Khảo sát tình hình sử dụng thuốc điều trị đái tháo đường type 2 ở bệnh nhân cao tuổi điều trị nội trú tại bệnh viên đa khoa TP cần thơ

Đái tháo đường (ĐTĐ) là một bệnh rối loạn chuyển hóa mạn tính gây tăng glucose máu kết hợp với những bất thường về chuyển hóa carbonhydrat, lipid và protein. Bệnh luôn gắn liền với xu hướng phát triển các bệnh lý về thận, đáy mắt, thần kinh và các bệnh tim mạch khác.Người cao tuổi bị ĐTĐ thường có nguy cơ suy giảm chức năng và tử vong cao hơn các nhóm tuổi khác. Thường ở nhóm đối tượng này hay có nhiều bệnh lý mạn tính do đó phải dùng nhiều loại thuốc, gặp khó khăn và phức tạp hơn trong điều trị.

Vì vậy, đề tài “Khảo sát tình hình sử dụng thuốc điều trị đái tháo đường type 2 ở bệnh nhân cao tuổi điều trị nội trú tại bệnh viên đa khoa TP Cần Thơ năm 2016” sẽ giúp ta hiểu rõ hơn về tình hình sử dụng thuốc điều trị ĐTĐ ở người cao tuổi này.

Mục tiêu nghiên cứu:

- Khảo sát và phân tích tình hình sử dụng thuốc điều trị ĐTĐ type 2 ở bệnh nhân ≥ 60 tuổi.

- Đề xuất được 1 số giải pháp để nâng cao chất lượng điều trị.

Trên cơ sở đó, chúng tôi đưa ra các đề xuất nhằm góp phần nâng cao việc sử dụng thuốc an toàn, hiệu quả và hợp lý trong điều trị đái tháo đường type 2 ở bệnh nhân cao tuổi điều trị nội trú tại khoa Nội tiết Bệnh viên Đa khoa thành phố Cần Thơ .

Phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu hồi cứu, mô tả cắt ngang trên BN ĐTĐ type 2 ≥ 60 tuổi được chẩn đoán mắc ĐTĐ và cho điều trị nội trú.

Kết quả: trong 300 đối tượng nghiên cứu, tỷ lệ bệnh nhân nữ (chiếm 73,6 %) mắc ĐTĐ type 2, bệnh nhân nam (chiếm 26,4 %). Tuổi trung bình của mẫu nghiên cứu là 70,83 ± 8,36. Tỷ lệ BN mắc ĐTĐ ≥ 10 năm chiếm tỷ lệ cao nhất (48,4 %). Có 3 nhóm thuốc được sử dụng điều trị cho BN cao tuổi mắc ĐTĐ type 2 gồm các nhóm Biguanid, Sulfonylure và Insulin. Trong đó, Insulin là thuốc được sử dụng nhiều nhất (chiếm 62 %), Metformin là thuốc được sử dụng tương đối nhiều (chiếm 20 %). Tiếp đó, thuốc điều trị dạng uống nhóm Sulfonylure (chiếm 18 %) gồm: Gliclazid (chiếm 15 %) và Glimeprid (chiếm 3 %).

Kết luận: qua nghiên cứu cho thấy tỷ lệ bệnh nhân cao tuổi sử dụng Insulin là 62 % (chiếm tỷ lệ cao nhất), có tất cả là 7 kiểu phác đồ sử dụng trong điều trị (3 kiểu đơn trị và 4 kiểu đa trị liệu), có 30 BN được thay đổi phác đồ điều trị, trong đó tỷ lệ bệnh nhân kiểm soát glucose máu ở mức chấp nhận và tốt chiếm 63 %.

NỘI DUNG:

DANH MỤC CÁC BẢNG.....................................................................................vii

DANH MỤC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ......................................................................viii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT.............................................................................ix

CHƯƠNG 1. MỞ ĐẦU..........................................................................................1

CHƯƠNG 2. TỔNG QUAN VỀ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG.....................................3

2.1. Đại cương về bệnh đái tháo đường...................................................................3

2.1.1. Định nghĩa......................................................................................................3

2.1.2. Đặc điểm dịch tễ của bệnh đái tháo đường................................................... 3

2.1.3. Phân loại.........................................................................................................3

2.1.4. Cơ chế bệnh sinh............................................................................................4

2.1.5. Tiêu chuẩn chẩn đoán.................................................................................... 4

2.1.6. Các biến chứng thường gặp........................................................................... 6

2.1.7. Điều trị đái tháo đường type 2.......................................................................6

2.1.7.1. Mục đích điều trị đái tháo đường type 2.................................................... 6

2.1.7.2. Mục tiêu điều trị..........................................................................................6

2.1.7.3. Nguyên tắc điều trị......................................................................................8

2.1.7.4. Phương pháp điều trị...................................................................................8

2.2. Các thuốc điều trị đái tháo đường type 2..........................................................9

2.2.1. Insulin.............................................................................................................9

2.2.2. Các thuốc điều trị đái tháo đường dạng uống............................................... 11

2.2.2.1. Nhóm Biguanid...........................................................................................11

2.2.2.2. Nhóm Thiazolidindion................................................................................11

2.2.2.3. Nhóm Sulfonylure.......................................................................................12

2.2.2.4. Nateglinid và Meglitinid.............................................................................12

2.2.2.5. Nhóm thuốc ảnh hưởng đến sự hấp thu glucose........................................ 12

2.2.2.6. Thuốc ức chế chất đồng vận chuyển glucose - natri.................................. 14

2.2.3. Lựa chọn và phối hợp thuốc trong điều trị đái tháo đường type 2............... 14

2.2.3.1. Phối hợp insulin và các thuốc điều trị đái tháo đường type 2 dạng uống..15

2.2.3.2. Phối hợp các thuốc điều trị đái tháo đường type 2 dạng uống...................17

CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.................................................18

3.1. Đối tượng nghiên cứu....................................................................................... 18

3.1.1. Thời gian và địa điểm nghiên cứu................................................................. 18

3.1.2. Tiêu chuẩn lựa chọn.......................................................................................18

3.1.3. Tiêu chuẩn loại trừ.........................................................................................18

3.2. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................. 18

v

3.2.1. Thiết kế nghiên cứu....................................................................................... 18

3.2.2. Mẫu nghiên cứu............................................................................................. 19

3.3. Các nội dung nghiên cứu.................................................................................. 19

3.3.1. Đặc điểm bệnh nhân trong mẫu nghiên cứu..................................................19

3.3.2. Phân tích thực trạng sử dụng thuốc điều trị đái tháo đường type 2 trên bệnh

nhân cao tuổi điều trị nội trú....................................................................................19

3.3.3. Đánh giá hiệu quả kiểm soát đái tháo đường type 2 trên bệnh nhân cao

tuổi sử dụng thuốc điều trị trước và sau khi xuất viện............................................20

3.4. Các tiêu chuẩn đánh giá....................................................................................20

3.5. Phương pháp xử lý số liệu................................................................................ 21

CHƯƠNG 4. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN...........................................................22

4.1. Kết quả nghiên cứu........................................................................................... 22

4.1.1. Đặc điểm của mẫu nghiên cứu.......................................................................22

4.1.1.1. Đặc điểm về tuổi và giới của bệnh nhân.................................................... 22

4.1.1.2. Chỉ số khối cơ thể (BMI)............................................................................23

4.1.1.3. Thời gian mắc bệnh.................................................................................... 24

4.1.1.4. Các chỉ số liên quan đến bệnh lúc nhập viện............................................. 24

4.1.2. Phân tích thực trạng sử dụng thuốc trong điều trị đái tháo đường type 2 trên

bệnh nhân cao tuổi điều trị nội trú...........................................................................26

4.1.2.1. Danh mục các thuốc điều trị ĐTĐ type 2 gặp trong nghiên cứu...............26

4.1.2.2. Tỷ lệ sử dụng các phác đồ điều trị trong mẫu nghiên cứu.........................27

4.1.2.3. Lý do đổi phác đồ điều trị........................................................................... 29

4.1.2.4. Lựa chọn thuốc và chức năng gan thận của bệnh nhân............................. 29

4.1.2.5.Tính phù hợp của việc lựa chọn phác đồ điều trị tại thời điểm ban đầu.....29

4.1.2.6. Các biến cô bất lợi (AE) gặp trong quá trình nghiên cứu.......................... 31

4.1.2.7. Tương tác thuốc gặp trong mẫu nghiên cứu...............................................31

4.1.3. Các bệnh mắc kèm với ĐTĐ gặp trong mẫu nghiên cứu ............................32

4.1.4. Danh mục các thuốc điều trị bệnh mắc kèm ............................................... 33

4.1.5. Đánh giá sử dụng thuốc................................................................................. 34

4.1.5.1. Thời gian điều trị ...................................................................................... 34

4.1.5.2. Đánh giá mức độ kiểm soát glucose máu...................................................35

4.1.5.3. Đánh giá mức độ kiểm soát huyết áp......................................................... 37

4.2.. Bàn luận........................................................................................................... 38

4.2.1.Bàn luận về đặc điểm của bệnh nhân trong mẫu nghiên cứu.........................38

4.2.2. Phân tích thực trạng sử dụng thuốc trong điều trị đái tháo đường type 2 trên

bệnh nhân cao tuổi điều trị nội trú...........................................................................39

4.2.3. Hiệu quả sử dụng thuốc................................................................................. 43

vi

CHƯƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ ..........................................................46

5.1. Kết luận............................................................................................................. 46

5.2. Đề nghị.............................................................................................................. 47

TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................................48

PHỤ LỤC 1: Phiếu khảo sát bệnh nhân.................................................................. 50

PHỤ LỤC 2: Danh sách tên bệnh nhân và số bệnh án nghiên cứu

LINK DOWNLOAD

Mục tiêu nghiên cứu:

- Khảo sát và phân tích tình hình sử dụng thuốc điều trị ĐTĐ type 2 ở bệnh nhân ≥ 60 tuổi.

- Đề xuất được 1 số giải pháp để nâng cao chất lượng điều trị.

Phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu hồi cứu, mô tả cắt ngang trên BN ĐTĐ type 2 ≥ 60 tuổi được chẩn đoán mắc ĐTĐ và cho điều trị nội trú.

NỘI DUNG: