GIÁO TRÌNH - Kỹ năng xây dựng kế hoạch (Đặng Thị Diệu Hiền) Full
Vì các hoạt động xây dựng kế hoạch và quản lý thời gian có sự đóng góp không nhỏ vào việc phát triển những kỹ năng khác của sinh viên nên môn học Kỹ năng xây dựng kế hoạch đã được nhà trường đưa vào nhóm các môn học tự chọn cho sinh viên của tất cả các ngành kể từ năm 2012.
Môn học này trang bị cho sinh viên những kiến thức cơ bản về phương pháp xây dựng kế hoạch; hướng dẫn và tổ chức cho người học các kỹ năng tư duy và tìm kiếm giải pháp phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh bản thân để từ đó người học xây dựng cho mình kế hoạch học tập, kế hoạch cho công việc phù hợp và hiệu quả. Ngoài ra, môn học này còn hướng dẫn người học cách thức quản lý thời gian và sắp xếp công việc hiệu quả.
Đối với môn học này sinh viên có thể tham khảo nhiều tài liệu khác nhau trên Internet, tuy nhiên tính hệ thống của các tài liệu này không cao. Do đó, tài liệu tham khảo này ra đời trên cơ sở phân tích, tổng hợp, tái cấu trúc nhiều nguồn tài liệu khác nhau nhằm giúp giảng viên, sinh viên dạy và học môn Kỹ năng xây dựng kế hoạch và những người quan tâm có thêm nguồn tài liệu tham khảo cho môn học.
Tài liệu tham khảo môn học Kỹ năng xây dựng kế hoạch được sắp xếp theo theo trình tự từ những cơ sở chung của việc lập kế hoạch đến quy trình lập kế hoạch và quản lý thời gian để hoàn thành công việc. Các nội dung này được trình bày trong ba bài:
* Bài 1: Các yếu tố cơ bản của kế hoạch
* Bài 2: Tiến trình lập kế hoạch
* Bài 3: Quản lý thời gian
A. MỤC TIÊU CỤ THỂ .......................................................................... 7
B. NỘI DUNG .......................................................................................... 7
I. CƠ SỞ CHUNG VỀ KẾ HOẠCH ...................................................... 7
1. Định nghĩa kế hoạch .............................................................................. 7
2. Vai trò của việc lập kế hoạch [24, 30] ................................................... 8
3. Đặc điểm của kế hoạch .......................................................................... 9
II. CÁC LOẠI KẾ HOẠCH ................................................................. 11
1. Theo thời gian ...................................................................................... 11
2. Theo cấp kế hoạch (phạm vi hoạt động hay vai trò)............................ 11
3. Theo mục đích hoạt động .................................................................... 12
4. Theo đối tượng thực hiện ..................................................................... 12
III. CƠ SỞ CHUNG CỦA VIỆC LẬP KẾ HOẠCH .......................... 13
1. Các căn cứ lập kế hoạch ...................................................................... 13
2. Các nguyên tắc lập kế hoạch [24] ........................................................ 13
3. Phương pháp lập kế hoạch ................................................................... 14
IV. THÀNH PHẦN VÀ MỘT SỐ HÌNH THỨC TRÌNH
BÀY KẾ HOẠCH .................................................................................. 15
1. Thành phần của kế hoạch .................................................................... 15
2. Một số hình thức trình bày kế hoạch ................................................... 15
2.1. Trình bày kế hoạch theo dạng văn bản ........................................ 16
2.2. Trình bày kế hoạch theo dạng bảng ............................................. 17
2.3. Trình bày kế hoạch dạng sơ đồ Gantt .......................................... 20
2.4. Trình bày theo dạng sơ đồ tư duy ................................................ 21
C. CÂU HỎI ÔN TẬP VÀ BÀI TẬP VẬN DỤNG ............................. 23
Bài 2: TIẾN TRÌNH LẬP KẾ HOẠCH .............................................. 24
A. MỤC TIÊU CỤ THỂ ........................................................................ 24
B. NỘI DUNG ........................................................................................ 24
I. PHÂN TÍCH NGUỒN LỰC VÀ ĐÁNH GIÁ CƠ HỘI .................. 25
II. XÁC ĐỊNH MỤC TIÊU, YÊU CẦU (WHY) ................................. 28
1. Các loại mục tiêu của tổ chức .............................................................. 28
6
2. Tính chất của mục tiêu ......................................................................... 30
3. Phương pháp để xác định mục tiêu cá nhân ........................................ 32
III. XÁC ĐỊNH NỘI DUNG CÔNG VIỆC (WHAT) ......................... 35
IV. XÁC ĐỊNH THỜI GIAN, ĐỊA ĐIỂM VÀ NHÂN LỰC
(3W: WHEN, WHERE, WHO) ............................................................ 37
1. Xác định thời gian (WHEN: khi nào?) ................................................ 37
2. Xác định địa điểm (WHERE: ở đâu?) ................................................. 38
3. Xác định người thực hiện (WHO: Ai?) ............................................... 38
V. XÁC ĐỊNH CÁCH THỨC THỰC HIỆN (HOW: NHƯ
THẾ NÀO?) ............................................................................................ 38
VI. XÁC ĐỊNH PHƯƠNG PHÁP KIỂM SOÁT VÀ KIỂM
TRA (2C: CONTROL AND CHECK) ................................................ 39
VII. XÁC ĐỊNH CÁC NGUỒN LỰC KHÁC (5M: MAN,
MATERIAL, MONEY, MACHINE, METHOD) ............................... 40
Bài 3: QUẢN LÝ THỜI GIAN ............................................................. 42
A. MỤC TIÊU CỤ THỂ ........................................................................ 42
B. NỘI DUNG ........................................................................................ 42
I. ĐỊNH NGHĨA ..................................................................................... 42
1. Định nghĩa thời gian ............................................................................ 42
2. Định nghĩa quản lý thời gian ............................................................... 43
II. PHƯƠNG PHÁP QUẢN LÝ THỜI GIAN .................................... 43
1. Awareness: Nhận biết .......................................................................... 44
2. Analysis: Phân tích .............................................................................. 47
3. Attack: “Kẻ tấn công” thời gian .......................................................... 52
4. Assign (Phân bố thời gian) .................................................................. 54
4.1. Đồ thị quản lý thời gian ............................................................... 55
4.2. Phương pháp ABCD [14]............................................................. 58
4.3. Nguyên lý 80/20 ........................................................................... 59
5. Arrange (Sắp xếp công việc) ............................................................... 59
6. Save time, better use (tiết kiệm thời gian, sử dụng thời gian
tốt hơn) ..................................................................................................... 60
III. MỘT SỐ “BÍ QUYẾT” QUẢN LÝ THỜI GIAN ........................ 60
PHỤ LỤC: TRẮC NGHIỆM KHÁM PHÁ 10 NĂNG LỰC
CÁ NHÂN. .............................................................................................. 63
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...
Vì các hoạt động xây dựng kế hoạch và quản lý thời gian có sự đóng góp không nhỏ vào việc phát triển những kỹ năng khác của sinh viên nên môn học Kỹ năng xây dựng kế hoạch đã được nhà trường đưa vào nhóm các môn học tự chọn cho sinh viên của tất cả các ngành kể từ năm 2012.
Môn học này trang bị cho sinh viên những kiến thức cơ bản về phương pháp xây dựng kế hoạch; hướng dẫn và tổ chức cho người học các kỹ năng tư duy và tìm kiếm giải pháp phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh bản thân để từ đó người học xây dựng cho mình kế hoạch học tập, kế hoạch cho công việc phù hợp và hiệu quả. Ngoài ra, môn học này còn hướng dẫn người học cách thức quản lý thời gian và sắp xếp công việc hiệu quả.
Đối với môn học này sinh viên có thể tham khảo nhiều tài liệu khác nhau trên Internet, tuy nhiên tính hệ thống của các tài liệu này không cao. Do đó, tài liệu tham khảo này ra đời trên cơ sở phân tích, tổng hợp, tái cấu trúc nhiều nguồn tài liệu khác nhau nhằm giúp giảng viên, sinh viên dạy và học môn Kỹ năng xây dựng kế hoạch và những người quan tâm có thêm nguồn tài liệu tham khảo cho môn học.
Tài liệu tham khảo môn học Kỹ năng xây dựng kế hoạch được sắp xếp theo theo trình tự từ những cơ sở chung của việc lập kế hoạch đến quy trình lập kế hoạch và quản lý thời gian để hoàn thành công việc. Các nội dung này được trình bày trong ba bài:
* Bài 1: Các yếu tố cơ bản của kế hoạch
* Bài 2: Tiến trình lập kế hoạch
* Bài 3: Quản lý thời gian
A. MỤC TIÊU CỤ THỂ .......................................................................... 7
B. NỘI DUNG .......................................................................................... 7
I. CƠ SỞ CHUNG VỀ KẾ HOẠCH ...................................................... 7
1. Định nghĩa kế hoạch .............................................................................. 7
2. Vai trò của việc lập kế hoạch [24, 30] ................................................... 8
3. Đặc điểm của kế hoạch .......................................................................... 9
II. CÁC LOẠI KẾ HOẠCH ................................................................. 11
1. Theo thời gian ...................................................................................... 11
2. Theo cấp kế hoạch (phạm vi hoạt động hay vai trò)............................ 11
3. Theo mục đích hoạt động .................................................................... 12
4. Theo đối tượng thực hiện ..................................................................... 12
III. CƠ SỞ CHUNG CỦA VIỆC LẬP KẾ HOẠCH .......................... 13
1. Các căn cứ lập kế hoạch ...................................................................... 13
2. Các nguyên tắc lập kế hoạch [24] ........................................................ 13
3. Phương pháp lập kế hoạch ................................................................... 14
IV. THÀNH PHẦN VÀ MỘT SỐ HÌNH THỨC TRÌNH
BÀY KẾ HOẠCH .................................................................................. 15
1. Thành phần của kế hoạch .................................................................... 15
2. Một số hình thức trình bày kế hoạch ................................................... 15
2.1. Trình bày kế hoạch theo dạng văn bản ........................................ 16
2.2. Trình bày kế hoạch theo dạng bảng ............................................. 17
2.3. Trình bày kế hoạch dạng sơ đồ Gantt .......................................... 20
2.4. Trình bày theo dạng sơ đồ tư duy ................................................ 21
C. CÂU HỎI ÔN TẬP VÀ BÀI TẬP VẬN DỤNG ............................. 23
Bài 2: TIẾN TRÌNH LẬP KẾ HOẠCH .............................................. 24
A. MỤC TIÊU CỤ THỂ ........................................................................ 24
B. NỘI DUNG ........................................................................................ 24
I. PHÂN TÍCH NGUỒN LỰC VÀ ĐÁNH GIÁ CƠ HỘI .................. 25
II. XÁC ĐỊNH MỤC TIÊU, YÊU CẦU (WHY) ................................. 28
1. Các loại mục tiêu của tổ chức .............................................................. 28
6
2. Tính chất của mục tiêu ......................................................................... 30
3. Phương pháp để xác định mục tiêu cá nhân ........................................ 32
III. XÁC ĐỊNH NỘI DUNG CÔNG VIỆC (WHAT) ......................... 35
IV. XÁC ĐỊNH THỜI GIAN, ĐỊA ĐIỂM VÀ NHÂN LỰC
(3W: WHEN, WHERE, WHO) ............................................................ 37
1. Xác định thời gian (WHEN: khi nào?) ................................................ 37
2. Xác định địa điểm (WHERE: ở đâu?) ................................................. 38
3. Xác định người thực hiện (WHO: Ai?) ............................................... 38
V. XÁC ĐỊNH CÁCH THỨC THỰC HIỆN (HOW: NHƯ
THẾ NÀO?) ............................................................................................ 38
VI. XÁC ĐỊNH PHƯƠNG PHÁP KIỂM SOÁT VÀ KIỂM
TRA (2C: CONTROL AND CHECK) ................................................ 39
VII. XÁC ĐỊNH CÁC NGUỒN LỰC KHÁC (5M: MAN,
MATERIAL, MONEY, MACHINE, METHOD) ............................... 40
Bài 3: QUẢN LÝ THỜI GIAN ............................................................. 42
A. MỤC TIÊU CỤ THỂ ........................................................................ 42
B. NỘI DUNG ........................................................................................ 42
I. ĐỊNH NGHĨA ..................................................................................... 42
1. Định nghĩa thời gian ............................................................................ 42
2. Định nghĩa quản lý thời gian ............................................................... 43
II. PHƯƠNG PHÁP QUẢN LÝ THỜI GIAN .................................... 43
1. Awareness: Nhận biết .......................................................................... 44
2. Analysis: Phân tích .............................................................................. 47
3. Attack: “Kẻ tấn công” thời gian .......................................................... 52
4. Assign (Phân bố thời gian) .................................................................. 54
4.1. Đồ thị quản lý thời gian ............................................................... 55
4.2. Phương pháp ABCD [14]............................................................. 58
4.3. Nguyên lý 80/20 ........................................................................... 59
5. Arrange (Sắp xếp công việc) ............................................................... 59
6. Save time, better use (tiết kiệm thời gian, sử dụng thời gian
tốt hơn) ..................................................................................................... 60
III. MỘT SỐ “BÍ QUYẾT” QUẢN LÝ THỜI GIAN ........................ 60
PHỤ LỤC: TRẮC NGHIỆM KHÁM PHÁ 10 NĂNG LỰC
CÁ NHÂN. .............................................................................................. 63
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...
Không có nhận xét nào: