GIÁO TRÌNH - Sản xuất phân hữu cơ từ phân trâu bò, bã bùn mía


Ô nhiễm môi trường chăn nuôi hiện đang là vấn đề bức xúc ở nhiều  vùng nông thôn Việt Nam. Ở nhiều địa phương, nguồn nước quanh các khu vực dân cư có các trang trại chăn nuôi đang bị ô nhiễm nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và môi trường sống của người dân. 

Nhiều công nghệ xử lý ô nhiễm chất thải chăn nuôi đã và đang được áp dụng như công nghệ khí sinh học, ủ phân hữu cơ, nuôi giun, …. Do mỗi công nghệ có những ưu điểm và hạn chế riêng đòi hỏi phải được áp dụng ở những  điều kiện phù hợp và nhiều khi cần phải có một tổ hợp các công nghệ khác nhau áp dụng cho một trang trại chăn nuôi nhằm xử lý toàn diện, triệt để các loại hình ô nhiễm của môi trường chăn nuôi. 

Một trong những mục tiêu chính của Dự án Hỗ trợ Nông nghiệp Các bon thấp (LCASP) là hỗ trợ kỹ thuật cho các chủ trang trại, các hộ chăn nuôi xử lý bền vững môi trường chăn nuôi thông qua sử dụng chất thải chăn nuôi làm nguồn nguyên liệu tạo ra các sản phẩm có giá trị, vừa giúp nâng cao thu nhập của người dân, vừa giúp giảm ô nhiễm môi trường.  Hiện nay một số trang trại, hộ chăn nuôi đã ứng dụng các công nghệ dể sử
dụng chất thải chăn nuôi làm phân bón hữu co, .... Tuy vậy, do chua có tài liệu huớng dẫn chi tiết và người dân chưa được học nghề dể làm việc này, nên hiệu quả chua cao. Xuất phát từ thực tế từ truớc dến nay chua có tài liệu dào tạo nghề về lĩnh vực này, Dự án PASCAL dã phối hợp với Cục Kinh tế hợp tác, Bộ Nông nghiệp và PTNT, biên soạn bộ giáo trình dào tạo so cấp nghề “Sản xuất phân hữu co sinh học từ phân trâu bò và bã bùn mía” nhằm giúp các hộ chan nuôi có thêm kiến thức và kỹ nang dể xử lý hiệu quả môi trường chan nuôi thông qua các hoạt động tạo thu nhập từ ứng dụng công nghệ sản xuất phân hữu cơ.

Bộ giáo trình được xây dựng với các mô dun, bài giảng lý thuyết và thực hành có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Các thông tin trong giáo trình này có giá trị hướng dẫn giáo viên thiết kế, tổ chức giảng dạy và vận dụng phù hợp với diều kiện, bối cảnh thực tế của từng vùng trong quá trình dạy học.  Quá trình biên soạn giáo trình mặc dù dã hết sức cố g ng nhung ch c ch n không tránh khỏi những thiếu sót. Chúng tôi rất mong nhận duợc ý kiến đóng góp từ các chuyên gia, các dộc giả dể giáo trình duợc điều chỉnh, bổ sung ngày càng hoàn thiện hơn.

Ðể hoàn thiện duợc cuốn giáo trình này chúng tôi dã nhận duợc sự giúp dỡ của các nhà khoa học, các cán bộ phụ trách kỹ thuật nông nghiệp, các thành viên trong hội dồng nghiệm thu, các cán bộ và chuyên gia từ dự án Hỗ trợ nông nghiệp các bon thấp, Trường Cao dẳng Lương thực thục phẩm Ðà Nẵng, Cục Kinh tế Hợp tác, … dã tham gia đóng góp ý kiến chuyên môn và tạo mọi điều kiện tốt nhất để hoàn thành xây dựng chương trình và biên soạn giáo trình này.

BÀI 01. GIỚI THIỆU PHÂN BÓN VÀ SẢN PHẨM PHÂN HỮU CO SINH
HỌC ............................................................................................................... 7
1. Giới thiệu về phân bón ................................................................................... 7
1.1. Khái niệm phân bón và vai trò của phân bón ........................................ 7
1.2. Thành  phần  của phân bón ................................................................... 8
1.3. Phân loại phân bón ............................................................................... 9
2. Phân bón hữu co và phân bón khác .............................................................. 11
2.1. Phân hữu co ........................................................................................ 11
2.2. Phân bón khác..................................................................................... 11
3. Quy dịnh chỉ tiêu chất luợng chính và yếu tố hạn chế trong phân bón hữu co
và phân bón khác .............................................................................................. 12
3.1. Khái niệm ........................................................................................... 12
3.2.  Quy định chỉ tiêu chất luợng chính và yếu tố hạn chế của phân bón hữu
co .............................................................................................................. 13
4. Giới thiệu công nghệ sản xuất phân hữu co sinh học .................................... 15
4.1. So luợc về nguồn nguyên liệu sản xuất phân hữu co sinh học ............. 15
4.2. Nguyên lý sản xuất và các yếu tố của quá trình sản xuất phân hữu co
sinh học ..................................................................................................... 17
4.2.1. Nguyên lý sản xuất phân hữu co sinh học ........................................ 17
4.2.2. Các  yếu tố của quá trình sản xuất phân hữu co sinh học ................. 18
4.3. Các hệ thống ủ phân hữu co co sinh học ............................................. 19
4.3.1. Hệ thống ủ dạng đánh luống ............................................................ 20
4.3.2. Hệ thống ủ trong thùng hay kênh mương ......................................... 23
4.4. Xây dựng qui trình sản xuất phân hữu co co sinh học ......................... 26
5. Quy dịnh về diều kiện sản xuất, kinh doanh phân bón hữu co ...................... 29
5.1. Ðiều kiện sản xuất .............................................................................. 29
5.2. Ðiều kiện kinh doanh .......................................................................... 30
5.3. Hồ so dề nghị cấp giấy phép sản xuất phân bón hữu co và phân bón
khác ........................................................................................................... 30
C. Ghi nhớ ....................................................................................................... 37

BÀI 02. CHUẨN BỊ VÀ VỆ SINH NHÀ XUỞNG SẢN XUẤT PHÂN HỮU
CO SINH HỌC ............................................................................................ 38
1. Yêu cầu về dịa diểm sản xuất, diện tích sản xuất, kho chứa .......................... 38
1.1. Ðịa diểm sản xuất của co sở sản xuất phân HCSH .............................. 38
1.2. Diện tích, nhà xuởng, kho chứa của co sở sản xuất phân HCSH ......... 39
2.  Yêu cầu về bố trí nhà xuởng ........................................................................ 39
2.1. Các khu vực trong nhà xuởng ............................................................. 39
2.2. So dồ bố trí nhà xuởng sản xuất phân HCSH ...................................... 40
2.3. Tiêu chuẩn dối với một số khu vực trong nhà xuởng sản xuất phân .......... 41
3. Chuẩn bị các hệ thống phụ trợ ...................................................................... 41
3.1. Chuẩn bị hệ thống thông gió ............................................................... 42
3.2. Chuẩn bị hệ thống diện và chiếu sáng ................................................. 43
3.3. Chuẩn bị hệ thống cung cấp nuớc ....................................................... 44
3.4. Chuẩn bị hệ thống thu gom chất thải và hệ thống thoát nuớc thải ....... 45
3.5. Nhà vệ sinh và khu vực thay dồ bảo hộ lao dộng ................................ 48
3.6. Chuẩn bị phòng chống cháy nổ ........................................................... 48
4. Vệ sinh nhà xuởng ....................................................................................... 50
4.1. Chuẩn bị  vệ sinh nhà xuởng............................................................... 50
4.2. Thực hiện vệ sinh nhà xuởng .............................................................. 51

BÀI 03. ÐẢM BẢO AN TOÀN – VỆ SINH LAO ÐỘNG TRONG SẢN
XUẤT PHÂN HỮU CO SINH HỌC ............................................................. 55
1. An toàn – vệ sinh lao dộng ........................................................................... 55
1.1. Một số khái niệm ................................................................................ 55
1.2. Mục dích công tác an toàn – vệ sinh lao dộng ..................................... 55
1.3. Quyền và nghia vụ về an toàn, vệ sinh lao dộng của nguời lao dộng .. 56
2. Những nguy co gây mất an toàn – vệ sinh lao dộng trong sản xuất phân bón 57
2.1. Ðiều kiện lao dộng và các yếu tố gây chấn thuong tai nạn lao dộng ... 57
2.2. Các yếu tố có hại dến sức khỏe gây bệnh nghề nghiệp ........................ 58
3. Biện pháp dảm bảo an toàn – vệ sinh lao dộng ............................................. 61
3.1.  Giảm thiểu các nguy co ..................................................................... 61
3.2. Thực hiện các biện pháp kỹ thuật an toàn và phòng chống cháy nổ .... 62
3.3. Thực hiện các biện pháp vệ sinh lao dộng, cải thiện diều kiện làm việc
 .................................................................................................................. 63
3.4. Trang bị phuong tiện bảo vệ cá nhân cho nguời lao dộng ................... 65
3.5. Cham sóc sức khỏe nguời lao dộng, phòng ngừa bệnh nghề nghiệp ... 65
3.6. Tuyên truyền giáo dục, huấn luyện về an toàn - vệ sinh lao dộng: ...... 66
3.7. Sử dụng cây xanh ............................................................................... 66
HUỚNG DẪN GIẢNG DẠY MÔ ÐUN ....................................................... 69
VI. Tài liệu tham khảo .................................................................................. 76
DANH SÁCH BAN CHỦ NHIỆM XÂY DỰNG CHUONG TRÌNH,BIÊN
SOẠN GIÁO TRÌNH DẠY NGHỀ ................................................................ 77
DANH SÁCH HỘI ÐỒNG NGHIỆM THU CHUONG TRÌNH, GIÁO TRÌNH
DẠY NGHỀ .................................................................................................... 77

LINK DOWNLOAD


Ô nhiễm môi trường chăn nuôi hiện đang là vấn đề bức xúc ở nhiều  vùng nông thôn Việt Nam. Ở nhiều địa phương, nguồn nước quanh các khu vực dân cư có các trang trại chăn nuôi đang bị ô nhiễm nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và môi trường sống của người dân. 

Nhiều công nghệ xử lý ô nhiễm chất thải chăn nuôi đã và đang được áp dụng như công nghệ khí sinh học, ủ phân hữu cơ, nuôi giun, …. Do mỗi công nghệ có những ưu điểm và hạn chế riêng đòi hỏi phải được áp dụng ở những  điều kiện phù hợp và nhiều khi cần phải có một tổ hợp các công nghệ khác nhau áp dụng cho một trang trại chăn nuôi nhằm xử lý toàn diện, triệt để các loại hình ô nhiễm của môi trường chăn nuôi. 

Một trong những mục tiêu chính của Dự án Hỗ trợ Nông nghiệp Các bon thấp (LCASP) là hỗ trợ kỹ thuật cho các chủ trang trại, các hộ chăn nuôi xử lý bền vững môi trường chăn nuôi thông qua sử dụng chất thải chăn nuôi làm nguồn nguyên liệu tạo ra các sản phẩm có giá trị, vừa giúp nâng cao thu nhập của người dân, vừa giúp giảm ô nhiễm môi trường.  Hiện nay một số trang trại, hộ chăn nuôi đã ứng dụng các công nghệ dể sử
dụng chất thải chăn nuôi làm phân bón hữu co, .... Tuy vậy, do chua có tài liệu huớng dẫn chi tiết và người dân chưa được học nghề dể làm việc này, nên hiệu quả chua cao. Xuất phát từ thực tế từ truớc dến nay chua có tài liệu dào tạo nghề về lĩnh vực này, Dự án PASCAL dã phối hợp với Cục Kinh tế hợp tác, Bộ Nông nghiệp và PTNT, biên soạn bộ giáo trình dào tạo so cấp nghề “Sản xuất phân hữu co sinh học từ phân trâu bò và bã bùn mía” nhằm giúp các hộ chan nuôi có thêm kiến thức và kỹ nang dể xử lý hiệu quả môi trường chan nuôi thông qua các hoạt động tạo thu nhập từ ứng dụng công nghệ sản xuất phân hữu cơ.

Bộ giáo trình được xây dựng với các mô dun, bài giảng lý thuyết và thực hành có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Các thông tin trong giáo trình này có giá trị hướng dẫn giáo viên thiết kế, tổ chức giảng dạy và vận dụng phù hợp với diều kiện, bối cảnh thực tế của từng vùng trong quá trình dạy học.  Quá trình biên soạn giáo trình mặc dù dã hết sức cố g ng nhung ch c ch n không tránh khỏi những thiếu sót. Chúng tôi rất mong nhận duợc ý kiến đóng góp từ các chuyên gia, các dộc giả dể giáo trình duợc điều chỉnh, bổ sung ngày càng hoàn thiện hơn.

Ðể hoàn thiện duợc cuốn giáo trình này chúng tôi dã nhận duợc sự giúp dỡ của các nhà khoa học, các cán bộ phụ trách kỹ thuật nông nghiệp, các thành viên trong hội dồng nghiệm thu, các cán bộ và chuyên gia từ dự án Hỗ trợ nông nghiệp các bon thấp, Trường Cao dẳng Lương thực thục phẩm Ðà Nẵng, Cục Kinh tế Hợp tác, … dã tham gia đóng góp ý kiến chuyên môn và tạo mọi điều kiện tốt nhất để hoàn thành xây dựng chương trình và biên soạn giáo trình này.

BÀI 01. GIỚI THIỆU PHÂN BÓN VÀ SẢN PHẨM PHÂN HỮU CO SINH
HỌC ............................................................................................................... 7
1. Giới thiệu về phân bón ................................................................................... 7
1.1. Khái niệm phân bón và vai trò của phân bón ........................................ 7
1.2. Thành  phần  của phân bón ................................................................... 8
1.3. Phân loại phân bón ............................................................................... 9
2. Phân bón hữu co và phân bón khác .............................................................. 11
2.1. Phân hữu co ........................................................................................ 11
2.2. Phân bón khác..................................................................................... 11
3. Quy dịnh chỉ tiêu chất luợng chính và yếu tố hạn chế trong phân bón hữu co
và phân bón khác .............................................................................................. 12
3.1. Khái niệm ........................................................................................... 12
3.2.  Quy định chỉ tiêu chất luợng chính và yếu tố hạn chế của phân bón hữu
co .............................................................................................................. 13
4. Giới thiệu công nghệ sản xuất phân hữu co sinh học .................................... 15
4.1. So luợc về nguồn nguyên liệu sản xuất phân hữu co sinh học ............. 15
4.2. Nguyên lý sản xuất và các yếu tố của quá trình sản xuất phân hữu co
sinh học ..................................................................................................... 17
4.2.1. Nguyên lý sản xuất phân hữu co sinh học ........................................ 17
4.2.2. Các  yếu tố của quá trình sản xuất phân hữu co sinh học ................. 18
4.3. Các hệ thống ủ phân hữu co co sinh học ............................................. 19
4.3.1. Hệ thống ủ dạng đánh luống ............................................................ 20
4.3.2. Hệ thống ủ trong thùng hay kênh mương ......................................... 23
4.4. Xây dựng qui trình sản xuất phân hữu co co sinh học ......................... 26
5. Quy dịnh về diều kiện sản xuất, kinh doanh phân bón hữu co ...................... 29
5.1. Ðiều kiện sản xuất .............................................................................. 29
5.2. Ðiều kiện kinh doanh .......................................................................... 30
5.3. Hồ so dề nghị cấp giấy phép sản xuất phân bón hữu co và phân bón
khác ........................................................................................................... 30
C. Ghi nhớ ....................................................................................................... 37

BÀI 02. CHUẨN BỊ VÀ VỆ SINH NHÀ XUỞNG SẢN XUẤT PHÂN HỮU
CO SINH HỌC ............................................................................................ 38
1. Yêu cầu về dịa diểm sản xuất, diện tích sản xuất, kho chứa .......................... 38
1.1. Ðịa diểm sản xuất của co sở sản xuất phân HCSH .............................. 38
1.2. Diện tích, nhà xuởng, kho chứa của co sở sản xuất phân HCSH ......... 39
2.  Yêu cầu về bố trí nhà xuởng ........................................................................ 39
2.1. Các khu vực trong nhà xuởng ............................................................. 39
2.2. So dồ bố trí nhà xuởng sản xuất phân HCSH ...................................... 40
2.3. Tiêu chuẩn dối với một số khu vực trong nhà xuởng sản xuất phân .......... 41
3. Chuẩn bị các hệ thống phụ trợ ...................................................................... 41
3.1. Chuẩn bị hệ thống thông gió ............................................................... 42
3.2. Chuẩn bị hệ thống diện và chiếu sáng ................................................. 43
3.3. Chuẩn bị hệ thống cung cấp nuớc ....................................................... 44
3.4. Chuẩn bị hệ thống thu gom chất thải và hệ thống thoát nuớc thải ....... 45
3.5. Nhà vệ sinh và khu vực thay dồ bảo hộ lao dộng ................................ 48
3.6. Chuẩn bị phòng chống cháy nổ ........................................................... 48
4. Vệ sinh nhà xuởng ....................................................................................... 50
4.1. Chuẩn bị  vệ sinh nhà xuởng............................................................... 50
4.2. Thực hiện vệ sinh nhà xuởng .............................................................. 51

BÀI 03. ÐẢM BẢO AN TOÀN – VỆ SINH LAO ÐỘNG TRONG SẢN
XUẤT PHÂN HỮU CO SINH HỌC ............................................................. 55
1. An toàn – vệ sinh lao dộng ........................................................................... 55
1.1. Một số khái niệm ................................................................................ 55
1.2. Mục dích công tác an toàn – vệ sinh lao dộng ..................................... 55
1.3. Quyền và nghia vụ về an toàn, vệ sinh lao dộng của nguời lao dộng .. 56
2. Những nguy co gây mất an toàn – vệ sinh lao dộng trong sản xuất phân bón 57
2.1. Ðiều kiện lao dộng và các yếu tố gây chấn thuong tai nạn lao dộng ... 57
2.2. Các yếu tố có hại dến sức khỏe gây bệnh nghề nghiệp ........................ 58
3. Biện pháp dảm bảo an toàn – vệ sinh lao dộng ............................................. 61
3.1.  Giảm thiểu các nguy co ..................................................................... 61
3.2. Thực hiện các biện pháp kỹ thuật an toàn và phòng chống cháy nổ .... 62
3.3. Thực hiện các biện pháp vệ sinh lao dộng, cải thiện diều kiện làm việc
 .................................................................................................................. 63
3.4. Trang bị phuong tiện bảo vệ cá nhân cho nguời lao dộng ................... 65
3.5. Cham sóc sức khỏe nguời lao dộng, phòng ngừa bệnh nghề nghiệp ... 65
3.6. Tuyên truyền giáo dục, huấn luyện về an toàn - vệ sinh lao dộng: ...... 66
3.7. Sử dụng cây xanh ............................................................................... 66
HUỚNG DẪN GIẢNG DẠY MÔ ÐUN ....................................................... 69
VI. Tài liệu tham khảo .................................................................................. 76
DANH SÁCH BAN CHỦ NHIỆM XÂY DỰNG CHUONG TRÌNH,BIÊN
SOẠN GIÁO TRÌNH DẠY NGHỀ ................................................................ 77
DANH SÁCH HỘI ÐỒNG NGHIỆM THU CHUONG TRÌNH, GIÁO TRÌNH
DẠY NGHỀ .................................................................................................... 77

LINK DOWNLOAD

M_tả
M_tả

Không có nhận xét nào: