................................................. 6

1.3.3 Tác dụng trên các cơ quan ............................................................................. 6

1.4 CHỈ ĐỊNH CHUNG CỦA CORTICOID .......................................................... 8

1.4.1 Điều trị thay thế khi suy thượng thận ........................................................... 8

1.4.2 Các chỉ định khác ngoài mục đích thay thế: .................................................. 9

1.5 TÁC DỤNG KHÔNG MONG MUỐN (ADR) ............................................... 11

1.6 CÁC PHƯƠNG PHÁP SỬ DỤNG THUỐC TRÊN LÂM SÀNG THEO

QUY ĐỊNH CỦA BỘ Y TẾ .................................................................................... 13

1.6.1 Liều sử dụng ................................................................................................ 13

1.6.2 Cách sử dụng ................................................................................................ 14

1.6.3 Giảm liều glucocoticoid ............................................................................... 15

1.7 TÌNH HÌNH SỬ DỤNG CORTICOID HIỆN NAY ...................................... 15

1.8 SƠ LƯỢC VỀ BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH KIÊN GIANG.................... 16

1.9 CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆC SỬ DỤNG CORTICOID ......... 17

1.10 NGHIÊN CỨU TIỀN ĐỀ TRONG NƯỚC .................................................. 18

vi

1.11 TƯƠNG TÁC THUỐC CẦN LƯU Ý VỚI CORTICOID .......................... 19

1.12 MỘT SỐ VĂN BẢN CÓ LIÊN QUAN VỀ QUI ĐỊNH SỬ DỤNG THUỐC

AN TOÀN, HỢP LÝ ............................................................................................... 19

CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....................... 21

2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU ........................................................................... 21

2.1.1. Các đối tượng nghiên cứu ........................................................................... 21

2.1.2. Tiêu chuẩn chọn mẫu .................................................................................. 21

2.1.3. Tiêu chuẩn loại trừ ...................................................................................... 21

2.1.4. Địa điểm và thời gian nghiên cứu ............................................................... 21

2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................................... 21

2.2.1. Thiết kế nghiên cứu .................................................................................... 21

2.2.2. Cỡ mẫu ........................................................................................................ 21

2.2.3. Phương pháp chọn mẫu............................................................................... 22

2.2.4. Nội dung nghiên cứu ................................................................................... 22

2.2.5. Kỹ thuật thu thập số liệu nghiên cứu: ......................................................... 23

2.2.6. Biện pháp hạn chế sai số: ............................................................................ 23

2.2.7. Phương pháp xử lý số liệu: ......................................................................... 24

2.3. ĐẠO ĐỨC NGHIÊN CỨU .............................................................................. 24

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .................................................................. 25

3.1 ĐẶC ĐIỂM CHUNG MẪU NGHIÊN CỨU................................................... 25

3.1.1 Đặc điểm của người bệnh ............................................................................ 25

3.1.2 Đặc điểm của người kê đơn ......................................................................... 28

3.1.3 Đặc điểm của đơn thuốc .............................................................................. 29

3.2 TỶ LỆ ĐƠN THUỐC CÓ CHỈ ĐỊNH SỬ DỤNG GLUCOCORTICOID .. 53

3.3 TỶ LỆ ĐƠN THUỐC CÓ CHỈ ĐỊNH SỬ DỤNG GLUCOCORTICOID

TUÂN THỦ NGUYÊN TẮC HỢP LÝ .................................................................. 54

3.3.1. Tỷ lệ đơn thuốc hợp lý ................................................................................ 54

3.3.2. Chỉ định hợp lý theo chẩn đoán .................................................................. 54

3.3.3. Chỉ định hợp lý theo liều dùng một ngày ................................................... 55

3.3.4. Chỉ định hợp lý theo thời gian dùng thuốc ................................................. 55

3.3.5. Chỉ định hợp lý theo thời điểm dùng thuốc ................................................ 56

vii

3.4. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆC CHỈ ĐỊNH SỬ DỤNG

GLUCOCORTICOID CHƯA TUÂN THỦ NGUYÊN TẮC HỢP LÝ ............. 57

3.4.1. Các yếu tố thuộc về bệnh nhân ................................................................... 57

3.4.2. Các yếu tố thuộc về người kê đơn .............................................................. 58

CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN ........................................................................................... 60

4.1. VỀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA MẪU NGHIÊN CỨU ................................. 60

4.1.1 Về tỷ lệ đơn thuốc có chỉ định sử dụng Glucocorticoid .............................. 63

4.1.2 Về tỷ lệ đơn thuốc có chỉ định sử dụng Glucocorticoid tuân thủ nguyên tắc

hợp lý .................................................................................................................... 63

4.1.3 Về các yếu tố ảnh hưởng đến việc chỉ định sử dụng Glucocorticoid chưa

tuân thủ nguyên tắc hợp lý .................................................................................... 64

CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................. 66

5.1 KẾT LUẬN ........................................................................................................ 66

5.1.1 Về đặc điểm chung của mẫu nghiên cứu ..................................................... 66

5.1.2 Về tỷ lệ đơn thuốc có chỉ định sử dụng Glucocorticoid .............................. 66

5.1.3 Về tỷ lệ đơn thuốc có chỉ định sử dụng Glucocorticoid tuân thủ nguyên tắc

hợp lý .................................................................................................................... 67

5.1.4 Về các yếu tố ảnh hưởng đến việc chỉ định sử dụng Glucocorticoid chưa

tuân thủ nguyên tắc hợp lý .................................................................................... 67

5.2 KIẾN NGHỊ ....................................................................................................... 68

5.2.1 Kiến nghị Sở y tế: ........................................................................................ 68

5.2.2 Kiến nghị Bệnh viện đa khoa tỉnh Kiên Giang: ........................................... 68

5.2.3 Kiến nghị Khoa Dược bệnh viện: ................................................................ 68

5.2.4 Kiến nghị thầy thuốc tại phòng khám bệnh viện: ........................................ 68

TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................... 69

PHỤ LỤC 1 .................................................................................................................. xi

PHỤ LỤC 2 .

LƯU Ý:

Tài liệu được chia sẻ bởi CTV EBOOKBKMT "Mân Trần Lê" chỉ được dùng phục vụ mục đích học tập và nghiên cứu.

LINK DOWNLOAD

TÓM TẮT

Từ khóa: corticoid, đường uống, bộ y tế, bệnh viện đa khoa tỉnh Kiên Giang.

NỘI DUNG: