.png)
BÀI GIẢNG - Cơ sở khảo cổ học (Cao Thị Vân)
.png)
Ngay từ những ngày đầu thành lập bộ môn Lịch sử tại trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2, “Khảo cổ học” đã được đưa vào giảng dạy. Đây là một môn học cơ sở trong chương trình đào tạo và giữ một vị trí quan trọng trong việc giáo dục, bồi dưỡng tư tưởng, cung cấp kiến thức cơ bản về khoa học khảo cổ, rèn luyện phương pháp học tập, phương pháp nghiên cứu cho toàn sinh viên.
Những thành tựu khảo cổ trong khoảng 60 năm qua là rất to lớn, nó được đúc kết trong rất nhiều giáo trình và sách chuyên khảo, đáng kể là Giáo trình “Cơ sở khảo cổ học” do Bộ môn Khảo cổ học của trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn biên soạn, “Sơ yếu khảo cổ
học nguyên thủy Việt Nam” do Hà Văn Tấn và Trần Quốc Vượng biên soạn vào năm 1961, Giáo trình “Cơ sở Khảo cổ học” do Hà Văn Tân, Trần Quốc Vượng, Diệp Đình Hoa biên soạn vào năm 1975, gần đây nhất có lẽ phải kể tới Giáo trình “Cơ sở Khảo cổ học” do PGS.TS Hán Văn Khẩn chủ biên năm 2008. Trong suốt những thời gian qua, đây là những tài liệu cơ bản cho quá trình giảng dạy và học tập và nghiên cứu khảo cổ.
Nhưng những lượng tri thức trong sách là rất lớn, và khá phức tạp. Với mong muốn cô đọng những tri thức một cách vừa tổng hợp vừa có chiều sâu, đồng thời tạo dựng khung kiến thức cơ bản cho sinh viên, phục vụ hiệu quả cho việc học tập bộ môn Khảo cổ học, với lượng 2-3 tín chỉ của sinh viên khoa Lịch sử trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2, chúng tôi biên soạn cuốn giáo trình này.
NỘI DUNG:
PHẦN 1: DẪN LUẬN................................................................................................................ 7
CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU.............................................................................................................. 7
1.1. Khái niệm “khảo cổ học”.................................................................................................. 7
1.2. Mối quan hệ của khảo cổ học với các ngành khoa học khác............................................. 8
Câu hỏi ôn tập......................................................................................................................... 10
CHƯƠNG 2: DI TÍCH KHẢO CỔ VÀ VĂN HÓA KHẢO CỔ.......................................... 11
2.1. Các loại di tích khảo cổ................................................................................................... 11
2.2. Tầng văn hóa................................................................................................................... 11
2.3. Văn hóa khảo cổ.............................................................................................................. 14
Câu hỏi ôn tập......................................................................................................................... 15
CHƯƠNG 3: ĐIỀU TRA VÀ KHAI QUẬT KHẢO CỔ...................................................... 16
3.1. Điều tra khảo cổ............................................................................................................... 16
3.2. Khai quật khảo cổ............................................................................................................ 17
Câu hỏi ôn tập......................................................................................................................... 19
CHƯƠNG 4: CÁC PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHẢO CỔ HỌC TRONG PHÒNG20
4.1. Chỉnh lý tài liệu............................................................................................................... 20
4.2. Hoàn thành báo cáo ......................................................................................................... 22
4.3. Nghiên cứu tổng hợp....................................................................................................... 22
Câu hỏi ôn tập......................................................................................................................... 22
CHƯƠNG 5: SƠ LƯỢC LỊCH SỬ KHẢO CỔ HỌC THẾ GIỚI VÀ KHẢO CỔ HỌC
VIỆT NAM................................................................................................................................ 23
5.1. Sơ lược lịch sử khảo cổ học thế giới............................................................................... 23
5.2. Sơ lược lịch sử khảo cổ học Việt Nam............................................................................ 25
Câu hỏi ôn tập......................................................................................................................... 28
CHƯƠNG 6: VÀI NÉT VỀ NGUỒN GỐC LOÀI NGƯỜI................................................. 29
6.1. Những quan điểm khác nhau về nguồn gốc loài người................................................... 29
6.2. Những điểm giống và khác nhau giữa người và động vật............................................... 30
6.3. Các giống vượn người cổ trên thế giới............................................................................ 30
6.4. Các giống người cổ trên thế giới..................................................................................... 31
6.5. Các đại chủng trên thế giới.............................................................................................. 33
Downloaded by EBOOKBKMT VMTC (nguyenphihung1009@gmail.com)
lOMoARcPSD|2935381
4
6.6. Nguyên nhân và động lực của quá trình chuyển biến từ vượn thành người.................... 33
Câu hỏi ôn tập......................................................................................................................... 35
PHẦN II: CÁC THỜI ĐẠI KHẢO CỔ.................................................................................. 36
CHƯƠNG 7: THỜI ĐẠI ĐỒ ĐÁ............................................................................................ 36
7.1. Khái niệm các thời đại khảo cổ và niên đại..................................................................... 36
7.2. Thời đại đồ đá cũ............................................................................................................. 36
7.3. Thời đại đồ đá giữa.......................................................................................................... 42
7.4. Thời đại đồ đá mới.......................................................................................................... 44
Câu hỏi ôn tập......................................................................................................................... 55
CHƯƠNG 8: THỜI ĐẠI ĐỒ ĐỒNG...................................................................................... 56
8.1. Đại cương về thời đại đồ đồng........................................................................................ 56
8.2. Thời đại đồ đồng thau ở Việt Nam.................................................................................. 61
Câu hỏi ôn tập......................................................................................................................... 71
CHƯƠNG 9: SƠ KỲ THỜI ĐẠI ĐỒ SẮT............................................................................. 72
9.1. Đại cương về thời đại đồ sắt............................................................................................ 72
9.2. Sơ kỳ thời đại đồ sắt ở Việt Nam.................................................................................... 75
Câu hỏi ôn tập......................................................................................................................... 85
CHƯƠNG 10: KHẢO CỔ HỌC LỊCH SỬ VIỆT NAM...................................................... 86
10.1. Vai trò của khảo cổ học lịch sử trong nghiên cứu lịch sử Việt Nam............................. 86
10.2. Các loại di tích, di vật khảo cổ học lịch sử.................................................................... 86
10.3. Khảo cổ học Chămpa................................................................................................... 102
10.4. Khảo cổ học Óc Eo...................................................................................................... 106
Câu hỏi ôn tập....................................................................................................................... 109
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................................... 110
Ngay từ những ngày đầu thành lập bộ môn Lịch sử tại trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2, “Khảo cổ học” đã được đưa vào giảng dạy. Đây là một môn học cơ sở trong chương trình đào tạo và giữ một vị trí quan trọng trong việc giáo dục, bồi dưỡng tư tưởng, cung cấp kiến thức cơ bản về khoa học khảo cổ, rèn luyện phương pháp học tập, phương pháp nghiên cứu cho toàn sinh viên.
Những thành tựu khảo cổ trong khoảng 60 năm qua là rất to lớn, nó được đúc kết trong rất nhiều giáo trình và sách chuyên khảo, đáng kể là Giáo trình “Cơ sở khảo cổ học” do Bộ môn Khảo cổ học của trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn biên soạn, “Sơ yếu khảo cổ
học nguyên thủy Việt Nam” do Hà Văn Tấn và Trần Quốc Vượng biên soạn vào năm 1961, Giáo trình “Cơ sở Khảo cổ học” do Hà Văn Tân, Trần Quốc Vượng, Diệp Đình Hoa biên soạn vào năm 1975, gần đây nhất có lẽ phải kể tới Giáo trình “Cơ sở Khảo cổ học” do PGS.TS Hán Văn Khẩn chủ biên năm 2008. Trong suốt những thời gian qua, đây là những tài liệu cơ bản cho quá trình giảng dạy và học tập và nghiên cứu khảo cổ.
Nhưng những lượng tri thức trong sách là rất lớn, và khá phức tạp. Với mong muốn cô đọng những tri thức một cách vừa tổng hợp vừa có chiều sâu, đồng thời tạo dựng khung kiến thức cơ bản cho sinh viên, phục vụ hiệu quả cho việc học tập bộ môn Khảo cổ học, với lượng 2-3 tín chỉ của sinh viên khoa Lịch sử trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2, chúng tôi biên soạn cuốn giáo trình này.
NỘI DUNG:
PHẦN 1: DẪN LUẬN................................................................................................................ 7
CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU.............................................................................................................. 7
1.1. Khái niệm “khảo cổ học”.................................................................................................. 7
1.2. Mối quan hệ của khảo cổ học với các ngành khoa học khác............................................. 8
Câu hỏi ôn tập......................................................................................................................... 10
CHƯƠNG 2: DI TÍCH KHẢO CỔ VÀ VĂN HÓA KHẢO CỔ.......................................... 11
2.1. Các loại di tích khảo cổ................................................................................................... 11
2.2. Tầng văn hóa................................................................................................................... 11
2.3. Văn hóa khảo cổ.............................................................................................................. 14
Câu hỏi ôn tập......................................................................................................................... 15
CHƯƠNG 3: ĐIỀU TRA VÀ KHAI QUẬT KHẢO CỔ...................................................... 16
3.1. Điều tra khảo cổ............................................................................................................... 16
3.2. Khai quật khảo cổ............................................................................................................ 17
Câu hỏi ôn tập......................................................................................................................... 19
CHƯƠNG 4: CÁC PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHẢO CỔ HỌC TRONG PHÒNG20
4.1. Chỉnh lý tài liệu............................................................................................................... 20
4.2. Hoàn thành báo cáo ......................................................................................................... 22
4.3. Nghiên cứu tổng hợp....................................................................................................... 22
Câu hỏi ôn tập......................................................................................................................... 22
CHƯƠNG 5: SƠ LƯỢC LỊCH SỬ KHẢO CỔ HỌC THẾ GIỚI VÀ KHẢO CỔ HỌC
VIỆT NAM................................................................................................................................ 23
5.1. Sơ lược lịch sử khảo cổ học thế giới............................................................................... 23
5.2. Sơ lược lịch sử khảo cổ học Việt Nam............................................................................ 25
Câu hỏi ôn tập......................................................................................................................... 28
CHƯƠNG 6: VÀI NÉT VỀ NGUỒN GỐC LOÀI NGƯỜI................................................. 29
6.1. Những quan điểm khác nhau về nguồn gốc loài người................................................... 29
6.2. Những điểm giống và khác nhau giữa người và động vật............................................... 30
6.3. Các giống vượn người cổ trên thế giới............................................................................ 30
6.4. Các giống người cổ trên thế giới..................................................................................... 31
6.5. Các đại chủng trên thế giới.............................................................................................. 33
Downloaded by EBOOKBKMT VMTC (nguyenphihung1009@gmail.com)
lOMoARcPSD|2935381
4
6.6. Nguyên nhân và động lực của quá trình chuyển biến từ vượn thành người.................... 33
Câu hỏi ôn tập......................................................................................................................... 35
PHẦN II: CÁC THỜI ĐẠI KHẢO CỔ.................................................................................. 36
CHƯƠNG 7: THỜI ĐẠI ĐỒ ĐÁ............................................................................................ 36
7.1. Khái niệm các thời đại khảo cổ và niên đại..................................................................... 36
7.2. Thời đại đồ đá cũ............................................................................................................. 36
7.3. Thời đại đồ đá giữa.......................................................................................................... 42
7.4. Thời đại đồ đá mới.......................................................................................................... 44
Câu hỏi ôn tập......................................................................................................................... 55
CHƯƠNG 8: THỜI ĐẠI ĐỒ ĐỒNG...................................................................................... 56
8.1. Đại cương về thời đại đồ đồng........................................................................................ 56
8.2. Thời đại đồ đồng thau ở Việt Nam.................................................................................. 61
Câu hỏi ôn tập......................................................................................................................... 71
CHƯƠNG 9: SƠ KỲ THỜI ĐẠI ĐỒ SẮT............................................................................. 72
9.1. Đại cương về thời đại đồ sắt............................................................................................ 72
9.2. Sơ kỳ thời đại đồ sắt ở Việt Nam.................................................................................... 75
Câu hỏi ôn tập......................................................................................................................... 85
CHƯƠNG 10: KHẢO CỔ HỌC LỊCH SỬ VIỆT NAM...................................................... 86
10.1. Vai trò của khảo cổ học lịch sử trong nghiên cứu lịch sử Việt Nam............................. 86
10.2. Các loại di tích, di vật khảo cổ học lịch sử.................................................................... 86
10.3. Khảo cổ học Chămpa................................................................................................... 102
10.4. Khảo cổ học Óc Eo...................................................................................................... 106
Câu hỏi ôn tập....................................................................................................................... 109
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................................... 110
%20(1).png "Hướng dẫn download ti liệu")
.png "Hướng dẫn download ti liệu")
%20(1).png "Gói VIP Member EBOOKBKMT - Hỗ trợ tài liệu nhanh nhất, không giới hạn (Update 2025)")
.png "Tìm hiểu cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy cấp khí tươi, gió tươi")
Không có nhận xét nào: