GIÁO TRÌNH VẬT LÝ - LÝ SINH Y HỌC (Bùi Văn Thiện & Các TG)
Giảng dạy môn Vật lý - Lý sinh y học nhằm trang bịcho sinh viên ngành Y những kiến thức vật lý cơbản nhất liên quan phục vụngành nghềY – Dược, rèn luyện cho sinh viên phương pháp tưduy khoa học, kết hợp giữa lý thuyết với thực tiễn, đồng thời giúp họcó thểhọc các môn học khác như: Sinh, Hoá, Hoá - Lý, Vật lý trịliệu - phục hồi chức năng, Chẩn đoán hình ảnh, y học hạt nhân,… và các môn học khác có liên quan.
NỘI DUNG:
PHẦN: VẬT LÝ ĐẠI CƯƠNG................................................................................2
Phần thứnhất: CƠHỌC .............................................................................................3
Bài mở đầu: CÁC KHÁI NIỆM ĐẠI CƯƠNG..........................................................3
Chương 1: DAO ĐỘNG VÀ SÓNG...........................................................................6
1.1. Chuyển động dao động.................................................................................6
1.2. Chuyển động sóng........................................................................................8
1.3. Sóng âm......................................................................................................10
1.4. Hiệu ứng doppler và ứng dụng...................................................................16
Chương 2: CƠHỌC CHẤT LƯU ............................................................................19
2.1. Đặc điểm của chất lưu................................................................................19
2.2. Tĩnh học chất lưu .......................................................................................19
2.3. Động lực học chất lưu lý tưởng..................................................................21
2.4. Hiện tượng nhớt - ứng dụng......................................................................23
Phần thứhai: NHIỆT HỌC.......................................................................................25
Mở đầu: CÁC KHÁI NIỆM CƠBẢN......................................................................25
Chương 3: CÁC ĐỊNH LUẬT THỰC NGHIỆM VỀCHẤT KHÍ ..........................28
3.1. Thuyết động học chất khí và khí lý tưởng .................................................28
3.2. Phương trình trạng thái của khí lý tưởng ...................................................30
Chương 4: CHẤT LỎNG..........................................................................................32
4.1. Cấu tạo và chuyển động phương tửcủa chất lỏng .....................................32
4.2. Các hiện tượng mặt ngoài của chất lỏng ....................................................33
4.3. Hiện tượng mao dẫn...................................................................................39
4.4. Hiện tượng sôi, hiện tượng bay hơi............................................................43
Phần thứba: ĐIỆN TỪ..............................................................................................45
Chương 5: TĨNH ĐIỆN.............................................................................................45
5.1. Khái niệm mở đầu ......................................................................................45
5.2. Định luật culông (coulomb) .......................................................................46
5.3. Điện trường của các điện tích điểm ...........................................................48
5.4. Điện thế, hiệu điện thế...............................................................................50
ii
Chương 6: DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI ...................................................................49
6.1. Những khái niệm mở đầu...........................................................................49
6.2. Những đại lượng đặc trưng của dòng điện.................................................50
Chương 7: TỪTRƯỜNG DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI ..........................................54
7.1. Thí nghiệm vềtương tác từcủa dòng điện.................................................54
7.2. Định luật ampe (amper) vềtương tác từcủa dòng điện.............................55
7.3. Vectơcảm ứng từ, vectơcường độtừtrường ............................................56
Chương 8: CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ.............................................................................62
8.1. Thí nghiệm vềhiện tượng cảm ứng điện từ...............................................62
8.2. Các định luật cơbản vềcảm ứng điện từ...................................................63
8.3. Một sốtrường hợp đặc biệt của cảm ứng điện từ......................................65
Phần thứtư: QUANG HỌC ......................................................................................67
Chương 9: CƠSỞCỦA QUANG HÌNH HỌC - DỤNG CỤQUANG HỌC .........67
9.1. Các định luật cơbản của quang hình học ..................................................67
9.2. Dụng cụquang học.....................................................................................71
Chương 10: BẢN CHẤT CỦA ÁNH SÁNG ...........................................................82
10.1. Thuyết sóng điện từvềbản chất của ánh sáng.........................................82
10.2. Hiện tượng giao thoa ánh sáng.................................................................85
10.3. Hiện tượng nhiễu xạánh sáng..................................................................92
10.4. Hiện tượng phân cực ánh sáng .................................................................98
10.5. Thuyết lượng tửvềbản chất của ánh sáng...............................................99
PHẦN: LÝ SINH Y HỌC.....................................................................................105
Chương 11: CÁC NGUYÊN LÝ NHIỆT ĐỘNG VÀ ỨNG DỤNG TRONG Y HỌC.106
11.1. Nguyên lý thứnhất nhiệt động học và ứng dụng trong y học................106
11.2. Nguyên lý thứhai nhiệt động học và ứng dụng trong y học ............108
Chương 12: VẬN CHUYỂN VẬT CHẤT TRONG CƠTHỂSINH VẬT ...........113
12.1. Các hiện tượng vận chuyển vật chất cơbản trong cơthểsinh vật.........113
12.2. Sựvận chuyển của vật chất qua màng tếbào .......................................121
Chương 13: LÝ SINH TUẦN HOÀN VÀ LÝ SINH HÔ HẤP .............................134
13.1. Lý sinh tuần hoàn ...................................................................................134
13.2. Lý sinh hô hấp........................................................................................146
iii
Chương 14: ỨNG DỤNG CỦA SÓNG ÂM VÀ SIÊU ÂM TRONG Y HỌC.....154
14.1. Ứng dụng của sóng âm...........................................................................154
14.2. Ứng dụng của siêu âm............................................................................162
Chương 15: CÁC HIỆN TƯỢNG ĐIỆN TRÊN CƠTHỂSỐNG .........................168
15.1. Hiện tượng điện sinh vật - cơchếphát sinh và lan truyền...................168
15.2. Cơchếdẫn truyền sóng hưng phấn từthần kinh đến cơ........................175
15.3. Tác dụng của dòng điện lên cơthểvà ứng dụng trong điều trị......................184
Chương 16: QUANG SINH HỌC ..........................................................................189
16.1. Cơchếhấp thụánh sáng và phát sáng ...................................................189
16.2. Tác dụng của ánh sáng lên cơthểsống..................................................199
16.3. Mắt và dụng cụbổtrợ............................................................................203
16.4. Laser và ứng dụng trong y học...............................................................216
Chương 17: Y HỌC PHÓNG XẠVÀ HẠT NHÂN ..............................................226
17.1. Tia phóng xạ...........................................................................................226
17.2. Tác dụng sinh học của bức xạion hoá......................................................234
17.3. Ứng dụng của tia phóng xạtrong y học và an toàn phóng xạ................237
Chương 18: BỨC XẠRƠNGHEN (TIA X) VÀ ỨNG DỤNG .............................243
18.1. Hiện tượng bức xạtia x và ứng dụng trong y học..................................243
18.2. Kỹthuật chụp cắt lớp vi tính và ứng dụng.............................................248
Chương 19: PHƯƠNG PHÁP CỘNG HƯỞNG TỪHẠT NHÂN ........................253
19.1. C¬ së vËt lý cña ph−¬ng ph¸p céng h−ëng tõ h¹t nh©n..........................253
19.2. Chôp ¶nh c¾t líp céng h−ëng tõ h¹t nh©n..............................................259
TÀI LIỆU THAM KHẢO...
Giảng dạy môn Vật lý - Lý sinh y học nhằm trang bịcho sinh viên ngành Y những kiến thức vật lý cơbản nhất liên quan phục vụngành nghềY – Dược, rèn luyện cho sinh viên phương pháp tưduy khoa học, kết hợp giữa lý thuyết với thực tiễn, đồng thời giúp họcó thểhọc các môn học khác như: Sinh, Hoá, Hoá - Lý, Vật lý trịliệu - phục hồi chức năng, Chẩn đoán hình ảnh, y học hạt nhân,… và các môn học khác có liên quan.
NỘI DUNG:
PHẦN: VẬT LÝ ĐẠI CƯƠNG................................................................................2
Phần thứnhất: CƠHỌC .............................................................................................3
Bài mở đầu: CÁC KHÁI NIỆM ĐẠI CƯƠNG..........................................................3
Chương 1: DAO ĐỘNG VÀ SÓNG...........................................................................6
1.1. Chuyển động dao động.................................................................................6
1.2. Chuyển động sóng........................................................................................8
1.3. Sóng âm......................................................................................................10
1.4. Hiệu ứng doppler và ứng dụng...................................................................16
Chương 2: CƠHỌC CHẤT LƯU ............................................................................19
2.1. Đặc điểm của chất lưu................................................................................19
2.2. Tĩnh học chất lưu .......................................................................................19
2.3. Động lực học chất lưu lý tưởng..................................................................21
2.4. Hiện tượng nhớt - ứng dụng......................................................................23
Phần thứhai: NHIỆT HỌC.......................................................................................25
Mở đầu: CÁC KHÁI NIỆM CƠBẢN......................................................................25
Chương 3: CÁC ĐỊNH LUẬT THỰC NGHIỆM VỀCHẤT KHÍ ..........................28
3.1. Thuyết động học chất khí và khí lý tưởng .................................................28
3.2. Phương trình trạng thái của khí lý tưởng ...................................................30
Chương 4: CHẤT LỎNG..........................................................................................32
4.1. Cấu tạo và chuyển động phương tửcủa chất lỏng .....................................32
4.2. Các hiện tượng mặt ngoài của chất lỏng ....................................................33
4.3. Hiện tượng mao dẫn...................................................................................39
4.4. Hiện tượng sôi, hiện tượng bay hơi............................................................43
Phần thứba: ĐIỆN TỪ..............................................................................................45
Chương 5: TĨNH ĐIỆN.............................................................................................45
5.1. Khái niệm mở đầu ......................................................................................45
5.2. Định luật culông (coulomb) .......................................................................46
5.3. Điện trường của các điện tích điểm ...........................................................48
5.4. Điện thế, hiệu điện thế...............................................................................50
ii
Chương 6: DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI ...................................................................49
6.1. Những khái niệm mở đầu...........................................................................49
6.2. Những đại lượng đặc trưng của dòng điện.................................................50
Chương 7: TỪTRƯỜNG DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI ..........................................54
7.1. Thí nghiệm vềtương tác từcủa dòng điện.................................................54
7.2. Định luật ampe (amper) vềtương tác từcủa dòng điện.............................55
7.3. Vectơcảm ứng từ, vectơcường độtừtrường ............................................56
Chương 8: CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ.............................................................................62
8.1. Thí nghiệm vềhiện tượng cảm ứng điện từ...............................................62
8.2. Các định luật cơbản vềcảm ứng điện từ...................................................63
8.3. Một sốtrường hợp đặc biệt của cảm ứng điện từ......................................65
Phần thứtư: QUANG HỌC ......................................................................................67
Chương 9: CƠSỞCỦA QUANG HÌNH HỌC - DỤNG CỤQUANG HỌC .........67
9.1. Các định luật cơbản của quang hình học ..................................................67
9.2. Dụng cụquang học.....................................................................................71
Chương 10: BẢN CHẤT CỦA ÁNH SÁNG ...........................................................82
10.1. Thuyết sóng điện từvềbản chất của ánh sáng.........................................82
10.2. Hiện tượng giao thoa ánh sáng.................................................................85
10.3. Hiện tượng nhiễu xạánh sáng..................................................................92
10.4. Hiện tượng phân cực ánh sáng .................................................................98
10.5. Thuyết lượng tửvềbản chất của ánh sáng...............................................99
PHẦN: LÝ SINH Y HỌC.....................................................................................105
Chương 11: CÁC NGUYÊN LÝ NHIỆT ĐỘNG VÀ ỨNG DỤNG TRONG Y HỌC.106
11.1. Nguyên lý thứnhất nhiệt động học và ứng dụng trong y học................106
11.2. Nguyên lý thứhai nhiệt động học và ứng dụng trong y học ............108
Chương 12: VẬN CHUYỂN VẬT CHẤT TRONG CƠTHỂSINH VẬT ...........113
12.1. Các hiện tượng vận chuyển vật chất cơbản trong cơthểsinh vật.........113
12.2. Sựvận chuyển của vật chất qua màng tếbào .......................................121
Chương 13: LÝ SINH TUẦN HOÀN VÀ LÝ SINH HÔ HẤP .............................134
13.1. Lý sinh tuần hoàn ...................................................................................134
13.2. Lý sinh hô hấp........................................................................................146
iii
Chương 14: ỨNG DỤNG CỦA SÓNG ÂM VÀ SIÊU ÂM TRONG Y HỌC.....154
14.1. Ứng dụng của sóng âm...........................................................................154
14.2. Ứng dụng của siêu âm............................................................................162
Chương 15: CÁC HIỆN TƯỢNG ĐIỆN TRÊN CƠTHỂSỐNG .........................168
15.1. Hiện tượng điện sinh vật - cơchếphát sinh và lan truyền...................168
15.2. Cơchếdẫn truyền sóng hưng phấn từthần kinh đến cơ........................175
15.3. Tác dụng của dòng điện lên cơthểvà ứng dụng trong điều trị......................184
Chương 16: QUANG SINH HỌC ..........................................................................189
16.1. Cơchếhấp thụánh sáng và phát sáng ...................................................189
16.2. Tác dụng của ánh sáng lên cơthểsống..................................................199
16.3. Mắt và dụng cụbổtrợ............................................................................203
16.4. Laser và ứng dụng trong y học...............................................................216
Chương 17: Y HỌC PHÓNG XẠVÀ HẠT NHÂN ..............................................226
17.1. Tia phóng xạ...........................................................................................226
17.2. Tác dụng sinh học của bức xạion hoá......................................................234
17.3. Ứng dụng của tia phóng xạtrong y học và an toàn phóng xạ................237
Chương 18: BỨC XẠRƠNGHEN (TIA X) VÀ ỨNG DỤNG .............................243
18.1. Hiện tượng bức xạtia x và ứng dụng trong y học..................................243
18.2. Kỹthuật chụp cắt lớp vi tính và ứng dụng.............................................248
Chương 19: PHƯƠNG PHÁP CỘNG HƯỞNG TỪHẠT NHÂN ........................253
19.1. C¬ së vËt lý cña ph−¬ng ph¸p céng h−ëng tõ h¹t nh©n..........................253
19.2. Chôp ¶nh c¾t líp céng h−ëng tõ h¹t nh©n..............................................259
TÀI LIỆU THAM KHẢO...
Không có nhận xét nào: