PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH SỬ DỤNG THUỐC TĂNG HUYẾT ÁP TRÊN BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG NGOẠI TRÚ TẠI TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN GÒ DẦU TỈNH TÂY NINH

TÓM TẮT

Mở đầu: Đái tháo đường type 2 là một rối loạn chuyển hóa phổ biến ảnh hưởng hơn một tỷ người trên thế giới. Tăng huyết áp thường xảy ra trên đối tượng này. Tăng huyết áp kèm đái tháo đường tăng nguy cơ bệnh tim mạch và bệnh thận. Nghiên cứu nhằm khảo sát thực trạng sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp và đánh giá tính hợp lý

trên bệnh nhân đái tháo đường type 2 tại khoa khám bệnh tr ung tâm y tế Gò Dầu Tây Ninh năm 2020

Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang hồi cứu trên 284 bệnh án ngoại trú có chẩn đoán tăng huyết áp và đái tháo đường type 2 tại khoa Khám bệnh trung tâm y tế huyện Gò Dầu năm 2020. Các thông tin khảo sát bao gồm đặc điểm nền của bệnh nhân, đặc điểm sử dụng và tính hợp lý của liệu pháp điều trị tăng huyết áp ở bệnh nhân đái tháo đường type 2.

Kết quả: Khảo sát tình tình sử dụng thuốc tăng huyết áp trên 284 bệnh nhân có bệnh lý nền đái tháo đường.

Các nhóm thuốc điều trị tăng huyết áp có tần suất kê đơn cao nhất là nhóm chẹn kênh canxi 37,4%; nhóm ức chế thụ thể Angiotensin II là 31,7%; nhóm BB 20,12%; nhóm ACEI 7,57%, nhóm lợi tiểu chiếm tỉ lệ 14,49%. Phác đồ sử dụng nhiều nhất là phác đồ đơn độc sử dụng 1 thuốc điều trị THA.

Trong các thuốc điều trị đái tháo đường, Metformin được kê đơn nhiều nhất, chiếm tỷ lệ 56,58%; tiếp theo là Gliclazid, chiếm tỷ lệ 29,68%; Glimepirid được sử dụng với tỷ lệ 25,73%, Insulin được sử dụng với tỷ lệ 9,33%.; glipizide được sử dụng ít nhất, chiếm tỷ lệ 4,4%.

Các thuốc điều trị rối loạn lipid máu được kê đơn nhiều nhất lần lượt là: Atorvastatin với tỉ lệ là 27,5%, Simvastatin 40%, Rosuvastatin chiếm tỷ lệ 10,83%. Hiệu quả điều trị trong nghiên cứu: bệnh nhân đạt chỉ số huyết áp sau 6 tháng điều trị huyết áp tâm thu là 60,56%, huyết áp tâm trương là 86,61%, đường huyết lúc đói là 56,33%; HbA1c là 56,33%; Cholesterol toàn phần là 47,88%.

Từ khóa: Tăng huyết áp, đái tháo đường typ 2

NỘI DUNG:

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ...................................................................... 3

1.1. TĂNG HUYẾT ÁP TRÊN BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG .................. 3

1.2. DỊCH TỄ HỌC TĂNG HUYẾT ÁP TRÊN BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO

ĐƯỜNG ...................................................................................................................... 3

1.2.1.Tình hình bệnh tăng huyết áp trên thế giới: ................................................... 3

1.2.2. Tình hình bệnh tăng huyết áp ở Việt Nam: ................................................... 4

1.2.3. Tình hình bệnh THA có kèm ĐTĐ: .............................................................. 4

1.3. PHÂN ĐỘ TĂNG HUYẾT ÁP TRÊN BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG .. 4

1.3.1 Theo chỉ số huyết áp ....................................................................................... 4

1.3.2 Theo nguy cơ tim mạch .................................................................................. 6

1.4. CƠ CHẾ BỆNH SINH TĂNG HUYẾT ÁP TRÊN BỆNH NHÂN ĐÁI

THÁO ĐƯỜNG ......................................................................................................... 7

1.5. CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ TIM MẠCH ........................................................... 9

1.6. CHẨN ĐOÁN TĂNG HUYẾT ÁP TRÊN BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO

ĐƯỜNG .................................................................................................................... 10

1.6.1. Chẩn đoán THA ........................................................................................... 10

1.6.2. Chẩn đoán đái tháo đường ........................................................................... 12

1.6.3. Chẩn đoán tăng huyết áp trên bệnh nhân đái tháo đường ............................ 13

1.7. ĐIỀU TRỊ TĂNG HUYẾT ÁP TRÊN BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG 14

1.7.1. Mốc bắt đầu điều trị tăng huyết áp trên bệnh nhân đái tháo đường bằng

thuốc ...................................................................................................................... 15

1.7.2. Mục tiêu điều trị ........................................................................................... 15

1.7.3. Điều trị cụ thể ............................................................................................... 17

1.8. THUỐC CHỐNG TĂNG HUYẾT ÁP ........................................................... 32

1.8.1. Nguyên tắc điều trị không dùng thuốc (thay đổi lối sống) [19] ................ 32

1.8.2. Nguyên tắc sử dụng thuốc chống tăng huyết áp ........................................ 33

1.8.3. Chỉ định bắt buộc và ưu tiên một số thuốc hạ áp ...................................... 34

1.8.4. Các nhóm thuốc chống tăng huyết áp chính trong điều trị THA .............. 35

1.9. MỘT SỐ NGHIÊN CỨU VỀ TĂNG HUYẾT ÁP TRÊN BỆNH NHÂN

ĐÁI THÁO ĐƯỜNG ............................................................................................... 40

CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....................... 43

2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU ......................................................................... 43

2.1.1. Tiêu chuẩn chọn mẫu................................................................................... 43

2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ ....................................................................................... 43

2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................................... 43

2.2.1. Thiết kế nghiên cứu ..................................................................................... 43

2.2.2. Cỡ mẫu ........................................................................................................ 43

2.2.3. Phương pháp thu thập thông tin .................................................................. 44

2.2.4. Địa điểm nghiên cứu ................................................................................... 44

2.2.5. Thời gian nghiên cứu ................................................................................... 44

2.2.6. Xử lý số liệu ................................................................................................ 44

2.2.7 Dự trù kinh phí ............................................................................................. 45

2.3. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ............................................................................. 45

2.4. CÁC TIÊU CHUẨN ĐÁNH GIÁ .................................................................... 46

2.4.1. Cơ sở phân tích tính phù hợp của phác đồ điều trị được sử dụng ............... 46

2.4.2. Cơ sở đánh giá hiệu quả điều trị THA trên bệnh nhân ĐTĐ ...................... 46

2.4.3. Cơ sở đánh giá hiệu quả điều trị ĐTĐ và hiệu quả kiểm soát lipid máu .... 46

2.4.5. Cơ sở đánh giá thể trạng .............................................................................. 46

2.4.6. Cơ sở đánh giá tương tác thuốc trong điều trị ............................................. 46

2.5. NĂNG LỰC BỆNH VIỆN ............................................................................... 47

2.6. VẤN ĐỀ Y ĐỨC ............................................................................................... 47

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .................................................................. 48

3.1. ĐẶC ĐIỂM CỦA BỆNH NHÂN TRONG MẪU NGHIÊN CỨU ............... 48

3.1.1. Đặc điểm chung của bệnh nhân trong nghiên cứu .................................... 48

vii

3.1.2.Thời gian mắc bệnh tăng huyết áp ............................................................... 48

3.1.3. Phân loại mức độ kiểm soát huyết áp của bệnh nhân ................................. 49

3.1.4.Các yếu tố nguy cơ ....................................................................................... 50

3.1.5.Tổn thương cơ quan đích/biến chứng ........................................................... 50

3.1.6.Các chỉ số huyết áp và sinh hóa tại thời điểm ban đầu (To) ........................ 51

3.2. THỰC TRẠNG SỬ DỤNG THUỐC TRÊN BỆNH NHÂN THA MẮC

KÈM ĐTĐ ................................................................................................................ 52

3.2.1. Thực trạng sử dụng thuốc điều trị THA .................................................... 52

3.2.2 .Thực trạng sử dụng thuốc điều trị ĐTĐ ...................................................... 61

3.2.3.Thực trạng sử dụng thuốc điều trị rối loạn lipid máu .................................. 62

3.2.4.Tương tác thuốc gặp trong mẫu nghiên cứu ................................................ 63

3.3. ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ ĐIỀU TRỊ CỦA BN SAU 3 THÁNG VÀ SAU 6

THÁNG ĐIỀU TRỊ ................................................................................................ 64

3.3.1.Hiệu quả kiểm soát huyết áp ........................................................................ 64

3.3.2.Hiệu quả kiểm soát đường huyết lúc đói và HbA1 ...................................... 64

3.3.3.Tỉ lệ bệnh nhân đạt mục tiêu điều trị sau 3, 6 tháng điều trị........................ 65

3.4. KHẢO SÁT SỰ TUÂN THỦ DÙNG THUỐC THA CỦA BỆNH NHÂN . 65

3.4.1. Đặc điểm tuân thủ dùng thuốc điều trị THA của bệnh nhân .................... 65

3.4.2. Phân tích ảnh hưởng việc tuân thủ tới kiểm soát huyết áp mục tiêu của bệnh

nhân ....................................................................................................................... 67

3.4.3.Các yếu tố ảnh hưởng tới tuân thủ sử dụng thuốc trên bệnh nhân tăng huyết

áp ........................................................................................................................... 67

CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN ........................................................................................... 68

4.1. ĐẶC ĐIỂM CỦA BỆNH NHÂN TRONG MẪU NGHIÊN CỨU ............... 68

4.1.1. Tuổi, giới ................................................................................................... 68

4.1.2.Yếu tố nguy cơ tim mạch ............................................................................. 68

4.2. ĐẶC ĐIỂM LỰA CHỌN THUỐC ................................................................. 70

4.2.1. Lựa chọn thuốc và phác đồ điều trị tăng huyết áp .................................... 70

4.2.2.Lựa chọn thuốc điều trị đái tháo đường ....................................................... 71

4.2.3.Lựa chọn thuốc điều trị rối loạn lipid máu ................................................... 72

4.2.4. Tương tác thuốc ........................................................................................... 72

viii

4.3. HIỆU QUẢ KIỂM SOÁT HUYẾT ÁP, ĐƯỜNG HUYẾT, HbA1c, LIPID

MÁU .......................................................................................................................... 73

4.4. TUÂN THỦ DÙNG THUỐC CỦA BỆNH NHÂN........................................ 73

KẾT LUẬN .................................................................................................................. 74

TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................... 77

PHỤ LỤC .

LƯU Ý:

Tài liệu được chia sẻ bởi CTV EBOOKBKMT "Mân Trần Lê" chỉ được dùng phục vụ mục đích học tập và nghiên cứu.

LINK DOWNLOAD