%20(1)%20(1).png)
20/VBHN-VPQH LUẬT XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH (FULL)
.png)
Luật Xử lý vi phạm hành chính số 15/2012/QH13 ngày 20 tháng 6 năm 2012 của Quốc hội, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2013, được sửa đổi, bổ sung bởi:
1. Luật Hải quan số 54/2014/QH13 ngày 23 tháng 6 năm 2014 của Quốc hội, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2015;
2. Luật Thủy sản số 18/2017/QH14 ngày 21 tháng 11 năm 2017 của Quốc hội, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2019;
3. Luật số 67/2020/QH14 ngày 13 tháng 11 năm 2020 của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2022;
4. Luật số 09/2022/QH15 ngày 09 tháng 11 năm 2022 của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tần số vô tuyến điện, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2023;
5. Luật Thanh tra số 11/2022/QH15 ngày 14 tháng 11 năm 2022 của Quốc hội, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2023.
Căn cứ Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị quyết số 51/2001/QH10;
Quốc hội ban hành Luật xử lý vi phạm hành chính[1].
Luật này quy định về xử phạt vi phạm hành chính và các biện pháp xử lý hành chính.
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
1. Vi phạm hành chính là hành vi có lỗi do cá nhân, tổ chức thực hiện, vi phạm quy định của pháp luật về quản lý nhà nước mà không phải là tội phạm và theo quy định của pháp luật phải bị xử phạt vi phạm hành chính.
2. Xử phạt vi phạm hành chính là việc người có thẩm quyền xử phạt áp dụng hình thức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính.
3. Biện pháp xử lý hành chính là biện pháp được áp dụng đối với cá nhân vi phạm pháp luật về an ninh, trật tự, an toàn xã hội mà không phải là tội phạm, bao gồm biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn; đưa vào trường giáo dưỡng; đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc và đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
4. Biện pháp thay thế xử lý vi phạm hành chính là biện pháp mang tính giáo dục được áp dụng để thay thế cho hình thức xử phạt vi phạm hành chính hoặc biện pháp xử lý hành chính đối với người chưa thành niên vi phạm hành chính, bao gồm biện pháp nhắc nhở, biện pháp giáo dục dựa vào cộng đồng[2] và biện pháp quản lý tại gia đình.
5.[3] Tái phạm là việc cá nhân, tổ chức đã bị ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính nhưng chưa hết thời hạn được coi là chưa bị xử phạt vi phạm hành chính mà lại thực hiện hành vi vi phạm hành chính đã bị xử phạt; cá nhân đã bị ra quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính nhưng chưa hết thời hạn được coi là chưa bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính mà lại thực hiện hành vi thuộc đối tượng bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đó.
6. Vi phạm hành chính nhiều lần là trường hợp cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi vi phạm hành chính mà trước đó đã thực hiện hành vi vi phạm hành chính này nhưng chưa bị xử lý và chưa hết thời hiệu xử lý.
7. Vi phạm hành chính có tổ chức là trường hợp cá nhân, tổ chức câu kết với cá nhân, tổ chức khác để cùng thực hiện hành vi vi phạm hành chính.
8. Giấy phép, chứng chỉ hành nghề là giấy tờ do cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền cấp cho cá nhân, tổ chức theo quy định của pháp luật để cá nhân, tổ chức đó kinh doanh, hoạt động, hành nghề hoặc sử dụng công cụ, phương tiện. Giấy phép, chứng chỉ hành nghề không bao gồm giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, chứng chỉ gắn với nhân thân người được cấp không có mục đích cho phép hành nghề.
9. Chỗ ở là nhà ở, phương tiện hoặc nhà khác mà công dân sử dụng để cư trú. Chỗ ở
thuộc quyền sở hữu của công dân hoặc được cơ quan, tổ chức, cá nhân cho thuê,
cho mượn, cho ở nhờ theo quy định của pháp luật.
10. Tổ chức là cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính
trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã
hội nghề nghiệp, tổ chức kinh tế, đơn vị vũ trang nhân dân và tổ chức khác được
thành lập theo quy định của pháp luật.
11. Tình thế cấp thiết là tình thế của cá nhân, tổ chức vì muốn
tránh một nguy cơ đang thực tế đe dọa lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, quyền,
lợi ích chính đáng của mình hoặc của người khác mà không còn cách nào khác là
phải gây một thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa.
12. Phòng vệ chính đáng là hành vi của cá nhân vì bảo vệ lợi ích của
Nhà nước, của tổ chức, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của mình hoặc của người
khác mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm quyền,
lợi ích nói trên.
13. Sự kiện bất ngờ là sự kiện mà cá nhân, tổ chức không thể thấy
trước hoặc không buộc phải thấy trước hậu quả của hành vi nguy hại cho xã hội
do mình gây ra.
14. Sự kiện bất khả kháng là sự kiện xảy ra một cách khách quan
không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi
biện pháp cần thiết và khả năng cho phép.
15. Người không có năng lực trách nhiệm hành chính là người thực
hiện hành vi vi phạm hành chính trong khi đang mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh
khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình.
16. Người nghiện ma túy là người sử dụng chất ma túy, thuốc gây
nghiện, thuốc hướng thần và bị lệ thuộc vào các chất này.
17. Người đại diện hợp pháp bao gồm cha mẹ hoặc người giám hộ, luật
sư, trợ giúp viên pháp lý.
Điều 3. Nguyên tắc xử lý vi phạm hành
chính
1. Nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính bao gồm:
a) Mọi vi phạm hành chính phải được phát hiện, ngăn chặn kịp thời và phải
bị xử lý nghiêm minh, mọi hậu quả do vi phạm hành chính gây ra phải được khắc
phục theo đúng quy định của pháp luật;
b) Việc xử phạt vi phạm hành chính được tiến hành nhanh chóng, công khai,
khách quan, đúng thẩm quyền, bảo đảm công bằng, đúng quy định của pháp luật;
c) Việc xử phạt vi phạm hành chính phải căn cứ vào tính chất, mức độ, hậu
quả vi phạm, đối tượng vi phạm và tình tiết giảm nhẹ, tình tiết tăng nặng;
d)[4] Chỉ xử phạt vi
phạm hành chính khi có hành vi vi phạm hành chính do pháp luật quy định.
Một hành vi vi phạm hành chính chỉ bị xử phạt một lần.
Nhiều người cùng thực hiện một hành vi vi phạm hành chính thì mỗi người vi
phạm đều bị xử phạt về hành vi vi phạm hành chính đó.
Một người thực hiện nhiều hành vi vi phạm hành chính hoặc vi phạm hành
chính nhiều lần thì bị xử phạt về từng hành vi vi phạm, trừ trường hợp hành vi
vi phạm hành chính nhiều lần được Chính phủ quy định là tình tiết tăng nặng;
đ) Người có thẩm quyền xử phạt có trách nhiệm chứng minh vi phạm hành
chính. Cá nhân, tổ chức bị xử phạt có quyền tự mình hoặc thông qua người đại
diện hợp pháp chứng minh mình không vi phạm hành chính;
e) Đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính thì mức phạt tiền đối với tổ
chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
2. Nguyên tắc áp dụng các biện pháp xử lý hành chính bao gồm:
a) Cá nhân chỉ bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính nếu thuộc một trong
các đối tượng quy định tại các điều 90, 92, 94 và 96 của Luật này;
b) Việc áp dụng các biện pháp xử lý hành chính phải được tiến hành theo quy
định tại điểm b khoản 1 Điều này;
c) Việc quyết định thời hạn áp dụng biện pháp xử lý hành chính phải căn cứ
vào tính chất, mức độ, hậu quả vi phạm, nhân thân người vi phạm và tình tiết
giảm nhẹ, tình tiết tăng nặng;
d) Người có thẩm quyền áp dụng biện pháp xử lý hành chính có trách nhiệm
chứng minh vi phạm hành chính. Cá nhân bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính có
quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp chứng minh mình không vi
phạm hành chính.
Điều 4. Thẩm quyền quy định về xử phạt vi
phạm hành chính và chế độ áp dụng các biện pháp xử lý hành chính [5]
1. Căn cứ quy định của Luật này, Chính phủ quy định các nội dung sau đây:
a) Hành vi vi phạm hành chính; hành vi vi phạm hành chính đã kết
thúc và hành vi vi phạm hành chính đang thực hiện; hình thức xử phạt, mức xử
phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với từng hành vi vi phạm hành chính; đối
tượng bị xử phạt; thẩm quyền xử phạt, mức phạt tiền cụ thể theo từng chức danh
và thẩm quyền lập biên bản đối với vi phạm hành chính; việc thi hành các hình
thức xử phạt vi phạm hành chính, các biện pháp khắc phục hậu quả trong từng
lĩnh vực quản lý nhà nước;
b) Chế độ áp dụng các biện pháp xử lý hành chính.
2. Biểu mẫu sử dụng trong xử lý vi phạm hành chính được thực hiện theo quy
định của Chính phủ.
3. Căn cứ quy định của Luật này, Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định về xử
phạt vi phạm hành chính trong hoạt động kiểm toán nhà nước và đối với hành vi
cản trở hoạt động tố tụng.
Điều 5. Đối tượng bị xử lý vi phạm hành
chính
1. Các đối tượng bị xử phạt vi phạm hành chính bao gồm:
a) Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi bị xử phạt vi phạm hành chính về vi
phạm hành chính do cố ý; người từ đủ 16 tuổi trở lên bị xử phạt vi phạm hành
chính về mọi vi phạm hành chính.
Người thuộc lực lượng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân vi phạm hành
chính thì bị xử lý như đối với công dân khác; trường hợp cần áp dụng hình thức
phạt tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề hoặc đình chỉ hoạt động
có thời hạn liên quan đến quốc phòng, an ninh thì người xử phạt đề nghị cơ
quan, đơn vị Quân đội nhân dân, Công an nhân dân có thẩm quyền xử lý;
b) Tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính về mọi vi phạm hành chính do mình
gây ra;
c) Cá nhân, tổ chức nước ngoài vi phạm hành chính trong phạm vi lãnh thổ,
vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của nước Cộng
hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; trên tàu bay mang quốc tịch Việt Nam, tàu biển
mang cờ quốc tịch Việt Nam thì bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của
pháp luật Việt Nam, trừ trường hợp điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác.
2. Đối tượng bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính là cá nhân được quy định
tại các điều 90, 92, 94 và 96 của Luật này.
Các biện pháp xử lý hành chính không áp dụng đối với người nước ngoài.
Điều 6. Thời hiệu xử lý vi phạm hành chính
1. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính được quy định như sau:
a)[6] Thời hiệu xử phạt
vi phạm hành chính là 01 năm, trừ các trường hợp sau đây:
Vi phạm hành chính về kế toán; hóa đơn; phí, lệ phí; kinh doanh bảo hiểm;
quản lý giá; chứng khoán; sở hữu trí tuệ; xây dựng; thủy sản; lâm nghiệp; điều
tra, quy hoạch, thăm dò, khai thác, sử dụng nguồn tài nguyên nước; hoạt động
dầu khí và hoạt động khoáng sản khác; bảo vệ môi trường; năng lượng nguyên tử;
quản lý, phát triển nhà và công sở; đất đai; đê điều; báo chí; xuất bản; sản
xuất, xuất khẩu, nhập khẩu, kinh doanh hàng hóa; sản xuất, buôn bán hàng cấm,
hàng giả; quản lý lao động ngoài nước thì thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính
là 02 năm.
Vi phạm hành chính về thuế thì thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính theo
quy định của pháp luật về quản lý thuế;
b) Thời điểm để tính thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính quy định tại điểm
a khoản 1 Điều này được quy định như sau:
Đối với vi phạm hành chính đã kết thúc thì thời hiệu được tính từ thời điểm
chấm dứt hành vi vi phạm.
Đối với vi phạm hành chính đang được thực hiện thì thời hiệu được tính từ
thời điểm phát hiện hành vi vi phạm;
c) Trường hợp xử phạt vi phạm hành chính đối với cá nhân, tổ chức[7] do cơ quan tiến hành tố tụng chuyển đến
thì thời hiệu được áp dụng theo quy định tại điểm a và điểm b khoản này. Thời
gian cơ quan tiến hành tố tụng thụ lý, xem xét được tính vào thời hiệu xử phạt
vi phạm hành chính.
d) Trong thời hạn được quy định tại điểm a và điểm b khoản này mà cá nhân,
tổ chức cố tình trốn tránh, cản trở việc xử phạt thì thời hiệu xử phạt vi phạm
hành chính được tính lại kể từ thời điểm chấm dứt hành vi trốn tránh, cản trở
việc xử phạt.
2. Thời hiệu áp dụng biện pháp xử lý hành chính được quy định như sau:
a)[8] Thời hiệu áp dụng
biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn là 01 năm, kể từ ngày cá nhân thực
hiện hành vi vi phạm quy định tại khoản 1 Điều 90; 06 tháng, kể từ ngày cá nhân
thực hiện hành vi vi phạm quy định tại khoản 2 Điều 90; 06 tháng, kể từ ngày cá
nhân thực hiện lần cuối một trong các hành vi vi phạm quy định tại các khoản 3,
4 và 6 Điều 90; 03 tháng, kể từ ngày cá nhân thực hiện lần cuối hành vi vi phạm
quy định tại khoản 5 Điều 90 của Luật này;
b)[9] Thời hiệu áp dụng
biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng là 01 năm, kể từ ngày cá nhân thực hiện
hành vi vi phạm quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 92; 06 tháng, kể từ ngày
cá nhân thực hiện một trong các hành vi vi phạm quy định tại khoản 3 và khoản 4
Điều 92 của Luật này;
c) Thời hiệu áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc là 01 năm,
kể từ ngày cá nhân thực hiện lần cuối một trong các hành vi vi phạm quy định
tại khoản 1 Điều 94 của Luật này;
d) Thời hiệu áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là 03
tháng, kể từ ngày cá nhân thực hiện lần cuối hành vi vi phạm quy định tại khoản
1 Điều 96 của Luật này;
đ)[10] Trong thời hạn
được quy định tại các điểm a, b, c và d khoản này mà cá nhân cố tình trốn
tránh, cản trở việc áp dụng biện pháp xử lý hành chính thì thời hiệu được tính
lại kể từ thời điểm chấm dứt hành vi trốn tránh, cản trở việc áp dụng biện pháp
xử lý hành chính.
Điều 7. Thời hạn được coi là chưa bị xử lý
vi phạm hành chính
1. Cá nhân, tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính, nếu trong thời hạn 06
tháng, kể từ ngày chấp hành xong quyết định xử phạt cảnh cáo hoặc 01 năm, kể từ
ngày chấp hành xong quyết định xử phạt hành chính khác hoặc từ ngày hết thời
hiệu thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính mà không tái phạm thì được
coi là chưa bị xử phạt vi phạm hành chính.
2. Cá nhân bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính, nếu trong thời hạn 02
năm, kể từ ngày chấp hành xong quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính
hoặc 01 năm kể từ ngày hết thời hiệu thi hành quyết định áp dụng biện pháp xử
lý hành chính mà không tái phạm thì được coi là chưa bị áp dụng biện pháp xử lý
hành chính.
Điều 8. Cách tính thời gian, thời hạn,
thời hiệu trong xử lý vi phạm hành chính
1. Cách tính thời hạn, thời hiệu trong xử lý vi phạm hành chính được áp dụng
theo quy định của Bộ luật dân sự, trừ trường hợp trong Luật này có quy định cụ
thể thời gian theo ngày làm việc.
2. Thời gian ban đêm được tính từ 22 giờ ngày hôm trước đến 06 giờ ngày hôm
sau.
Những tình tiết sau đây là tình tiết giảm nhẹ:
1. Người vi phạm hành chính đã có hành vi ngăn chặn, làm giảm bớt hậu quả
của vi phạm hoặc tự nguyện khắc phục hậu quả, bồi thường thiệt hại;
2. Người vi phạm hành chính đã tự nguyện khai báo, thành thật hối lỗi; tích
cực giúp đỡ cơ quan chức năng phát hiện vi phạm hành chính, xử lý vi phạm hành
chính;
3. Vi phạm hành chính trong tình trạng bị kích động về tinh thần do hành vi
trái pháp luật của người khác gây ra; vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng;
vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết;
4. Vi phạm hành chính do bị ép buộc hoặc bị lệ thuộc về vật chất hoặc tinh
thần;
5. Người vi phạm hành chính là phụ nữ mang thai, người già yếu, người có
bệnh hoặc khuyết tật làm hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển
hành vi của mình;
6. Vi phạm hành chính vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không do mình gây
ra;
7. Vi phạm hành chính do trình độ lạc hậu;
8. Những tình tiết giảm nhẹ khác do Chính phủ quy định.
1. Những tình tiết sau đây là tình tiết tăng nặng:
a) Vi phạm hành chính có tổ chức;
b) Vi phạm hành chính nhiều lần; tái phạm;
c) Xúi giục, lôi kéo, sử dụng người chưa thành niên vi phạm; ép buộc người
bị lệ thuộc vào mình về vật chất, tinh thần thực hiện hành vi vi phạm hành
chính;
d) Sử dụng người biết rõ là đang bị tâm thần hoặc bệnh khác làm mất khả
năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi để vi phạm hành chính;
đ) Lăng mạ, phỉ báng người đang thi hành công vụ; vi phạm hành chính có
tính chất côn đồ;
e) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để vi phạm hành chính;
g) Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, thiên tai, thảm họa, dịch bệnh hoặc
những khó khăn đặc biệt khác của xã hội để vi phạm hành chính;
h) Vi phạm trong thời gian đang chấp hành hình phạt của bản án hình sự hoặc
đang chấp hành quyết định áp dụng biện pháp xử lý vi phạm hành chính;
i) Tiếp tục thực hiện hành vi vi phạm hành chính mặc dù người có thẩm quyền
đã yêu cầu chấm dứt hành vi đó;
k) Sau khi vi phạm đã có hành vi trốn tránh, che giấu vi phạm hành chính;
l) Vi phạm hành chính có quy mô lớn, số lượng hoặc trị giá hàng hóa lớn;
m) Vi phạm hành chính đối với nhiều người, trẻ em, người già, người khuyết
tật, phụ nữ mang thai.
2. Tình tiết quy định tại khoản 1 Điều này đã được quy định là hành vi vi
phạm hành chính thì không được coi là tình tiết tăng nặng.
Điều 11. Những trường hợp không xử phạt vi
phạm hành chính
Không xử phạt vi phạm hành chính đối với các trường hợp sau đây:
1. Thực hiện hành vi vi phạm hành chính trong tình thế cấp thiết;
2. Thực hiện hành vi vi phạm hành chính do phòng vệ chính đáng;
3. Thực hiện hành vi vi phạm hành chính do sự kiện bất ngờ;
4. Thực hiện hành vi vi phạm hành chính do sự kiện bất khả kháng;
5. Người thực hiện hành vi vi phạm hành chính không có năng lực trách nhiệm
hành chính; người thực hiện hành vi vi phạm hành chính chưa đủ tuổi bị xử phạt
vi phạm hành chính theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 5 của Luật này.
Điều 12. Những hành vi bị nghiêm cấm
1. Giữ lại vụ vi phạm có dấu hiệu tội phạm để xử lý vi phạm hành chính.
2. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để sách nhiễu, đòi, nhận tiền, tài sản của
người vi phạm; dung túng, bao che, hạn chế quyền của người vi phạm hành chính
khi xử phạt vi phạm hành chính hoặc áp dụng biện pháp xử lý hành chính.
3. Ban hành trái thẩm quyền văn bản quy định về hành vi vi phạm hành chính,
thẩm quyền, hình thức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với từng hành vi
vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý nhà nước và biện pháp xử lý hành
chính.
4. Không xử phạt vi phạm hành chính, không áp dụng biện pháp khắc phục hậu
quả hoặc không áp dụng biện pháp xử lý hành chính.
5. Xử phạt vi phạm hành chính, áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả hoặc áp
dụng các biện pháp xử lý hành chính không kịp thời, không nghiêm minh, không
đúng thẩm quyền, thủ tục, đối tượng quy định tại Luật này.
6.[11] Xác định hành vi
vi phạm hành chính không đúng; áp dụng hình thức xử phạt, mức xử phạt, biện
pháp khắc phục hậu quả không đúng, không đầy đủ đối với hành vi vi phạm hành
chính.
7. Can thiệp trái pháp luật vào việc xử lý vi phạm hành chính.
8. Kéo dài thời hạn áp dụng biện pháp xử lý hành chính.
8a.[12] Không theo dõi,
đôn đốc, kiểm tra, tổ chức cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt, biện pháp
khắc phục hậu quả.
9. Sử dụng tiền thu được từ tiền nộp phạt vi phạm hành chính, tiền nộp do
chậm thi hành quyết định xử phạt tiền, tiền bán, thanh lý tang vật, phương tiện
vi phạm hành chính bị tịch thu và các khoản tiền khác thu được từ xử phạt vi
phạm hành chính trái quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước.
10. Giả mạo, làm sai lệch hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính, hồ sơ áp dụng
biện pháp xử lý hành chính.
11. Xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của người bị xử phạt
vi phạm hành chính, người bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính, người bị áp
dụng biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử lý vi phạm hành chính, người bị áp dụng
các biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định xử lý vi phạm hành chính.
12. Chống đối, trốn tránh, trì hoãn hoặc cản trở chấp hành quyết định xử
phạt vi phạm hành chính, quyết định áp dụng biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử
lý vi phạm hành chính, quyết định cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm
hành chính, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính.
1. Người vi phạm hành chính nếu gây ra thiệt hại thì phải bồi thường. Việc
bồi thường thiệt hại được thực hiện theo quy định của pháp luật về dân sự.
2. Người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính, cơ quan, tổ chức, cá nhân
có liên quan trong việc xử lý vi phạm hành chính gây thiệt hại thì phải bồi
thường theo quy định của pháp luật.
Điều 14. Trách nhiệm đấu tranh phòng,
chống vi phạm hành chính
1. Cá nhân, tổ chức phải nghiêm chỉnh chấp hành quy định của pháp luật về
xử lý vi phạm hành chính. Các tổ chức có nhiệm vụ giáo dục thành viên thuộc tổ
chức mình về ý thức bảo vệ và tuân theo pháp luật, quy tắc của cuộc sống xã
hội, kịp thời có biện pháp loại trừ nguyên nhân, điều kiện gây ra vi phạm hành
chính trong tổ chức mình.
2. Khi phát hiện vi phạm hành chính, người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành
chính có trách nhiệm xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật.
3. Cá nhân, tổ chức có trách nhiệm phát hiện, tố cáo và đấu tranh phòng,
chống vi phạm hành chính.
Điều 15. Khiếu nại, tố cáo và khởi kiện
trong xử lý vi phạm hành chính
1. Cá nhân, tổ chức bị xử lý vi phạm hành chính có quyền khiếu nại, khởi
kiện đối với quyết định xử lý vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật.
2. Cá nhân có quyền tố cáo đối với hành vi vi phạm pháp luật trong việc xử
lý vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật.
3. Trong quá trình giải quyết khiếu nại, khởi kiện nếu xét thấy việc thi
hành quyết định xử lý vi phạm hành chính bị khiếu nại, khởi kiện sẽ gây hậu quả
khó khắc phục thì người giải quyết khiếu nại, khởi kiện phải ra quyết định tạm
đình chỉ việc thi hành quyết định đó theo quy định của pháp luật.
Điều 16. Trách nhiệm của người có thẩm
quyền xử lý vi phạm hành chính
1. Trong quá trình xử lý vi phạm hành chính, người có thẩm quyền xử lý vi
phạm hành chính phải tuân thủ quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật
có liên quan.
2. Người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính mà sách nhiễu, đòi, nhận
tiền, tài sản khác của người vi phạm, dung túng, bao che, không xử lý hoặc xử
lý không kịp thời, không đúng tính chất, mức độ vi phạm, không đúng thẩm quyền
hoặc vi phạm quy định khác tại Điều 12 của Luật này và quy định khác của pháp
luật thì tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy
cứu trách nhiệm hình sự.
Điều 17. Trách nhiệm quản lý công tác thi
hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính
1. Chính phủ thống nhất quản lý công tác thi hành pháp luật về xử lý vi
phạm hành chính trong phạm vi cả nước.
2. Bộ Tư pháp chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý công tác
thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính, có nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:
a) Chủ trì hoặc phối hợp trong việc đề xuất, xây dựng và trình cơ quan có
thẩm quyền ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền văn bản quy phạm pháp luật về
xử lý vi phạm hành chính;
b) Theo dõi chung và báo cáo công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm
hành chính; thống kê, xây dựng, quản lý cơ sở dữ liệu quốc gia về xử lý vi phạm
hành chính;
c) Chủ trì, phối hợp hướng dẫn, tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ trong việc
thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính;
d) Kiểm tra, phối hợp với các bộ, ngành hữu quan tiến hành thanh tra việc
thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính;
đ)[13] Quy định chế độ
báo cáo, biểu mẫu thống kê số liệu trong xử lý vi phạm hành chính.
3. Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, các bộ, ngành có trách nhiệm
thực hiện hoặc phối hợp với Bộ Tư pháp thực hiện nhiệm vụ quy định tại khoản 2
Điều này; kịp thời cung cấp thông tin cho Bộ Tư pháp về xử lý vi phạm hành
chính để xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia; định kỳ[14] hằng năm báo cáo Bộ Tư pháp về công tác xử lý vi
phạm hành chính trong phạm vi quản lý của cơ quan mình.
4.[15] Trong phạm vi
nhiệm vụ, quyền hạn của mình, Tòa án nhân dân tối cao, Kiểm toán nhà nước thực
hiện quy định tại khoản 2 Điều này và định kỳ hằng năm gửi báo cáo đến Bộ Tư
pháp về công tác xử lý vi phạm hành chính trong phạm vi quản lý của cơ quan
mình; chỉ đạo Tòa án nhân dân các cấp, cơ quan thuộc Kiểm toán nhà nước thực
hiện việc báo cáo, cung cấp thông tin về xử lý vi phạm hành chính.
5. Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, Ủy ban nhân dân các cấp quản
lý công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính tại địa phương, có
trách nhiệm sau đây:
a) Chỉ đạo việc tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật về xử lý vi
phạm hành chính; tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật về xử lý vi phạm hành
chính;
b) Kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm và giải quyết theo thẩm quyền khiếu
nại, tố cáo trong việc thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính;
c) Kịp thời cung cấp thông tin cho Bộ Tư pháp về xử lý vi phạm hành chính
để xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia; định kỳ[16] hằng năm báo cáo Bộ Tư pháp về công tác xử lý vi
phạm hành chính trên địa bàn.
6.[17] Cơ quan của người
có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính, Tòa án nhân dân có thẩm quyền quyết
định áp dụng biện pháp xử lý hành chính, cơ quan thi hành quyết định xử phạt,
thi hành quyết định cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt, cơ quan thi hành
quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính có trách nhiệm cung cấp, cập nhật
thông tin, kết quả xử lý vi phạm hành chính thuộc thẩm quyền, phạm vi quản lý
đến Cơ sở dữ liệu quốc gia về xử lý vi phạm hành chính.
7. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.
Điều 18. Trách nhiệm của thủ trưởng cơ
quan, đơn vị trong công tác xử lý vi phạm hành chính
1. Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, thủ trưởng cơ quan, đơn vị
có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính có trách nhiệm sau đây:
a) Thường xuyên kiểm tra, thanh tra và kịp thời xử lý đối với vi phạm của
người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính thuộc phạm vi quản lý của mình;
giải quyết khiếu nại, tố cáo trong xử lý vi phạm hành chính theo quy định của
pháp luật;
b) Không được can thiệp trái pháp luật vào việc xử lý vi phạm hành chính và
phải chịu trách nhiệm liên đới về hành vi vi phạm của người có thẩm quyền xử lý
vi phạm hành chính thuộc quyền quản lý trực tiếp của mình theo quy định của
pháp luật;
c) Không được để xảy ra hành vi tham nhũng của người có thẩm quyền xử lý vi
phạm hành chính do mình quản lý, phụ trách;
d) Trách nhiệm khác theo quy định của pháp luật.
2. Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ
quan ngang bộ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Tổng Kiểm toán nhà nước,[18] Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp có trách
nhiệm sau đây:
a) Thường xuyên chỉ đạo, kiểm tra việc xử lý vi phạm hành chính của người
có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính thuộc phạm vi quản lý của mình;
b) Xử lý kỷ luật đối với người có sai phạm trong xử lý vi phạm hành chính
thuộc phạm vi quản lý của mình;
c) Giải quyết kịp thời khiếu nại, tố cáo về xử lý vi phạm hành chính trong
ngành, lĩnh vực do mình phụ trách theo quy định của pháp luật;
d) Trách nhiệm khác theo quy định của pháp luật.
3.[19] Trong phạm vi
nhiệm vụ, quyền hạn của mình, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Chủ tịch
Ủy ban nhân dân các cấp, thủ trưởng cơ quan, đơn vị của người có thẩm quyền xử
lý vi phạm hành chính có trách nhiệm phát hiện quyết định về xử lý vi phạm hành
chính do mình hoặc cấp dưới ban hành có sai sót và kịp thời đính chính, sửa
đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ, ban hành quyết định mới theo thẩm quyền.
Chính phủ quy định chi tiết khoản này.
Điều 19. Giám sát công tác xử lý vi phạm
hành chính
Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp, đại biểu
Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức
thành viên của Mặt trận và mọi công dân giám sát hoạt động của cơ quan, người
có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính; khi phát hiện hành vi trái pháp luật
của cơ quan, người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính thì có quyền yêu cầu,
kiến nghị với cơ quan, người có thẩm quyền xem xét, giải quyết, xử lý theo quy
định của pháp luật.
Cơ quan, người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính phải xem xét, giải
quyết và trả lời yêu cầu, kiến nghị đó theo quy định của pháp luật.
TÌNH TRẠNG VĂN BẢN (Update 08.07.2023)
20/VBHN-VPQH: Còn hiệu lực
LINK 1 - TÌM KIẾM SÁCH/TÀI LIỆU ONLINE (GIÁ ƯU ĐÃI NHẤT)
LINK 2 - TÌM KIẾM SÁCH/TÀI LIỆU ONLINE (GIÁ ƯU ĐÃI NHẤT)
LINK 3 - TÌM KIẾM SÁCH/TÀI LIỆU ONLINE (GIÁ ƯU ĐÃI NHẤT)
LINK 4 - TÌM KIẾM SÁCH/TÀI LIỆU ONLINE (GIÁ ƯU ĐÃI NHẤT)
20/VBHN-VPQH (BẢN PDF)
LINK DOWNLOAD
20/VBHN-VPQH (BẢN WORD - TIẾNG VIỆT)
20/VBHN-VPQH (BẢN WORD - TIẾNG ANH)
Luật Xử lý vi phạm hành chính số 15/2012/QH13 ngày 20 tháng 6 năm 2012 của Quốc hội, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2013, được sửa đổi, bổ sung bởi:
1. Luật Hải quan số 54/2014/QH13 ngày 23 tháng 6 năm 2014 của Quốc hội, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2015;
2. Luật Thủy sản số 18/2017/QH14 ngày 21 tháng 11 năm 2017 của Quốc hội, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2019;
3. Luật số 67/2020/QH14 ngày 13 tháng 11 năm 2020 của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2022;
4. Luật số 09/2022/QH15 ngày 09 tháng 11 năm 2022 của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tần số vô tuyến điện, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2023;
5. Luật Thanh tra số 11/2022/QH15 ngày 14 tháng 11 năm 2022 của Quốc hội, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2023.
Căn cứ Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị quyết số 51/2001/QH10;
Quốc hội ban hành Luật xử lý vi phạm hành chính[1].
Luật này quy định về xử phạt vi phạm hành chính và các biện pháp xử lý hành chính.
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
1. Vi phạm hành chính là hành vi có lỗi do cá nhân, tổ chức thực hiện, vi phạm quy định của pháp luật về quản lý nhà nước mà không phải là tội phạm và theo quy định của pháp luật phải bị xử phạt vi phạm hành chính.
2. Xử phạt vi phạm hành chính là việc người có thẩm quyền xử phạt áp dụng hình thức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính.
3. Biện pháp xử lý hành chính là biện pháp được áp dụng đối với cá nhân vi phạm pháp luật về an ninh, trật tự, an toàn xã hội mà không phải là tội phạm, bao gồm biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn; đưa vào trường giáo dưỡng; đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc và đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
4. Biện pháp thay thế xử lý vi phạm hành chính là biện pháp mang tính giáo dục được áp dụng để thay thế cho hình thức xử phạt vi phạm hành chính hoặc biện pháp xử lý hành chính đối với người chưa thành niên vi phạm hành chính, bao gồm biện pháp nhắc nhở, biện pháp giáo dục dựa vào cộng đồng[2] và biện pháp quản lý tại gia đình.
5.[3] Tái phạm là việc cá nhân, tổ chức đã bị ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính nhưng chưa hết thời hạn được coi là chưa bị xử phạt vi phạm hành chính mà lại thực hiện hành vi vi phạm hành chính đã bị xử phạt; cá nhân đã bị ra quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính nhưng chưa hết thời hạn được coi là chưa bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính mà lại thực hiện hành vi thuộc đối tượng bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đó.
6. Vi phạm hành chính nhiều lần là trường hợp cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi vi phạm hành chính mà trước đó đã thực hiện hành vi vi phạm hành chính này nhưng chưa bị xử lý và chưa hết thời hiệu xử lý.
7. Vi phạm hành chính có tổ chức là trường hợp cá nhân, tổ chức câu kết với cá nhân, tổ chức khác để cùng thực hiện hành vi vi phạm hành chính.
8. Giấy phép, chứng chỉ hành nghề là giấy tờ do cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền cấp cho cá nhân, tổ chức theo quy định của pháp luật để cá nhân, tổ chức đó kinh doanh, hoạt động, hành nghề hoặc sử dụng công cụ, phương tiện. Giấy phép, chứng chỉ hành nghề không bao gồm giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, chứng chỉ gắn với nhân thân người được cấp không có mục đích cho phép hành nghề.
9. Chỗ ở là nhà ở, phương tiện hoặc nhà khác mà công dân sử dụng để cư trú. Chỗ ở
thuộc quyền sở hữu của công dân hoặc được cơ quan, tổ chức, cá nhân cho thuê,
cho mượn, cho ở nhờ theo quy định của pháp luật.
10. Tổ chức là cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính
trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã
hội nghề nghiệp, tổ chức kinh tế, đơn vị vũ trang nhân dân và tổ chức khác được
thành lập theo quy định của pháp luật.
11. Tình thế cấp thiết là tình thế của cá nhân, tổ chức vì muốn
tránh một nguy cơ đang thực tế đe dọa lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, quyền,
lợi ích chính đáng của mình hoặc của người khác mà không còn cách nào khác là
phải gây một thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa.
12. Phòng vệ chính đáng là hành vi của cá nhân vì bảo vệ lợi ích của
Nhà nước, của tổ chức, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của mình hoặc của người
khác mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm quyền,
lợi ích nói trên.
13. Sự kiện bất ngờ là sự kiện mà cá nhân, tổ chức không thể thấy
trước hoặc không buộc phải thấy trước hậu quả của hành vi nguy hại cho xã hội
do mình gây ra.
14. Sự kiện bất khả kháng là sự kiện xảy ra một cách khách quan
không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi
biện pháp cần thiết và khả năng cho phép.
15. Người không có năng lực trách nhiệm hành chính là người thực
hiện hành vi vi phạm hành chính trong khi đang mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh
khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình.
16. Người nghiện ma túy là người sử dụng chất ma túy, thuốc gây
nghiện, thuốc hướng thần và bị lệ thuộc vào các chất này.
17. Người đại diện hợp pháp bao gồm cha mẹ hoặc người giám hộ, luật
sư, trợ giúp viên pháp lý.
Điều 3. Nguyên tắc xử lý vi phạm hành
chính
1. Nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính bao gồm:
a) Mọi vi phạm hành chính phải được phát hiện, ngăn chặn kịp thời và phải
bị xử lý nghiêm minh, mọi hậu quả do vi phạm hành chính gây ra phải được khắc
phục theo đúng quy định của pháp luật;
b) Việc xử phạt vi phạm hành chính được tiến hành nhanh chóng, công khai,
khách quan, đúng thẩm quyền, bảo đảm công bằng, đúng quy định của pháp luật;
c) Việc xử phạt vi phạm hành chính phải căn cứ vào tính chất, mức độ, hậu
quả vi phạm, đối tượng vi phạm và tình tiết giảm nhẹ, tình tiết tăng nặng;
d)[4] Chỉ xử phạt vi
phạm hành chính khi có hành vi vi phạm hành chính do pháp luật quy định.
Một hành vi vi phạm hành chính chỉ bị xử phạt một lần.
Nhiều người cùng thực hiện một hành vi vi phạm hành chính thì mỗi người vi
phạm đều bị xử phạt về hành vi vi phạm hành chính đó.
Một người thực hiện nhiều hành vi vi phạm hành chính hoặc vi phạm hành
chính nhiều lần thì bị xử phạt về từng hành vi vi phạm, trừ trường hợp hành vi
vi phạm hành chính nhiều lần được Chính phủ quy định là tình tiết tăng nặng;
đ) Người có thẩm quyền xử phạt có trách nhiệm chứng minh vi phạm hành
chính. Cá nhân, tổ chức bị xử phạt có quyền tự mình hoặc thông qua người đại
diện hợp pháp chứng minh mình không vi phạm hành chính;
e) Đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính thì mức phạt tiền đối với tổ
chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
2. Nguyên tắc áp dụng các biện pháp xử lý hành chính bao gồm:
a) Cá nhân chỉ bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính nếu thuộc một trong
các đối tượng quy định tại các điều 90, 92, 94 và 96 của Luật này;
b) Việc áp dụng các biện pháp xử lý hành chính phải được tiến hành theo quy
định tại điểm b khoản 1 Điều này;
c) Việc quyết định thời hạn áp dụng biện pháp xử lý hành chính phải căn cứ
vào tính chất, mức độ, hậu quả vi phạm, nhân thân người vi phạm và tình tiết
giảm nhẹ, tình tiết tăng nặng;
d) Người có thẩm quyền áp dụng biện pháp xử lý hành chính có trách nhiệm
chứng minh vi phạm hành chính. Cá nhân bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính có
quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp chứng minh mình không vi
phạm hành chính.
Điều 4. Thẩm quyền quy định về xử phạt vi
phạm hành chính và chế độ áp dụng các biện pháp xử lý hành chính [5]
1. Căn cứ quy định của Luật này, Chính phủ quy định các nội dung sau đây:
a) Hành vi vi phạm hành chính; hành vi vi phạm hành chính đã kết
thúc và hành vi vi phạm hành chính đang thực hiện; hình thức xử phạt, mức xử
phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với từng hành vi vi phạm hành chính; đối
tượng bị xử phạt; thẩm quyền xử phạt, mức phạt tiền cụ thể theo từng chức danh
và thẩm quyền lập biên bản đối với vi phạm hành chính; việc thi hành các hình
thức xử phạt vi phạm hành chính, các biện pháp khắc phục hậu quả trong từng
lĩnh vực quản lý nhà nước;
b) Chế độ áp dụng các biện pháp xử lý hành chính.
2. Biểu mẫu sử dụng trong xử lý vi phạm hành chính được thực hiện theo quy
định của Chính phủ.
3. Căn cứ quy định của Luật này, Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định về xử
phạt vi phạm hành chính trong hoạt động kiểm toán nhà nước và đối với hành vi
cản trở hoạt động tố tụng.
Điều 5. Đối tượng bị xử lý vi phạm hành
chính
1. Các đối tượng bị xử phạt vi phạm hành chính bao gồm:
a) Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi bị xử phạt vi phạm hành chính về vi
phạm hành chính do cố ý; người từ đủ 16 tuổi trở lên bị xử phạt vi phạm hành
chính về mọi vi phạm hành chính.
Người thuộc lực lượng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân vi phạm hành
chính thì bị xử lý như đối với công dân khác; trường hợp cần áp dụng hình thức
phạt tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề hoặc đình chỉ hoạt động
có thời hạn liên quan đến quốc phòng, an ninh thì người xử phạt đề nghị cơ
quan, đơn vị Quân đội nhân dân, Công an nhân dân có thẩm quyền xử lý;
b) Tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính về mọi vi phạm hành chính do mình
gây ra;
c) Cá nhân, tổ chức nước ngoài vi phạm hành chính trong phạm vi lãnh thổ,
vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của nước Cộng
hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; trên tàu bay mang quốc tịch Việt Nam, tàu biển
mang cờ quốc tịch Việt Nam thì bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của
pháp luật Việt Nam, trừ trường hợp điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác.
2. Đối tượng bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính là cá nhân được quy định
tại các điều 90, 92, 94 và 96 của Luật này.
Các biện pháp xử lý hành chính không áp dụng đối với người nước ngoài.
Điều 6. Thời hiệu xử lý vi phạm hành chính
1. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính được quy định như sau:
a)[6] Thời hiệu xử phạt
vi phạm hành chính là 01 năm, trừ các trường hợp sau đây:
Vi phạm hành chính về kế toán; hóa đơn; phí, lệ phí; kinh doanh bảo hiểm;
quản lý giá; chứng khoán; sở hữu trí tuệ; xây dựng; thủy sản; lâm nghiệp; điều
tra, quy hoạch, thăm dò, khai thác, sử dụng nguồn tài nguyên nước; hoạt động
dầu khí và hoạt động khoáng sản khác; bảo vệ môi trường; năng lượng nguyên tử;
quản lý, phát triển nhà và công sở; đất đai; đê điều; báo chí; xuất bản; sản
xuất, xuất khẩu, nhập khẩu, kinh doanh hàng hóa; sản xuất, buôn bán hàng cấm,
hàng giả; quản lý lao động ngoài nước thì thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính
là 02 năm.
Vi phạm hành chính về thuế thì thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính theo
quy định của pháp luật về quản lý thuế;
b) Thời điểm để tính thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính quy định tại điểm
a khoản 1 Điều này được quy định như sau:
Đối với vi phạm hành chính đã kết thúc thì thời hiệu được tính từ thời điểm
chấm dứt hành vi vi phạm.
Đối với vi phạm hành chính đang được thực hiện thì thời hiệu được tính từ
thời điểm phát hiện hành vi vi phạm;
c) Trường hợp xử phạt vi phạm hành chính đối với cá nhân, tổ chức[7] do cơ quan tiến hành tố tụng chuyển đến
thì thời hiệu được áp dụng theo quy định tại điểm a và điểm b khoản này. Thời
gian cơ quan tiến hành tố tụng thụ lý, xem xét được tính vào thời hiệu xử phạt
vi phạm hành chính.
d) Trong thời hạn được quy định tại điểm a và điểm b khoản này mà cá nhân,
tổ chức cố tình trốn tránh, cản trở việc xử phạt thì thời hiệu xử phạt vi phạm
hành chính được tính lại kể từ thời điểm chấm dứt hành vi trốn tránh, cản trở
việc xử phạt.
2. Thời hiệu áp dụng biện pháp xử lý hành chính được quy định như sau:
a)[8] Thời hiệu áp dụng
biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn là 01 năm, kể từ ngày cá nhân thực
hiện hành vi vi phạm quy định tại khoản 1 Điều 90; 06 tháng, kể từ ngày cá nhân
thực hiện hành vi vi phạm quy định tại khoản 2 Điều 90; 06 tháng, kể từ ngày cá
nhân thực hiện lần cuối một trong các hành vi vi phạm quy định tại các khoản 3,
4 và 6 Điều 90; 03 tháng, kể từ ngày cá nhân thực hiện lần cuối hành vi vi phạm
quy định tại khoản 5 Điều 90 của Luật này;
b)[9] Thời hiệu áp dụng
biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng là 01 năm, kể từ ngày cá nhân thực hiện
hành vi vi phạm quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 92; 06 tháng, kể từ ngày
cá nhân thực hiện một trong các hành vi vi phạm quy định tại khoản 3 và khoản 4
Điều 92 của Luật này;
c) Thời hiệu áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc là 01 năm,
kể từ ngày cá nhân thực hiện lần cuối một trong các hành vi vi phạm quy định
tại khoản 1 Điều 94 của Luật này;
d) Thời hiệu áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là 03
tháng, kể từ ngày cá nhân thực hiện lần cuối hành vi vi phạm quy định tại khoản
1 Điều 96 của Luật này;
đ)[10] Trong thời hạn
được quy định tại các điểm a, b, c và d khoản này mà cá nhân cố tình trốn
tránh, cản trở việc áp dụng biện pháp xử lý hành chính thì thời hiệu được tính
lại kể từ thời điểm chấm dứt hành vi trốn tránh, cản trở việc áp dụng biện pháp
xử lý hành chính.
Điều 7. Thời hạn được coi là chưa bị xử lý
vi phạm hành chính
1. Cá nhân, tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính, nếu trong thời hạn 06
tháng, kể từ ngày chấp hành xong quyết định xử phạt cảnh cáo hoặc 01 năm, kể từ
ngày chấp hành xong quyết định xử phạt hành chính khác hoặc từ ngày hết thời
hiệu thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính mà không tái phạm thì được
coi là chưa bị xử phạt vi phạm hành chính.
2. Cá nhân bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính, nếu trong thời hạn 02
năm, kể từ ngày chấp hành xong quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính
hoặc 01 năm kể từ ngày hết thời hiệu thi hành quyết định áp dụng biện pháp xử
lý hành chính mà không tái phạm thì được coi là chưa bị áp dụng biện pháp xử lý
hành chính.
Điều 8. Cách tính thời gian, thời hạn,
thời hiệu trong xử lý vi phạm hành chính
1. Cách tính thời hạn, thời hiệu trong xử lý vi phạm hành chính được áp dụng
theo quy định của Bộ luật dân sự, trừ trường hợp trong Luật này có quy định cụ
thể thời gian theo ngày làm việc.
2. Thời gian ban đêm được tính từ 22 giờ ngày hôm trước đến 06 giờ ngày hôm
sau.
Những tình tiết sau đây là tình tiết giảm nhẹ:
1. Người vi phạm hành chính đã có hành vi ngăn chặn, làm giảm bớt hậu quả
của vi phạm hoặc tự nguyện khắc phục hậu quả, bồi thường thiệt hại;
2. Người vi phạm hành chính đã tự nguyện khai báo, thành thật hối lỗi; tích
cực giúp đỡ cơ quan chức năng phát hiện vi phạm hành chính, xử lý vi phạm hành
chính;
3. Vi phạm hành chính trong tình trạng bị kích động về tinh thần do hành vi
trái pháp luật của người khác gây ra; vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng;
vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết;
4. Vi phạm hành chính do bị ép buộc hoặc bị lệ thuộc về vật chất hoặc tinh
thần;
5. Người vi phạm hành chính là phụ nữ mang thai, người già yếu, người có
bệnh hoặc khuyết tật làm hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển
hành vi của mình;
6. Vi phạm hành chính vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không do mình gây
ra;
7. Vi phạm hành chính do trình độ lạc hậu;
8. Những tình tiết giảm nhẹ khác do Chính phủ quy định.
1. Những tình tiết sau đây là tình tiết tăng nặng:
a) Vi phạm hành chính có tổ chức;
b) Vi phạm hành chính nhiều lần; tái phạm;
c) Xúi giục, lôi kéo, sử dụng người chưa thành niên vi phạm; ép buộc người
bị lệ thuộc vào mình về vật chất, tinh thần thực hiện hành vi vi phạm hành
chính;
d) Sử dụng người biết rõ là đang bị tâm thần hoặc bệnh khác làm mất khả
năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi để vi phạm hành chính;
đ) Lăng mạ, phỉ báng người đang thi hành công vụ; vi phạm hành chính có
tính chất côn đồ;
e) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để vi phạm hành chính;
g) Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, thiên tai, thảm họa, dịch bệnh hoặc
những khó khăn đặc biệt khác của xã hội để vi phạm hành chính;
h) Vi phạm trong thời gian đang chấp hành hình phạt của bản án hình sự hoặc
đang chấp hành quyết định áp dụng biện pháp xử lý vi phạm hành chính;
i) Tiếp tục thực hiện hành vi vi phạm hành chính mặc dù người có thẩm quyền
đã yêu cầu chấm dứt hành vi đó;
k) Sau khi vi phạm đã có hành vi trốn tránh, che giấu vi phạm hành chính;
l) Vi phạm hành chính có quy mô lớn, số lượng hoặc trị giá hàng hóa lớn;
m) Vi phạm hành chính đối với nhiều người, trẻ em, người già, người khuyết
tật, phụ nữ mang thai.
2. Tình tiết quy định tại khoản 1 Điều này đã được quy định là hành vi vi
phạm hành chính thì không được coi là tình tiết tăng nặng.
Điều 11. Những trường hợp không xử phạt vi
phạm hành chính
Không xử phạt vi phạm hành chính đối với các trường hợp sau đây:
1. Thực hiện hành vi vi phạm hành chính trong tình thế cấp thiết;
2. Thực hiện hành vi vi phạm hành chính do phòng vệ chính đáng;
3. Thực hiện hành vi vi phạm hành chính do sự kiện bất ngờ;
4. Thực hiện hành vi vi phạm hành chính do sự kiện bất khả kháng;
5. Người thực hiện hành vi vi phạm hành chính không có năng lực trách nhiệm
hành chính; người thực hiện hành vi vi phạm hành chính chưa đủ tuổi bị xử phạt
vi phạm hành chính theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 5 của Luật này.
Điều 12. Những hành vi bị nghiêm cấm
1. Giữ lại vụ vi phạm có dấu hiệu tội phạm để xử lý vi phạm hành chính.
2. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để sách nhiễu, đòi, nhận tiền, tài sản của
người vi phạm; dung túng, bao che, hạn chế quyền của người vi phạm hành chính
khi xử phạt vi phạm hành chính hoặc áp dụng biện pháp xử lý hành chính.
3. Ban hành trái thẩm quyền văn bản quy định về hành vi vi phạm hành chính,
thẩm quyền, hình thức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với từng hành vi
vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý nhà nước và biện pháp xử lý hành
chính.
4. Không xử phạt vi phạm hành chính, không áp dụng biện pháp khắc phục hậu
quả hoặc không áp dụng biện pháp xử lý hành chính.
5. Xử phạt vi phạm hành chính, áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả hoặc áp
dụng các biện pháp xử lý hành chính không kịp thời, không nghiêm minh, không
đúng thẩm quyền, thủ tục, đối tượng quy định tại Luật này.
6.[11] Xác định hành vi
vi phạm hành chính không đúng; áp dụng hình thức xử phạt, mức xử phạt, biện
pháp khắc phục hậu quả không đúng, không đầy đủ đối với hành vi vi phạm hành
chính.
7. Can thiệp trái pháp luật vào việc xử lý vi phạm hành chính.
8. Kéo dài thời hạn áp dụng biện pháp xử lý hành chính.
8a.[12] Không theo dõi,
đôn đốc, kiểm tra, tổ chức cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt, biện pháp
khắc phục hậu quả.
9. Sử dụng tiền thu được từ tiền nộp phạt vi phạm hành chính, tiền nộp do
chậm thi hành quyết định xử phạt tiền, tiền bán, thanh lý tang vật, phương tiện
vi phạm hành chính bị tịch thu và các khoản tiền khác thu được từ xử phạt vi
phạm hành chính trái quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước.
10. Giả mạo, làm sai lệch hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính, hồ sơ áp dụng
biện pháp xử lý hành chính.
11. Xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của người bị xử phạt
vi phạm hành chính, người bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính, người bị áp
dụng biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử lý vi phạm hành chính, người bị áp dụng
các biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định xử lý vi phạm hành chính.
12. Chống đối, trốn tránh, trì hoãn hoặc cản trở chấp hành quyết định xử
phạt vi phạm hành chính, quyết định áp dụng biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử
lý vi phạm hành chính, quyết định cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm
hành chính, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính.
1. Người vi phạm hành chính nếu gây ra thiệt hại thì phải bồi thường. Việc
bồi thường thiệt hại được thực hiện theo quy định của pháp luật về dân sự.
2. Người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính, cơ quan, tổ chức, cá nhân
có liên quan trong việc xử lý vi phạm hành chính gây thiệt hại thì phải bồi
thường theo quy định của pháp luật.
Điều 14. Trách nhiệm đấu tranh phòng,
chống vi phạm hành chính
1. Cá nhân, tổ chức phải nghiêm chỉnh chấp hành quy định của pháp luật về
xử lý vi phạm hành chính. Các tổ chức có nhiệm vụ giáo dục thành viên thuộc tổ
chức mình về ý thức bảo vệ và tuân theo pháp luật, quy tắc của cuộc sống xã
hội, kịp thời có biện pháp loại trừ nguyên nhân, điều kiện gây ra vi phạm hành
chính trong tổ chức mình.
2. Khi phát hiện vi phạm hành chính, người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành
chính có trách nhiệm xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật.
3. Cá nhân, tổ chức có trách nhiệm phát hiện, tố cáo và đấu tranh phòng,
chống vi phạm hành chính.
Điều 15. Khiếu nại, tố cáo và khởi kiện
trong xử lý vi phạm hành chính
1. Cá nhân, tổ chức bị xử lý vi phạm hành chính có quyền khiếu nại, khởi
kiện đối với quyết định xử lý vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật.
2. Cá nhân có quyền tố cáo đối với hành vi vi phạm pháp luật trong việc xử
lý vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật.
3. Trong quá trình giải quyết khiếu nại, khởi kiện nếu xét thấy việc thi
hành quyết định xử lý vi phạm hành chính bị khiếu nại, khởi kiện sẽ gây hậu quả
khó khắc phục thì người giải quyết khiếu nại, khởi kiện phải ra quyết định tạm
đình chỉ việc thi hành quyết định đó theo quy định của pháp luật.
Điều 16. Trách nhiệm của người có thẩm
quyền xử lý vi phạm hành chính
1. Trong quá trình xử lý vi phạm hành chính, người có thẩm quyền xử lý vi
phạm hành chính phải tuân thủ quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật
có liên quan.
2. Người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính mà sách nhiễu, đòi, nhận
tiền, tài sản khác của người vi phạm, dung túng, bao che, không xử lý hoặc xử
lý không kịp thời, không đúng tính chất, mức độ vi phạm, không đúng thẩm quyền
hoặc vi phạm quy định khác tại Điều 12 của Luật này và quy định khác của pháp
luật thì tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy
cứu trách nhiệm hình sự.
Điều 17. Trách nhiệm quản lý công tác thi
hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính
1. Chính phủ thống nhất quản lý công tác thi hành pháp luật về xử lý vi
phạm hành chính trong phạm vi cả nước.
2. Bộ Tư pháp chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý công tác
thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính, có nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:
a) Chủ trì hoặc phối hợp trong việc đề xuất, xây dựng và trình cơ quan có
thẩm quyền ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền văn bản quy phạm pháp luật về
xử lý vi phạm hành chính;
b) Theo dõi chung và báo cáo công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm
hành chính; thống kê, xây dựng, quản lý cơ sở dữ liệu quốc gia về xử lý vi phạm
hành chính;
c) Chủ trì, phối hợp hướng dẫn, tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ trong việc
thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính;
d) Kiểm tra, phối hợp với các bộ, ngành hữu quan tiến hành thanh tra việc
thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính;
đ)[13] Quy định chế độ
báo cáo, biểu mẫu thống kê số liệu trong xử lý vi phạm hành chính.
3. Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, các bộ, ngành có trách nhiệm
thực hiện hoặc phối hợp với Bộ Tư pháp thực hiện nhiệm vụ quy định tại khoản 2
Điều này; kịp thời cung cấp thông tin cho Bộ Tư pháp về xử lý vi phạm hành
chính để xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia; định kỳ[14] hằng năm báo cáo Bộ Tư pháp về công tác xử lý vi
phạm hành chính trong phạm vi quản lý của cơ quan mình.
4.[15] Trong phạm vi
nhiệm vụ, quyền hạn của mình, Tòa án nhân dân tối cao, Kiểm toán nhà nước thực
hiện quy định tại khoản 2 Điều này và định kỳ hằng năm gửi báo cáo đến Bộ Tư
pháp về công tác xử lý vi phạm hành chính trong phạm vi quản lý của cơ quan
mình; chỉ đạo Tòa án nhân dân các cấp, cơ quan thuộc Kiểm toán nhà nước thực
hiện việc báo cáo, cung cấp thông tin về xử lý vi phạm hành chính.
5. Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, Ủy ban nhân dân các cấp quản
lý công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính tại địa phương, có
trách nhiệm sau đây:
a) Chỉ đạo việc tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật về xử lý vi
phạm hành chính; tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật về xử lý vi phạm hành
chính;
b) Kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm và giải quyết theo thẩm quyền khiếu
nại, tố cáo trong việc thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính;
c) Kịp thời cung cấp thông tin cho Bộ Tư pháp về xử lý vi phạm hành chính
để xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia; định kỳ[16] hằng năm báo cáo Bộ Tư pháp về công tác xử lý vi
phạm hành chính trên địa bàn.
6.[17] Cơ quan của người
có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính, Tòa án nhân dân có thẩm quyền quyết
định áp dụng biện pháp xử lý hành chính, cơ quan thi hành quyết định xử phạt,
thi hành quyết định cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt, cơ quan thi hành
quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính có trách nhiệm cung cấp, cập nhật
thông tin, kết quả xử lý vi phạm hành chính thuộc thẩm quyền, phạm vi quản lý
đến Cơ sở dữ liệu quốc gia về xử lý vi phạm hành chính.
7. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.
Điều 18. Trách nhiệm của thủ trưởng cơ
quan, đơn vị trong công tác xử lý vi phạm hành chính
1. Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, thủ trưởng cơ quan, đơn vị
có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính có trách nhiệm sau đây:
a) Thường xuyên kiểm tra, thanh tra và kịp thời xử lý đối với vi phạm của
người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính thuộc phạm vi quản lý của mình;
giải quyết khiếu nại, tố cáo trong xử lý vi phạm hành chính theo quy định của
pháp luật;
b) Không được can thiệp trái pháp luật vào việc xử lý vi phạm hành chính và
phải chịu trách nhiệm liên đới về hành vi vi phạm của người có thẩm quyền xử lý
vi phạm hành chính thuộc quyền quản lý trực tiếp của mình theo quy định của
pháp luật;
c) Không được để xảy ra hành vi tham nhũng của người có thẩm quyền xử lý vi
phạm hành chính do mình quản lý, phụ trách;
d) Trách nhiệm khác theo quy định của pháp luật.
2. Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ
quan ngang bộ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Tổng Kiểm toán nhà nước,[18] Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp có trách
nhiệm sau đây:
a) Thường xuyên chỉ đạo, kiểm tra việc xử lý vi phạm hành chính của người
có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính thuộc phạm vi quản lý của mình;
b) Xử lý kỷ luật đối với người có sai phạm trong xử lý vi phạm hành chính
thuộc phạm vi quản lý của mình;
c) Giải quyết kịp thời khiếu nại, tố cáo về xử lý vi phạm hành chính trong
ngành, lĩnh vực do mình phụ trách theo quy định của pháp luật;
d) Trách nhiệm khác theo quy định của pháp luật.
3.[19] Trong phạm vi
nhiệm vụ, quyền hạn của mình, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Chủ tịch
Ủy ban nhân dân các cấp, thủ trưởng cơ quan, đơn vị của người có thẩm quyền xử
lý vi phạm hành chính có trách nhiệm phát hiện quyết định về xử lý vi phạm hành
chính do mình hoặc cấp dưới ban hành có sai sót và kịp thời đính chính, sửa
đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ, ban hành quyết định mới theo thẩm quyền.
Chính phủ quy định chi tiết khoản này.
Điều 19. Giám sát công tác xử lý vi phạm
hành chính
Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp, đại biểu
Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức
thành viên của Mặt trận và mọi công dân giám sát hoạt động của cơ quan, người
có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính; khi phát hiện hành vi trái pháp luật
của cơ quan, người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính thì có quyền yêu cầu,
kiến nghị với cơ quan, người có thẩm quyền xem xét, giải quyết, xử lý theo quy
định của pháp luật.
Cơ quan, người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính phải xem xét, giải
quyết và trả lời yêu cầu, kiến nghị đó theo quy định của pháp luật.
TÌNH TRẠNG VĂN BẢN (Update 08.07.2023)
20/VBHN-VPQH: Còn hiệu lực
LINK 1 - TÌM KIẾM SÁCH/TÀI LIỆU ONLINE (GIÁ ƯU ĐÃI NHẤT)
LINK 2 - TÌM KIẾM SÁCH/TÀI LIỆU ONLINE (GIÁ ƯU ĐÃI NHẤT)
LINK 3 - TÌM KIẾM SÁCH/TÀI LIỆU ONLINE (GIÁ ƯU ĐÃI NHẤT)
LINK 4 - TÌM KIẾM SÁCH/TÀI LIỆU ONLINE (GIÁ ƯU ĐÃI NHẤT)
20/VBHN-VPQH (BẢN PDF)
LINK DOWNLOAD
20/VBHN-VPQH (BẢN WORD - TIẾNG VIỆT)
20/VBHN-VPQH (BẢN WORD - TIẾNG ANH)
%20(1).png "Hướng dẫn download ti liệu")
.png "Hướng dẫn download ti liệu")
%20(1).png "Gói VIP Member EBOOKBKMT - Hỗ trợ tài liệu nhanh nhất, ưu tiên cho thành viên VIP (Update 2025)")
Không có nhận xét nào: