GIÁO TRÌNH - Ngữ pháp tiếng việt (Diệp Quang Ban)
Ngôn ngữ học phát triển mạnh mẽ trong mấy chục năm qua và các thành tựu của nó đang đ-ợc phản ánh vào sách học từ bậc Đại học cho đến bậc Tiểu học. Hiện nay, trong xu thế mở cửa, hội nhập với thế giới về kinh tế, văn hóa, khoa học - kĩ thuật,... ngành ngôn ngữ học Việt Nam đã có đ-ợc cơ hội thuận lợi tiếp thu các thành tựu của ngôn ngữ học thế giới. Cùng với sự tiếp thu đó là những khó khăn to lớn : thay đổi nội dung môn học và ph-ơng pháp dạy, ph-ơng pháp học. Đã có thay đổi nội dung tất phải có cái mới. Mà xu h-ớng cách tân của ngôn ngữ học thế giới là đi sâu vào mặt nghĩa và sử dụng của ngôn ngữ, cho nên các hiện t-ợng đ-ợc đ-a ra khảo sát đều đi vào h-ớng chi tiết và gắn với cảnh huống sử dụng, cũng có nghĩa là càng thêm phức tạp và tinh vi. Phức tạp và tinh vi là những cái ít đuợc -a chuộng !
NỘI DUNG:
Phần một: Từ LOạI ................................ ................................ ................................ ....... 6
A ? KHáI Quát Về Từ Loại TIếNG việT ................................ ................................ .. 6
I - Tiêu chuẩn định loại ................................ ................................ ......................... 6
II - Danh sách các từ loại ................................ ................................ .................... 7
B - MiêU Tả CáC Từ LOạI Cụ THể ................................ ................................ ............ 10
I - Danh Từ ................................ ................................ ................................ ................... 11
II - ĐộNG Từ ................................ ................................ ................................ .................. 16
III - TíNH Từ ................................ ................................ ................................ .................. 18
IV - Số từ ................................ ................................ ................................ ....................... 23
V - ĐạI Từ ................................ ................................ ................................ ...................... 25
VI - PHụ Từ ................................ ................................ ................................ .................... 32
VIII - TìNH THáI Từ ................................ ................................ ................................ ..... 36
IX - THáN Từ ................................ ................................ ................................ ................. 38
Phần hai: CụM Từ ................................ ................................ ................................ ....... 40
Ch-ơng I: KHáI QUáT Về cụM Từ ................................ ................................ ....... 40
I - Tổ HợP từ Tự DO ................................ ................................ ................................ .. 40
II - cụm từ và NGữ Cố ĐịNH................................ ................................ ................... 40
III - CụM từ NửA Cố ĐịNH HAY Là "NGữ” ................................ ........................... 41
IV - CụM Từ CHủ Vị, CụM Từ ĐẳNG LậP, CụM Từ CHíNH PHụ ...................... 42
V - CấU TạO CHUNG CủA CụM Từ ................................ ................................ ......... 45
VI - THàNH Tố CHíNH CủA CụM Từ ................................ ................................ ...... 46
VII - THàNH Tố PHụ CủA CụM Từ ................................ ................................ ......... 46
VIII - PHÂN TíCH CÂU RA THàNH CụM Từ ................................ ........................... 49
Ch-ơng II: CụM dANH Từ ................................ ................................ ....................... 50
I - NHậN XéT CHUNG Về CụM DANH Từ ................................ .............................. 50
II - PHầN TRUNG TÂM CụM DANH Từ ................................ ................................ ... 50
Đ1. NHữNG LớP CON DANH Từ - THàNH Tố CHíNH Có THể ĐứNG liền SAU
số từ số ĐếM ................................ ................................ ................................ ................... 50
Đ2. DùNG DANH từ SAU Số Từ KHÔNG CầN Từ CHỉ LOạI ............................... 53
III - PHầN PHụ TRƯớC CủA CụM DANH Từ ................................ .......................... 54
3
Đ1. vị tRí từ CHỉ XUấT (Vị TRí - 1) ................................ ................................ ......... 54
Đ2. Vị TRí từ CHỉ Số LUợNG (Vị TRí - 2) ................................ ................................ 55
Đ3. Vị TRí từ Chỉ TổNG LƯợNG (Vị Trí - 3) ................................ .......................... 58
IV - PHầN PHụ SAU CủA CụM DANH Từ ................................ ............................... 60
Đ1. Vị TRí từ NÊU ĐặC TRƯNG MiêU Tả (Vị TRí 1) ................................ ............. 60
Đ2. Vị TRí Từ CHỉ ĐịNH (Vị TRí 2) ................................ ................................ ............ 62
Ch-ơng III: CụM ĐộNG Từ ................................ ................................ ...................... 63
I - NHậN XéT CHUNG Về CụM ĐộNG Từ ................................ ............................. 63
II - PHầN TRUNG TÂM CủA CụM ĐộNG Từ................................ .......................... 63
Đ1. Động từ không độc lập ở c-ơng vị thành tố chính cụm động
từ ................................ ................................ ................................ ................................ ......... 64
Đ2. Động từ độc lập ở c-ơng vị thành tố chính cụm động từ ........ 66
III - PHầN PHụ TR-ớc CủA CụM ĐộNG Từ ................................ ......................... 68
Đ1. NHữNG PHụ từ LàM THàNH Tố PHụ TR-ớC CụM ĐộNG Từ ................... 68
Đ2. NHữNG THựC Từ LàM THàNH Tố PHụ TRƯớC CụM độNG Từ ................ 70
IV - PhầN PHụ SAU CủA CụM ĐộNG Từ ................................ ............................... 71
Đ1. về CHứC Vụ Cú PHáP CủA THàNH Tố PHụ SAU CụM ĐộNG Từ ............ 71
Đ2. THàNH Tố PHụ SAU CụM ĐộNG Từ XéT ở PH-ƠNG DIệN từ LOạI ...... 71
Đ3. Kiểu CấU TạO CủA THàNH Tố PHụ SAU CụM ĐộNG Từ .......................... 78
Đ4. CáCH Liên KếT CủA THàNH Tố PHụ SAU Với ĐộNG từ - THàNH Tố
CHíNH ................................ ................................ ................................ ................................ . 80
Ch-ơng IV: CụM TíNH Từ ................................ ................................ ....................... 82
I - NHậN xét CHUNG về CụM tíNH Từ ................................ ................................ 82
II - PHầN TRUNG TÂM CủA CụM TíNH Từ ................................ ............................ 82
III - PHầN PHụ TR-ớC CủA CụM tíNH Từ ................................ ............................ 83
IV - PHầN PHụ SAU CủA CụM tíNH Từ ................................ ................................ . 84
Phần ba : CấU TạO NGữ PHáP CủA CÂU ................................ .............................. 86
Dẫn LUậN ................................ ................................ ................................ ....................... 86
A ? Câu và việc nghiên cứu câu ................................ ................................ ......... 86
I - Câu ................................ ................................ ................................ ............................ 86
II - Các ph-ơng diện nghiên cứu câu ................................ ............................ 87
B ? Khái quát về cấu tạo ngữ pháp của câu ................................ ............... 88
Ch-ơng I: CÂU ĐƠN ................................ ................................ ................................ ..... 90
I - CÂU ĐƠN HAI THàNH PHầN ................................ ................................ ............... 90
II - Câu đơn đặc biệt ................................ ................................ ............................ 108
4
III - CÂU TỉNH LƯợC ................................ ................................ ................................ . 111
Ch-ơng II : CÂU PHứC ................................ ................................ .............................. 115
i - Phân BIệT CÂU Phức Với câu đơN Và câu GHéP ................................ .. 115
II - CáC KiểU CÂU PHứC ................................ ................................ ......................... 115
Ch-ơng III: CÂU GHéP ................................ ................................ .............................. 119
I - ĐịNH NGHĩA CÂU GHéP ................................ ................................ ...................... 119
II - CáC KIểU CÂU GHéP ................................ ................................ ......................... 120
III - Nội DUNG Mối QUAN Hệ NGHĩA GIữA CáC Vế TRONG CÂU GHéP Và
CáCH DIễN ĐạT CHúNG ................................ ................................ .............................. 137
Phần bốn: CáC ThàNH Tố NGHĩA TRONG Câu ................................ ............... 142
i - KHáI Quát về các thành Tố NGHĩA TRONG CÂU ................................ . 142
II - NGHĩA MIêu Tả CủA CÂU ................................ ................................ ................ 144
III - NGHĩA TìNH THáI ................................ ................................ .............................. 151
Phần năm: CÂU TRONG HOạT ĐộNG GIAO TiếP ................................ .............. 158
A. SƠ LƯợC Về CÂU Và PHáT NGÔN ................................ ................................ ... 158
B. KIểU CÂU PHÂN LOạI THEO MụC đích Nói Và CáCH thực HIệN HàNH
độNG Nói. Câu phủ định và HàNH ĐộNG PHủ ĐịNh ................................ ...... 159
i - KHáI NIệM “HàNH ĐộNG Nói”................................ ................................ ......... 159
II - CáC Kiểu CâU PHÂN LOạI THEO MụC ĐíCH NóI ................................ ...... 160
III - CáCH THựC HIệN HàNH ĐộNG Nói ................................ ............................. 173
IV - CÂU PHủ ĐịNH Và HàNH ĐộNG PHủ ĐịNH ................................ ............... 177
V - CấU TRúC TiN TRONG CÂU .
Ngôn ngữ học phát triển mạnh mẽ trong mấy chục năm qua và các thành tựu của nó đang đ-ợc phản ánh vào sách học từ bậc Đại học cho đến bậc Tiểu học. Hiện nay, trong xu thế mở cửa, hội nhập với thế giới về kinh tế, văn hóa, khoa học - kĩ thuật,... ngành ngôn ngữ học Việt Nam đã có đ-ợc cơ hội thuận lợi tiếp thu các thành tựu của ngôn ngữ học thế giới. Cùng với sự tiếp thu đó là những khó khăn to lớn : thay đổi nội dung môn học và ph-ơng pháp dạy, ph-ơng pháp học. Đã có thay đổi nội dung tất phải có cái mới. Mà xu h-ớng cách tân của ngôn ngữ học thế giới là đi sâu vào mặt nghĩa và sử dụng của ngôn ngữ, cho nên các hiện t-ợng đ-ợc đ-a ra khảo sát đều đi vào h-ớng chi tiết và gắn với cảnh huống sử dụng, cũng có nghĩa là càng thêm phức tạp và tinh vi. Phức tạp và tinh vi là những cái ít đuợc -a chuộng !
NỘI DUNG:
Phần một: Từ LOạI ................................ ................................ ................................ ....... 6
A ? KHáI Quát Về Từ Loại TIếNG việT ................................ ................................ .. 6
I - Tiêu chuẩn định loại ................................ ................................ ......................... 6
II - Danh sách các từ loại ................................ ................................ .................... 7
B - MiêU Tả CáC Từ LOạI Cụ THể ................................ ................................ ............ 10
I - Danh Từ ................................ ................................ ................................ ................... 11
II - ĐộNG Từ ................................ ................................ ................................ .................. 16
III - TíNH Từ ................................ ................................ ................................ .................. 18
IV - Số từ ................................ ................................ ................................ ....................... 23
V - ĐạI Từ ................................ ................................ ................................ ...................... 25
VI - PHụ Từ ................................ ................................ ................................ .................... 32
VIII - TìNH THáI Từ ................................ ................................ ................................ ..... 36
IX - THáN Từ ................................ ................................ ................................ ................. 38
Phần hai: CụM Từ ................................ ................................ ................................ ....... 40
Ch-ơng I: KHáI QUáT Về cụM Từ ................................ ................................ ....... 40
I - Tổ HợP từ Tự DO ................................ ................................ ................................ .. 40
II - cụm từ và NGữ Cố ĐịNH................................ ................................ ................... 40
III - CụM từ NửA Cố ĐịNH HAY Là "NGữ” ................................ ........................... 41
IV - CụM Từ CHủ Vị, CụM Từ ĐẳNG LậP, CụM Từ CHíNH PHụ ...................... 42
V - CấU TạO CHUNG CủA CụM Từ ................................ ................................ ......... 45
VI - THàNH Tố CHíNH CủA CụM Từ ................................ ................................ ...... 46
VII - THàNH Tố PHụ CủA CụM Từ ................................ ................................ ......... 46
VIII - PHÂN TíCH CÂU RA THàNH CụM Từ ................................ ........................... 49
Ch-ơng II: CụM dANH Từ ................................ ................................ ....................... 50
I - NHậN XéT CHUNG Về CụM DANH Từ ................................ .............................. 50
II - PHầN TRUNG TÂM CụM DANH Từ ................................ ................................ ... 50
Đ1. NHữNG LớP CON DANH Từ - THàNH Tố CHíNH Có THể ĐứNG liền SAU
số từ số ĐếM ................................ ................................ ................................ ................... 50
Đ2. DùNG DANH từ SAU Số Từ KHÔNG CầN Từ CHỉ LOạI ............................... 53
III - PHầN PHụ TRƯớC CủA CụM DANH Từ ................................ .......................... 54
3
Đ1. vị tRí từ CHỉ XUấT (Vị TRí - 1) ................................ ................................ ......... 54
Đ2. Vị TRí từ CHỉ Số LUợNG (Vị TRí - 2) ................................ ................................ 55
Đ3. Vị TRí từ Chỉ TổNG LƯợNG (Vị Trí - 3) ................................ .......................... 58
IV - PHầN PHụ SAU CủA CụM DANH Từ ................................ ............................... 60
Đ1. Vị TRí từ NÊU ĐặC TRƯNG MiêU Tả (Vị TRí 1) ................................ ............. 60
Đ2. Vị TRí Từ CHỉ ĐịNH (Vị TRí 2) ................................ ................................ ............ 62
Ch-ơng III: CụM ĐộNG Từ ................................ ................................ ...................... 63
I - NHậN XéT CHUNG Về CụM ĐộNG Từ ................................ ............................. 63
II - PHầN TRUNG TÂM CủA CụM ĐộNG Từ................................ .......................... 63
Đ1. Động từ không độc lập ở c-ơng vị thành tố chính cụm động
từ ................................ ................................ ................................ ................................ ......... 64
Đ2. Động từ độc lập ở c-ơng vị thành tố chính cụm động từ ........ 66
III - PHầN PHụ TR-ớc CủA CụM ĐộNG Từ ................................ ......................... 68
Đ1. NHữNG PHụ từ LàM THàNH Tố PHụ TR-ớC CụM ĐộNG Từ ................... 68
Đ2. NHữNG THựC Từ LàM THàNH Tố PHụ TRƯớC CụM độNG Từ ................ 70
IV - PhầN PHụ SAU CủA CụM ĐộNG Từ ................................ ............................... 71
Đ1. về CHứC Vụ Cú PHáP CủA THàNH Tố PHụ SAU CụM ĐộNG Từ ............ 71
Đ2. THàNH Tố PHụ SAU CụM ĐộNG Từ XéT ở PH-ƠNG DIệN từ LOạI ...... 71
Đ3. Kiểu CấU TạO CủA THàNH Tố PHụ SAU CụM ĐộNG Từ .......................... 78
Đ4. CáCH Liên KếT CủA THàNH Tố PHụ SAU Với ĐộNG từ - THàNH Tố
CHíNH ................................ ................................ ................................ ................................ . 80
Ch-ơng IV: CụM TíNH Từ ................................ ................................ ....................... 82
I - NHậN xét CHUNG về CụM tíNH Từ ................................ ................................ 82
II - PHầN TRUNG TÂM CủA CụM TíNH Từ ................................ ............................ 82
III - PHầN PHụ TR-ớC CủA CụM tíNH Từ ................................ ............................ 83
IV - PHầN PHụ SAU CủA CụM tíNH Từ ................................ ................................ . 84
Phần ba : CấU TạO NGữ PHáP CủA CÂU ................................ .............................. 86
Dẫn LUậN ................................ ................................ ................................ ....................... 86
A ? Câu và việc nghiên cứu câu ................................ ................................ ......... 86
I - Câu ................................ ................................ ................................ ............................ 86
II - Các ph-ơng diện nghiên cứu câu ................................ ............................ 87
B ? Khái quát về cấu tạo ngữ pháp của câu ................................ ............... 88
Ch-ơng I: CÂU ĐƠN ................................ ................................ ................................ ..... 90
I - CÂU ĐƠN HAI THàNH PHầN ................................ ................................ ............... 90
II - Câu đơn đặc biệt ................................ ................................ ............................ 108
4
III - CÂU TỉNH LƯợC ................................ ................................ ................................ . 111
Ch-ơng II : CÂU PHứC ................................ ................................ .............................. 115
i - Phân BIệT CÂU Phức Với câu đơN Và câu GHéP ................................ .. 115
II - CáC KiểU CÂU PHứC ................................ ................................ ......................... 115
Ch-ơng III: CÂU GHéP ................................ ................................ .............................. 119
I - ĐịNH NGHĩA CÂU GHéP ................................ ................................ ...................... 119
II - CáC KIểU CÂU GHéP ................................ ................................ ......................... 120
III - Nội DUNG Mối QUAN Hệ NGHĩA GIữA CáC Vế TRONG CÂU GHéP Và
CáCH DIễN ĐạT CHúNG ................................ ................................ .............................. 137
Phần bốn: CáC ThàNH Tố NGHĩA TRONG Câu ................................ ............... 142
i - KHáI Quát về các thành Tố NGHĩA TRONG CÂU ................................ . 142
II - NGHĩA MIêu Tả CủA CÂU ................................ ................................ ................ 144
III - NGHĩA TìNH THáI ................................ ................................ .............................. 151
Phần năm: CÂU TRONG HOạT ĐộNG GIAO TiếP ................................ .............. 158
A. SƠ LƯợC Về CÂU Và PHáT NGÔN ................................ ................................ ... 158
B. KIểU CÂU PHÂN LOạI THEO MụC đích Nói Và CáCH thực HIệN HàNH
độNG Nói. Câu phủ định và HàNH ĐộNG PHủ ĐịNh ................................ ...... 159
i - KHáI NIệM “HàNH ĐộNG Nói”................................ ................................ ......... 159
II - CáC Kiểu CâU PHÂN LOạI THEO MụC ĐíCH NóI ................................ ...... 160
III - CáCH THựC HIệN HàNH ĐộNG Nói ................................ ............................. 173
IV - CÂU PHủ ĐịNH Và HàNH ĐộNG PHủ ĐịNH ................................ ............... 177
V - CấU TRúC TiN TRONG CÂU .

%20(1).png)

.png)
Không có nhận xét nào: