NGHIÊN CỨU ĐIỀU TRỊ KHÔNG MỔ VỠ LÁCH TRONG CHẤN THƯƠNG BỤNG KÍN TẠI BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ VIỆT ĐỨC (Trần Ngọc Dũng)
1. Mô tả các đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của các bệnh nhân vỡ lách trong chấn thƣơng bụng kín tại Bệnh viện hữu nghị Việt Đức.
2. Đánh giá kết quả điều trị không mổ vỡ lách trong chấn thƣơng bụng kín và một số yếu tố ảnh hƣởng đến kết quả.
NỘI DUNG:
Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................... 3
1.1. Sơ lƣợc giải phẫu đại thể lách ................................................................ 3
1.1.1. Vị trí ............................................................................................... 3
1.1.2. Hình thể ngoài ................................................................................ 3
1.1.3. Màu sắc, số lƣợng và kích thƣớc ................................................... 4
1.1.4. Liên quan ....................................................................................... 4
1.1.5. Mạch máu và thần kinh. ................................................................ 6
1.2. Cấu tạo mô học và chức năng của lách .................................................. 8
1.2.1. Vỏ lách ........................................................................................... 8
1.2.2. Nhu mô lách hay gọi là tủy lách. ................................................... 9
1.2.3. Nơi tạo máu ................................................................................. 10
1.2.4. Phá hủy hồng cầu ......................................................................... 10
1.2.5. Chức năng lọc và thực bào .......................................................... 11
1.2.6. Chức năng dự trữ ......................................................................... 11
1.2.7. Phá hủy tiểu cầu và bạch cầu ....................................................... 11
1.2.8. Lách kiểm soát sự tạo máu .......................................................... 12
1.2.9. Loạ i b ỏ ch ọn lọc tế bào biế n dạ ng và loạ i b ỏ các ph ần tử nội t ế bào ... 12
1.2.10. Chức năng miễn dịch của lách ................................................... 12
1.3. Sự tái tạo mô lách sau chấn thƣơng ..................................................... 14
1.4. Vấn đề nhiễm khuẩn sau cắt lách ......................................................... 14
1.5. Chẩn đoán vỡ lách do chấn thƣơng bụng kín ...................................... 16
1.5.1. Lâm sàng ...................................................................................... 16
1.5.2. Xét nghiệm máu ........................................................................... 17
1.5.3. Chụp bụng không chuẩn bị. ......................................................... 17
1.5.4. Chọc rửa ổ bụng ........................................................................... 18
1.5.5. Siêu âm ........................................................................................ 18
1.5.6. Chụp cắt lớp vi tính ..................................................................... 20
1.5.7. Phân loại vỡ lách.......................................................................... 24
1.5.8. Chụp cộng hƣởng từ .................................................................... 28
1.5.9. Chụp nhấp nháy ........................................................................... 28
1.5.10. Chụp mạch máu. ........................................................................ 28
1.5.11. Đánh giá mức độ nặng của chấn thƣơng ................................... 29
1.6. Các phƣơng pháp điều trị chấn thƣơng lách ........................................ 33
1.6.1. Mổ cấp cứu .................................................................................. 33
1.6.2. Phẫu thuật nội soi......................................................................... 33
1.6.3. Bảo tồn không mổ ........................................................................ 34
1.6.4. Can thiệp m ạch ............................................................................... 36
1.6.5. Ghép lách tự thân ......................................................................... 37
1.7. Tình hình nghiên cứu về điều trị chấn thƣơng lách ............................. 37
1.7.1. Trên thế giới ................................................................................. 37
1.7.2. Tại Việt Nam ............................................................................... 39
Chƣơng 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................. 40
2.1. Đối tƣợng nghiên cứu .......................................................................... 40
2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn ..................................................................... 40
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ ....................................................................... 40
2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu ...................................................................... 41
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu ..................................................................... 41
2.2.2. Cỡ mẫu nghiên cứu ...................................................................... 41
2.2.3. Các bƣớc tiến hành nghiên cứu ................................................... 41
2.2.4. Các nội dung nghiên cứu ............................................................. 48
2.2.5. Thu thập và xử lý số liệu ............................................................. 54
2.2.6. Đạo đức nghiên cứu ..................................................................... 55
Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................... 56
3.1. Đặc điểm chung .................................................................................... 56
3.1.1. Tuổi .............................................................................................. 56
3.1.2. Giới .............................................................................................. 57
3.1.3. Tuổi và giới giữa các nhóm bệnh nhân ....................................... 57
3.1.4. Nguyên nhân chấn thƣơng ........................................................... 58
3.1.5. Thờ i gian và sơ c ứ u b ệ nh nhân t ừ khi b ị ch ấ n thƣơng đ ế n khi vào vi ệ n ... 58
3.2. Chẩn đoán ............................................................................................. 59
3.2.1. Lâm sàng ...................................................................................... 59
3.2.2. Cận lâm sàng ................................................................................ 64
3.2.3. Tổn thƣơng phối hợp ................................................................... 74
3.3. Điều trị.................................................................................................. 79
3.3.1. Hồi sức ban đầu ........................................................................... 79
3.3.2. Phƣơng pháp điều trị .................................................................... 80
3.3.3. Diễn biến trong quá trình điều trị ................................................ 81
3.3.4. Kết quả điều trị sớm .................................................................... 86
3.3.5. Kết quả theo dõi sau khi ra viện .................................................. 88
Chƣơng 4: BÀN LUẬN .................................................................................. 90
4.1. Đặc điểm chung .................................................................................... 90
4.1.1. Tuổi .............................................................................................. 90
4.1.2. Giới .............................................................................................. 91
4.1.3. Tuổi và giới giữa các nhóm bệnh nhân ....................................... 91
4.1.4. Nguyên nhân chấn thƣơng ........................................................... 91
4.1.5. Th ờ i gian và sơ c ứ u b ệ nh nhân t ừ khi b ị ch ấ n thƣơng đ ế n khi vào vi ệ n ..... 92
4.2. Chẩn đoán ............................................................................................. 92
4.2.1. Lâm sàng ...................................................................................... 92
4.2.2. Cận lâm sàng ................................................................................ 98
4.2.3. Tổn thƣơng phối hợp ................................................................. 110
4.3. Điều trị................................................................................................ 113
4.3.1. Hồi sức ban đầu ......................................................................... 114
4.3.2. Phƣơng pháp điều trị .................................................................. 116
4.3.3. Diễn biến trong quá trình điều trị .............................................. 126
4.3.4. Kết quả điều trị sớm .................................................................. 132
4.3.5. Kết quả theo dõi sau khi ra viện ................................................ 133
KẾT LUẬN ................................................................................................... 135
KIẾN NGHỊ .................................................................................................. 137
DANH SÁCH CÁC BÀI BÁO LIÊN QUAN
ĐẾN LUẬN ÁN ĐÃ ĐƢỢC CÔNG BỐ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bjerke H.S., Bjerke J.S., Talavera F. et al (2006). Splenic rupture,
http://emedicine.medscape.com/article/432823-overview#a7 Updated:
Apr 03, 2017
2. Raza M, Abbas Y, Devi V et al (2013). Non operative management of
abdominal trauma - a 10 years review. World Journal of Emergency
Surgery, 8(1), 14.
3. Lê Tƣ Hoàng, Lê Nhật Huy và Trần Bình Giang (2004). Chẩn đoán và
thái độ xử trí CTBK tại bệnh viện Việt Đức từ 2001-2003 - Vai trò của
phẫu thuật nội soi. Tạp chí Ngoại khoa, 5, 11-17.
4. Trần Văn Đáng (2010). Nghiên cứu chỉ định và kết quả điều trị bảo tồn
vỡ lách do chấn thương bụng kín tại bệnh viện đa khoa tỉnh Bình
Dương, Luận án tiến sỹ y học, Học viện quân y
5. King H. and Shumacker H.B. (1952). Splenic studies. I. Susceptibility
to infection after splenectomy performed in infancy. Annals of surgery,
136(2), 239-242.
6. Davies D. A., Pearl R. H., Ein S. H. et al (2009). Management of blunt
splenic injury in children: evolution of the nonoperative approach.
Journal of pediatric surgery, 44(5), 1005-1008.
7. van der Vlies C. H., Hoekstra J., Ponsen K. J. et al (2012). Impact of
Splenic Artery Embolization on the Success Rate of Nonoperative
Management for Blunt Splenic Injury. Cardiovascular and
Interventional Radiology, 35(1), 76-81.
8. Marmery H., Shanmuganathan K., Alexander M.T. et al (2007).
Optimization of selection for nonoperative management of blunt
splenic injury: comparison of MDCT grading systems. American
Journal of Roentgenology, 189(6), 1421–1427.
9. Nguyễn Lung và Đoàn Thanh Tùng (1986). Phẫu thuật bảo tồn trong
vỡ lách chấn thƣơng. Ngoại khoa 1986, 6, 6-8.
10. Trần Bình Giang (2001). Nghiên cứu phẫu thuật bảo tồn trong điều trị
vỡ lách chấn thương tại bệnh viện Việt Đức, Luận án tiến sĩ Y học,
Trƣờng Đại học Y Hà Nội.
11. Phạm Văn Thuyên (2008). Nghiên cứu điều trị không mổ vỡ lách do
chấn thương tại Bệnh viện Việt Đức giai đoạn 2006-2007, Luận văn
thạc sỹ, Đại học Y Hà Nội.
12. Trần Ngọc Sơn và Nguyễn Thanh Liêm (2007). Hiệu quả điều trị
không phẫu thuật ở trẻ em bị tổn thƣơng lách do chấn thƣơng tù. Hội
nghị ngoại nhi lần II 2007.
13. Đỗ Xuân Hợp (1985). Giải phẫu bụng, Nhà xuất bản Y học, 176-185.
14. Trịnh Văn Minh (1999). Danh từ giải phẫu quốc tế Việt hoá. NXB Y
học, Hà Nội.
15. Frank H và Netter MD (1999). Atlas giải phẫu người, Nhà xuất bản y
học, TP Hồ Chí Minh, 281-284.
16. Abe Fingerhut and Jean-Charles Etienne (1995). EMC Digestife Rate,
Paris, Elsevier, 40-751.
17. Xia S., Liu D.L, Xu W. et al (1996). Anatomy of vasculature of 850
spleen specimens and its application in partial splenectomy. Surgery,
119(1), 27-33.
18. Najjar V.A. and Nishioka K. (1970). Tufsin, a natural phagocytosis
stimulating peptide. Nature, 228(5272), 672-9.
19. Mebius R.E. and Kraal G. (2005). Structure and functions of spleen.
Nature Reviews Immunology, 5(8), 606-616.
20. Dixon J.A., Miller F., McCloskey D. et al (1980). Anatomy and
techenique in segmental splenectomy. Surgery, gynecology &
obstetrics, 150(4), 516-520.
21. Shaw J.H.F. and Print C. G (1989). Postsplenectomy sepsis. British
Journal of Surgery, 76(10), 1074-1081.
22. Eraklis A.J. and Filler R.M. (1972). Splenectomy in chilhood, a review
of 1413 cases. Journal of pediatric surgery, 7(4), 383-388.
23. Kapoor V. K. and Chattopadhyaya T. K. (1986). Post-splenectomy
sepsis. BJS, 73(7), 595-595.
24. Cheslyn-Curtis S., Aldridge M. C., Biglin J. E. J. et al (1988). Effect of
splenectomy on gram - negative bacterial clearance in the presence and
absence of sepsis. British Journal of Surgery, 75(2), 177-180.
25. Lê Tƣ Hoàng (2006). Vai trò của phẫu thuật nội soi trong chẩn đoán và
thái độ xử trí chấn thƣơng bụng kín tại bệnh viện Việt Đức từ 8/2005-7/2006. Tạp chí Ngoại khoa, 56, 2-8.
26. Lê Tƣ Hoàng (2009). Nghiên cứu ứng dụng nội soi ổ bụng trong chẩn
đoán và điều trị chấn thương bụng kín, Luận án tiến sỹ y học, Đại học
Y Hà Nội.
27. Trần Bình Giang, Nguyễn Đức Tiến, Nguyễn Ngọc Hùng (2006). Chỉ
định và kết quả bƣớc đầu điều trị bảo tồn không mổ chấn thƣơng gan
tại bệnh viện Việt Đức 2004-2005. Tạp chí Ngoại khoa, 56, 97-104.
28. Nguyễn Ngọc Hùng (2012). Nghiên cứu điều trị bảo tồn không mổ
chấn thương gan, Luận án tiến sỹ, Đại học Y Hà Nội.
29. Nguyễn Trinh Cơ và Đỗ Đức Vân (1962). Bàn về chẩn đoán vỡ lách do
chấn thƣơng kín - Vai trò của chụp X Quang cấp cứu và chọc thăm dò
ổ bụng trong việc chẩn đoán. hội nghị ngoại khoa Việt Nam, tổng hội
nghị Y Dược học Việt Nam xuất bản 1962, 26 - 37.
30. Becker C. D., Mentha G. and Terrier F. (1998). Blunt abdominal trauma
in adults: role of CT in the diagnosis and management of visceral injuries
Part 1: liver and spleen. European radiology, 8(4), 553-562.
31. Pachter H.L. and Feliciano D.V. (1996). Complex hepatic injuries.
Surgical Clinics, 76(4), 763-782.
32. Carrillo E.H., Wohltmann C., Richardson J.D. et al (2001). Evolution
in the treatment of complex blunt liver injuries. Current problems in
surgery, 38(1), 9-60.
33. Fernandez E.D., Aufmkolk M., Schmidt U. et al (1999). Outcome and
management of blunt liver injuries in multiple trauma patients.
Langenbeck's archives of surgery, 384(5), 453-460.
34. Kimura A. and Otsuka T (1991). Emergency center ultrasonography in
the evaluation of hemoperitoneum: a prospective study. The Journal of
trauma, 31(1), 20-23.
35. Nunes L. W., Simmons S., Hallowell M. J. et al (2001). Diagnostic
performance of trauma US in identifying abdominal or pelvic free fluid and
serious abdominal or pelvic injury. Academic radiology, 8(2), 128 - 136.
36. Nordenholz K.E., Rubin M.A., Gularte G.G. et al (1997). Ultrasound in
the evaluation and management of blunt abdominal trauma. Annals of
emergency medicine, 29(3), 357-366.
37. Schnuriger B., Kilz J., Inderbitzin D. et al (2009). The accuracy of
FAST in relation to grade of solid organ injuries: a retrospective
analysis of 226 trauma patients with liver or splenic lesion. BMC Med
Imaging, 9(1), 3-9.
38. Lingawi S.S. and Buckley A.R. (2000). Focus Abdominal US in
Patients with Trauma. Radology, 217(2), 426 - 429.
39. McGahan J.P., Richards J. and Gillen M. (2002). The focused
abdominal sonography for trauma scan: pearls and pitfalls. Journal of
ultrasound in medicine, 21(7), 789-800.
40. Becker C.D., Gal I., Baer H.U. et al (1996). Blunt hepatic trauma in
adults: correlation of CT injury grading with outcome. Radiology,
201(1), 215-220.
41. Knudson M.M., Lim R.C., Oakes D.D. et al (1990). Nonoperative
management of blunt liver injuries in adults: the need for continued
surveillance. The Journal of trauma, 30(12), 1494-1500.
42. Powell M., Courcoulas A., Gardner M. et al (1997). Management of
blunt splenic trauma: Significant differences between adults and
children. Sugery, 122(4), 654-660.
43. Poletti P.A., Kinkel K., Vermeulen B. et al (2003). Blunt Abdominal
Trauma: Should US Be Used to Detect Both Free Fluid and Organ
Injuries? Radiology, 227(1), 95 - 103.
44. Sato M. and Yoshii H. (2004). Reevaluation of ultrasonography for
solid-organ injury in blunt abdominal trauma. Journal of ultrasound in
medicine, 23(12), 1583-1596.
45. Poletti P.A., Platon A., Becker C.D. et al (2004). Blunt abdominal
trauma: does the use of a second -generation sonographic contrast agent
help to detect solid organ injuries? American Journal of
Roentgenology, 183(5), 1293-1301.
46. Catalano O, Cusati B, Nunziata A et al (2006). Active abdominal
bleeding: contrast-enhanced sonography. Abdom Imaging, 31(1), 9-16.
47. David E., Lawson D.E., Jacobson D.L. et al (1995). Splenic Trauma:
Value of Follow- up CT. Radiology, 194(1), 97-100.
48. Shuman W.P. (1997). CT of blunt abdominal in Adults. Radiology,
205(2), 297-306.
49. Phạm Vũ Hùng (2011). Nghiên cứu chỉ định và kết quả sớm điều trị
không mổ vỡ lách do chấn thương ở Bệnh viện Việt Đức giai đoạn
2006-2011, Luận văn thạc sỹ y học, Học viện Quân Y.
50. Gavant M.L., Schurr M., Flick P.A. et al (1997). Predicting clinical
outcome of nonsurgical management of blunt splenic injury: using CT
to reveal abnomalities of splenic vasculature. AJR. American journal of
roentgenology, 168(1), 207-212.
51. Jurgen K., Willmann., Justus E. et al (2002). Multidetector CT:
Detection of Active Hemorrhage in Patients with Blunt Abdominal
Trauma. American Journal of Roentgenology, 179(2), 437-444.
52. Butain W.L. and Lynn H.B. (1979). Splenorrhaphy: changing concepts
for the traumatized spleen. Sugery, 86(5), 748-760.
53. Mirvis S.E., Whitley N.O. and Gens D.R. (1989). Blunt splenic trauma
in adults, CT-base classification and correlation with prognosis and
treatment. Radiology, 171(1), 33-39.
54. Scatamacchia S.A., Raptopoulos V., Fink M. P. et al (1989). Splenic
trauma in adults, import of CT grading on management. Radiology,
171(3), 725-729.
55. Moore E.E., Cogbill T.H., Malangoni M. et al (1996). Scaling system for
organ specific injuries. Current Opinion in Critical Care , 2, 450 - 462.
56. I. Gheju, M. D. Venter, M. Beuran et al (2013). Grade IV blunt splenic
injury–the role of proximal angioembolization. A case report and
review of literature. Journal of medicine and life, 6(4), 369.
57. Fueglistaler P., Amsler F., Schüepp M. et al (2010). Prognostic value of
Sequential Organ Failure Assessment and Simplified Acute Physiology
II score compared with trauma scores in the outcome of multiple trauma patients. The American Journal of Surgery, 200(2), 204-214.
58. Nguyễn Hữu Tú, Nguyễn Xuân Huyền, Đỗ Đức Vân (2000). Đánh giá
độ năng của chấn thƣơng. Tạp chí ngoại khoa, 2, 61.
59. Subcommittee A.T.L.S., Tchorz K.M. and International ATLS working
group (2013). Advanced trauma life support (ATLS®): The ninth
edition. The Journal Of Trauma And Acute Care, 74(5), 1363.
60. Phạm Ngọc Lai, Phan Minh Trí và Nguyễn Thế Hiệp (2001). Điều trị
bảo tồn lách do chấn thƣơng tại bệnh viện nhân dân Gia Định. Y học TP
Hồ Chí Minh, 5(4), 123-127.
61. Kortbeek J. B., Al Turki S. A., Ali J. et al (2008). Advanced trauma life
support, the evidence for change. Journal of Trauma and Acute Care
Surgery, 64(6), 1638-1650.
62. Hsiao M., Sathya C., De Mestral C. et al (2014). Population-based
analysis of blunt splenic injury management in children: operative rate
is an informative quality of care indicator. Injury, 45(5), 859-863.
63. Notash Y.A., Amoli H.A, Nikandish A. et al (2008). Non operation
management in blunt splenic trauma. Emegency Medicine Journal,
25(4), 210-212.
64. Patcher H.L., Guth A.A., Hofstetter S.R. et al (1998). Changing
patterns in the management of splenic trauma. The impact of
nonoperative management. Annals of surgery, 227(5), 708-719.
65. Brugère C., Arieux C., Dubuisson V. et al (2008). L'embolisation
précoce dán le traitement non oprératoire des traumatismes fermés de la
rate. Étude rétrospective multicentrique. Journal de Chirurgie, 145(2),
126-132.
66. Banerjee A., Duane T.M., Wilson S.P. et al (2013). Trauma center
variation in splenic artery embolization and spleen salvage: a
multicenter analysis. Journal of Trauma and Acute Care Surgery,
75(1), 69-75.
67. Fitoz S., Atasoy C., Düşünceli E. et al (2001). Post - traumatic
intrasplenic pseudoaneurysms with delayed rupture: Color Doppler
sonographic and CT findings. Journal of clinical ultrasound, 29(2),
102-104.
68. Wahl W.L., Ahrns K.S., Brandt M.M. et al (2002). The need for early
angiographic embolization in blunt liver injuries. Journal of Trauma
and Acute Care Surgery, 52(6), 1097–1101.
69. Phạm Gia Khánh, Nguyễn Hữu Toàn và Nguyễn Thanh Tâm (1995).
Nhận xét đặc điểm chẩn đoán và điều trị 128 trƣờng hợp tổn thƣơng
tạng đặc tại bệnh viện 103 và 108 trong 15 năm (1980-1995). Ngoại
khoa, 9, 137-148.
70. Morris D.H. and Bullock F.D. (1919). The importance of the spleen in
resistance to infection. Annals of surgery, 70(5), 513-521.
71. C. E. Lucas (1991). Splenic trauma. Choice of management. Annals of
surgery, 213(2), 98.
72. Archer L.P, Rogers F.B. and Shackford S.R. (1996). Selective
nonoperative management of liver and spleen injuries in neurologically
impaired adult patients. Archives of Surgery, 131(3), 309-315.
73. Godley C. D., Warren R. L., Sheridan R.L. et al (1996). Nonoperative
management of blunt splenic injury in adults: age over 55 years as a
powerful indicator for failure. Journal of the American College of
Surgeons, 183(2), 133-139.
74. F. Coccolini, G. Montori, F. Catena et al (2017). Splenic trauma:
WSES classification and guidelines for adult and pediatric patients.
World Journal of Emergency Surgery, 12(1), 40.
75. Olthof D.C., Joosse P., van der Vlies C.H. et al (2013). Prognostic
factors for failure of nonoperative management in adults with blunt
splenic injury: a systematic review. Journal of Trauma and Acute Care
Surgery, 74(2), 546–557.
76. Nguyễn Xuân Thùy và Trần Bình Giang (1999). Nghiên cứu giải phẫu
lách áp dụng ngoại khoa. Kỷ yếu công trình nghiên cứu khoa học hội
nghị ngoại khoa toàn quốc, 198-201.
77. Trần Bình Giang (2014). Chấn thương bụng kín, Nhà xuất bản khoa
học và kỹ thuật, 185 - 211.
78. Saleh Mohammed Al-Salamah and Hayan Abdulraman Bismar (2007).
Outcome of Non-operative Management if Blunt Splenic trauma.
Kuwait Medical Journal, 39(2), 144-148.
79. Kron I.L., Harman P.K. and Nolan S.P. (1984). The measurement of
intra-abdominal pressure as a criterion for abdominal re-exploration.
Annals of surgery, 199(1), 28-30.
80. Lê Thƣơng, Trị nh Ngọc Hiệp và Đỗ Hoài Kỷ (2009). Kết qu ả bƣớc đầu
nghiên cứu áp lực khoang bụng tại khoa Ngo ại t ổng quát Bệnh viện đa khoa
t ỉ nh Khánh Hòa. Tạp chí khoa học tiêu hóa Việt Nam , 4(16), 1090 - 1097.
81. Falimirski M.E. and Provost D. (2000). Nonsurgical management of
solid abdominal organ injury in patients over 55 years of age. The
American surgeon, 66(7), 631-635.
82. Siriratsivawong K., Zenati M., Watson G.A. et al (2007). Nonoperative management of blunt splenic trauma in the elderly: does age
play a role? The american surgeon, 73(6), 585-590.
83. Stassen N. A., Bhullar I., Cheng J.D. et al (2012). Selective
nonoperative management of blunt splenic injury: An Eastern
Association for the Surgery of Trauma practice management guideline.
Journal of Trauma and Acute Care Surgery, 73(5), S294-S300.
84. Bee T.K., Croce M.A., Miller P.R. et al (2001). Failures of splenic
nonoperative management: is the glass half empty or half full? Journal
of Trauma and Acute Care Surgery, 50(2), 230-236.
85. Cadeddu M., Garnett A., Al-Anezi K. et al (2006). Management of
spleen injuries in the adult trauma population: a ten-year experience.
Canadian Journal of Surgery, 49(6), 386-390.
86. Nguyễn Ngọc Hùng, Lê Nhật Huy và Trần Bình Giang (2012). Nghiên
cứu các yếu tố nguy cơ trong chỉ định và điều trị không mổ chấn
thƣơng gan. Tạp chí Ngoại khoa, 61(1-2-3), 85-94.
87. Peitzman A.B., Heil B., Rivera L. et al (2000). Blunt Splenic Injury in
Adults: Multi-institutional Study of the Eastern Association for the Surgery
of Trauma. Journal of Trauma and Acute Care Surgery, 49(2), 177 -189.
88. Cherian M., Kalyanpur T., Murali K. S. et al (2017). Safety and
Effectiveness of Transarterial Embolization for Blunt Abdominal
Injuries: A Multicenter Study with Review of Literature. Journal of
Clinical Interventional Radiology ISVIR, 1(1), 13-19.
89. Eric H. B. and Heidi L. F. (2010). Diagnosis And Management of Splenic
Trauma. The Journal of Lancaster General Hospital, 5(4), 124-128.
90. Maged Rihan M.D., Nader Makram M.D. and George A.N. (2010).
Evaluation of Nonoperative Management (NOM) In Blunt Splenic and
Liver Injuries in Adults: A PROSPECTIVE STUDY. Kasr El Aini
Journal of Surgery, 11(3), 97-104.
91. Phạm Minh Thông (1998). Nghiên cứu giá trị siêu âm trong chẩn đoán
vỡ gan, lách do chấn thương, Luận án Tiến sỹ Y học, Trƣờng Đại học
Y Hà Nội.
92. Nguyễn Duy Huề (1999). Nghiên cứu giá trị của siêu âm trong đánh
giá các tổn thương chấn thương thận kín, Luận án tiến sỹ, Đại học Y
Hà Nội.
93. Deunk J., Brink M., Dekker H.M. et al (2009). Routine versus selective
computed tomography of the abdomen, pelvis, and lumbar spine in
blunt trauma: a prospective evaluation.. Journal of Trauma and Acute
Care Surgery, 66(4), 1108–1117.
94. Gonzalez M., Bucher P., Ris F. et al (2008). Splenic trauma: predictive
factors for failure of non-operative management. Journal de chirurgie,
145(6), 561-567.
95. Federle M.P., Courcoulas A.P., Powell M. et al (1998). Blunt splenic
injury in adults: clinical and CT criteria for management with emphasis
on active extravasation. Radiology, 206(1), 137-142.
96. McVay M.R., Kokoska E.R., Jackson R.J. et al (2008). Throwing out the
“grade” book: management of isolated spleen and liver injury based on
hemodynamic status. Journal of Pediatric Surgery, 43(6), 1072 -1076.
97. Marmery H., Shanmuganathan K., Mirvis S.E. et al (2008). Correlation
of Multidetector CT Findings with Splenic Arteriography and Surgery:
Prospective Study in 392 Patients. Journal of the American College of
Surgeons, 206(4), 685-693.
98. Uyeda J.W., LeBedis C.A., Penn D.R. et al (2014). Active Hemorrhage
and Vascular Injuries in Splenic Trauma: Utility of the Arterial Phase
in Multidetector CT. Radiology, Volume 270(1), 99-106.
99. B. C. Branco, A. L. Tang, P. Rhee et al (2013). Selective nonoperative
management of high grade splenic trauma. Revista do Colégio
Brasileiro de Cirurgiões, 40(3), 246-250.
100. Fakhry S.M., Watts D.D. and Luchette F.A. (2003). Current diagnostic
approaches lack sensitivity in the diagnosis of perforated blunt small
bowel injury: analysis from 275,557 trauma admissions from the EAST
multi-institutional HVI trial. Journal of Trauma and Acute Care
Surgery, 54(2), 295 - 306.
101. Nance M.L., Peden G.W., Shapiro M.B. et al (1997). Solid organ injury
predicts major hollow viscous injury in blunt abdominal trauma.
Journal of Trauma and Acute Care Surgery, 43(4), 618 - 625.
102. Sclafani S.J., Shaftan G.W. and Scalea T.M. (1995). Nonoperative
salvage of computed tomography-diagnosed splenic injuries: utilization
of angiography for triage and embolization for hemostasis. Journal of
Trauma and Acute Care Surgery, 39(5), 818–827.
103. Frandon J., Rodiere M., Arvieux C. et al (2015). Blunt splenic injury:
are early adverse events related to trauma, nonoperative management,
or surgery? Diagnostic and Interventional Radiology, 21(4), 327-333.
104. Al-Mulhim A. S. and Mohammad H. A. (2003). Non-operative
management of blunt hepatic injury in multiply injured adult patients.
The Surgeon, 1(2), 81-85.
105. Smith J., Caldwell E., D’Amours S. et al (2005). Abdominal trauma: a
disease in evolution. ANZ Journal of Surgery, 75(9), 790-794.
106. Sinwar P.D. (2014). Overwhelming post splenectomy infection
syndrome–review study. International Journal of Surgery, 12(12),
1314-1316.
107. Peitzman A.B., Harbrecht B.G., Rivera L. et al (2005). Failure of
observation of blunt splenic injury in adults: variability in practice and
adverse consequences. Journal of the American College of Surgeons,
201(2), 179-187.
108. Haan J.M., Bochicchio G.V., Kramer N. et al (2005). Nonoperative
management of blunt splenic injury: a 5-year experience. Journal of
Trauma and Acute Care Surgery, 58(3), 492–498.
109. Velmahos G.C., Toutouzas K.G., Radin R. et al (2003). Nonoperative
treatment of blunt injury to solid abdominal organs: a prospective
study. Archives of surgery, 138(8), 844-851.
110. Ekeh A.P., McCarthy M.C., Woods R.J. et al (2005). Complications
arising from splenic embolization after blunt splenic trauma. The
American Journal of Surgery, 189(3), 335-339.
111. Weinberg J.A., Magnotti L.J., Croce M.A. et al (2007). The utility of
serial computed tomography imaging of blunt splenic injury: still worth
a second look? Journal of Trauma and Acute Care Surgery, 62(5),
1143-1148.
112. Davis K.A., Fabian T.C., Croce M.A. et al (1998). Improved success in
nonoperative management of blunt splenic injuries: embolization of
splenic artery pseudoaneurysms. Journal of Trauma and Acute Care
Surgery, 44(6), 1008-1015.
113. Haan J.M., Biffl W., Knudson M.M. et al (2004). Splenic embolization
revisited: a multicenter review. Journal of Trauma and Acute Care
Surgery, 56(3), 542-547.
114. Dent D., Alsabrook G., Erickson B.A. et al (2004). Blunt splenic
injuries: high nonoperative management rate can be achieved with
selective embolization. Journal of Trauma and Acute Care Surgery,
56(5), 1063–1067.
115. Haan J.M., Marmery H., Shanmuganathan K. et al (2007). Experience
with splenic main coil embolization and significance of new or
persistent pseudoaneurysm: re-embolize, operate, or observe. Journal
of Trauma and Acute Care Surgery, 63(3), 615-619.
116. Harbrecht B.G., Ko S.H., Watson G.A. et al (2007). Angiography for
blunt splenic trauma does not improve the success rate of nonoperative
management. Journal of Trauma and Acute Care Surgery, 63(1), 44-49.
117. Smith H.E., Biffl W.L., Majercik S.D. et al (2006). Splenic artery
embolization: have we gone too far? Journal of Trauma and Acute
Care Surgery, 61(3), 541-546.
118. Duchesne J.C., Simmons J.D., Schmieg Jr.R.E. et al (2008). Proximal
splenic angioembolization does not improve outcomes in treating blunt
splenic injuries compared with splenectomy: a cohort analysis. Journal
of Trauma and Acute Care Surgery, 65(6), 1346-1353.
119. Alekseev V.S., Ivanov V.A., Alekseev S.V. et al (2013). Objective
assessment of trauma severity in patients with spleen injuries. Vestn
Khir Im I I Grek, 172(1), 50-54.
120. Rappaport W., McIntyre K. E. and Carmona R. (1990). The
management of splenic trauma in the adult patient with blunt multiple
injuries. Surgery, gynecology & obstetrics, 170(3), 204-208.
121. Coburn M.C., Pfeifer J. and DeLuca F.G. (1995). Nonoperative
management of splenic and hepatic trauma in the multiply injured
pediatric and adolescent patient. Archives of Surgery, 130(3), 332-338.
122. Keller M.S., Sartorelli K.H. and Vane D.W. (1996). Associated head
injury should not prevent nonoperative management of spleen or liver
injury in children. Journal of Trauma and Acute Care Surgery, 41(3),
471-475.
123. Shapiro M.B., Michael L.N., Schiller H.J et al (2001). Nonoperative
management of solid abdominal organ injuries from blunt trauma: Impact
of neurologic impairment. The American surgeon, 67(8), 793-799.
124. YanarH., Ertekin C., Taviloglu k et al (2008). Nonoperative Treatment
of Multiple Intra-Abdominal Solid Organ Injury After Blunt
Abdominal Trauma. Journal of Trauma and Acute Care Surgery, 64(4),
943-948.
125. Boris K., Aviel R.S., Leonid L. et al (2007). Nonoperative management
of blunt splenic and liver injuries in adult polytrauma. Indian Journal
of Surgery, 69(1), 9-13.
126. Cocanour C.S., Moore F.A., Ware D.N. et al (1998). Delayed
complications of nonoperation management of blunt adult splenic
trauma. Archives of surgery, 133(6), 619-625.
127. Douglas G. J. and Simpson J. S. (1971). The conservative management
of splenic trauma. Journal of pediatric surgery, 6(5), 565-570.
128. Peitzman A.B., Ferrada P. and Puyana J.C. (2009). Nonoperative
management of blunt abdominal trauma: have we gone too far?
Surgical Infections (Larchmt). 10(5), 427-33.
129. Watters J.M., Sambasivan C.N., Zink K. et al (2010). Splenectomy
leads to a persistent hypercoagulable state after trauma. The American
Journal of Surgery, 199(5), 646-651.
1. Mô tả các đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của các bệnh nhân vỡ lách trong chấn thƣơng bụng kín tại Bệnh viện hữu nghị Việt Đức.
2. Đánh giá kết quả điều trị không mổ vỡ lách trong chấn thƣơng bụng kín và một số yếu tố ảnh hƣởng đến kết quả.
NỘI DUNG:
Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................... 3
1.1. Sơ lƣợc giải phẫu đại thể lách ................................................................ 3
1.1.1. Vị trí ............................................................................................... 3
1.1.2. Hình thể ngoài ................................................................................ 3
1.1.3. Màu sắc, số lƣợng và kích thƣớc ................................................... 4
1.1.4. Liên quan ....................................................................................... 4
1.1.5. Mạch máu và thần kinh. ................................................................ 6
1.2. Cấu tạo mô học và chức năng của lách .................................................. 8
1.2.1. Vỏ lách ........................................................................................... 8
1.2.2. Nhu mô lách hay gọi là tủy lách. ................................................... 9
1.2.3. Nơi tạo máu ................................................................................. 10
1.2.4. Phá hủy hồng cầu ......................................................................... 10
1.2.5. Chức năng lọc và thực bào .......................................................... 11
1.2.6. Chức năng dự trữ ......................................................................... 11
1.2.7. Phá hủy tiểu cầu và bạch cầu ....................................................... 11
1.2.8. Lách kiểm soát sự tạo máu .......................................................... 12
1.2.9. Loạ i b ỏ ch ọn lọc tế bào biế n dạ ng và loạ i b ỏ các ph ần tử nội t ế bào ... 12
1.2.10. Chức năng miễn dịch của lách ................................................... 12
1.3. Sự tái tạo mô lách sau chấn thƣơng ..................................................... 14
1.4. Vấn đề nhiễm khuẩn sau cắt lách ......................................................... 14
1.5. Chẩn đoán vỡ lách do chấn thƣơng bụng kín ...................................... 16
1.5.1. Lâm sàng ...................................................................................... 16
1.5.2. Xét nghiệm máu ........................................................................... 17
1.5.3. Chụp bụng không chuẩn bị. ......................................................... 17
1.5.4. Chọc rửa ổ bụng ........................................................................... 18
1.5.5. Siêu âm ........................................................................................ 18
1.5.6. Chụp cắt lớp vi tính ..................................................................... 20
1.5.7. Phân loại vỡ lách.......................................................................... 24
1.5.8. Chụp cộng hƣởng từ .................................................................... 28
1.5.9. Chụp nhấp nháy ........................................................................... 28
1.5.10. Chụp mạch máu. ........................................................................ 28
1.5.11. Đánh giá mức độ nặng của chấn thƣơng ................................... 29
1.6. Các phƣơng pháp điều trị chấn thƣơng lách ........................................ 33
1.6.1. Mổ cấp cứu .................................................................................. 33
1.6.2. Phẫu thuật nội soi......................................................................... 33
1.6.3. Bảo tồn không mổ ........................................................................ 34
1.6.4. Can thiệp m ạch ............................................................................... 36
1.6.5. Ghép lách tự thân ......................................................................... 37
1.7. Tình hình nghiên cứu về điều trị chấn thƣơng lách ............................. 37
1.7.1. Trên thế giới ................................................................................. 37
1.7.2. Tại Việt Nam ............................................................................... 39
Chƣơng 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................. 40
2.1. Đối tƣợng nghiên cứu .......................................................................... 40
2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn ..................................................................... 40
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ ....................................................................... 40
2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu ...................................................................... 41
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu ..................................................................... 41
2.2.2. Cỡ mẫu nghiên cứu ...................................................................... 41
2.2.3. Các bƣớc tiến hành nghiên cứu ................................................... 41
2.2.4. Các nội dung nghiên cứu ............................................................. 48
2.2.5. Thu thập và xử lý số liệu ............................................................. 54
2.2.6. Đạo đức nghiên cứu ..................................................................... 55
Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................... 56
3.1. Đặc điểm chung .................................................................................... 56
3.1.1. Tuổi .............................................................................................. 56
3.1.2. Giới .............................................................................................. 57
3.1.3. Tuổi và giới giữa các nhóm bệnh nhân ....................................... 57
3.1.4. Nguyên nhân chấn thƣơng ........................................................... 58
3.1.5. Thờ i gian và sơ c ứ u b ệ nh nhân t ừ khi b ị ch ấ n thƣơng đ ế n khi vào vi ệ n ... 58
3.2. Chẩn đoán ............................................................................................. 59
3.2.1. Lâm sàng ...................................................................................... 59
3.2.2. Cận lâm sàng ................................................................................ 64
3.2.3. Tổn thƣơng phối hợp ................................................................... 74
3.3. Điều trị.................................................................................................. 79
3.3.1. Hồi sức ban đầu ........................................................................... 79
3.3.2. Phƣơng pháp điều trị .................................................................... 80
3.3.3. Diễn biến trong quá trình điều trị ................................................ 81
3.3.4. Kết quả điều trị sớm .................................................................... 86
3.3.5. Kết quả theo dõi sau khi ra viện .................................................. 88
Chƣơng 4: BÀN LUẬN .................................................................................. 90
4.1. Đặc điểm chung .................................................................................... 90
4.1.1. Tuổi .............................................................................................. 90
4.1.2. Giới .............................................................................................. 91
4.1.3. Tuổi và giới giữa các nhóm bệnh nhân ....................................... 91
4.1.4. Nguyên nhân chấn thƣơng ........................................................... 91
4.1.5. Th ờ i gian và sơ c ứ u b ệ nh nhân t ừ khi b ị ch ấ n thƣơng đ ế n khi vào vi ệ n ..... 92
4.2. Chẩn đoán ............................................................................................. 92
4.2.1. Lâm sàng ...................................................................................... 92
4.2.2. Cận lâm sàng ................................................................................ 98
4.2.3. Tổn thƣơng phối hợp ................................................................. 110
4.3. Điều trị................................................................................................ 113
4.3.1. Hồi sức ban đầu ......................................................................... 114
4.3.2. Phƣơng pháp điều trị .................................................................. 116
4.3.3. Diễn biến trong quá trình điều trị .............................................. 126
4.3.4. Kết quả điều trị sớm .................................................................. 132
4.3.5. Kết quả theo dõi sau khi ra viện ................................................ 133
KẾT LUẬN ................................................................................................... 135
KIẾN NGHỊ .................................................................................................. 137
DANH SÁCH CÁC BÀI BÁO LIÊN QUAN
ĐẾN LUẬN ÁN ĐÃ ĐƢỢC CÔNG BỐ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bjerke H.S., Bjerke J.S., Talavera F. et al (2006). Splenic rupture,
http://emedicine.medscape.com/article/432823-overview#a7 Updated:
Apr 03, 2017
2. Raza M, Abbas Y, Devi V et al (2013). Non operative management of
abdominal trauma - a 10 years review. World Journal of Emergency
Surgery, 8(1), 14.
3. Lê Tƣ Hoàng, Lê Nhật Huy và Trần Bình Giang (2004). Chẩn đoán và
thái độ xử trí CTBK tại bệnh viện Việt Đức từ 2001-2003 - Vai trò của
phẫu thuật nội soi. Tạp chí Ngoại khoa, 5, 11-17.
4. Trần Văn Đáng (2010). Nghiên cứu chỉ định và kết quả điều trị bảo tồn
vỡ lách do chấn thương bụng kín tại bệnh viện đa khoa tỉnh Bình
Dương, Luận án tiến sỹ y học, Học viện quân y
5. King H. and Shumacker H.B. (1952). Splenic studies. I. Susceptibility
to infection after splenectomy performed in infancy. Annals of surgery,
136(2), 239-242.
6. Davies D. A., Pearl R. H., Ein S. H. et al (2009). Management of blunt
splenic injury in children: evolution of the nonoperative approach.
Journal of pediatric surgery, 44(5), 1005-1008.
7. van der Vlies C. H., Hoekstra J., Ponsen K. J. et al (2012). Impact of
Splenic Artery Embolization on the Success Rate of Nonoperative
Management for Blunt Splenic Injury. Cardiovascular and
Interventional Radiology, 35(1), 76-81.
8. Marmery H., Shanmuganathan K., Alexander M.T. et al (2007).
Optimization of selection for nonoperative management of blunt
splenic injury: comparison of MDCT grading systems. American
Journal of Roentgenology, 189(6), 1421–1427.
9. Nguyễn Lung và Đoàn Thanh Tùng (1986). Phẫu thuật bảo tồn trong
vỡ lách chấn thƣơng. Ngoại khoa 1986, 6, 6-8.
10. Trần Bình Giang (2001). Nghiên cứu phẫu thuật bảo tồn trong điều trị
vỡ lách chấn thương tại bệnh viện Việt Đức, Luận án tiến sĩ Y học,
Trƣờng Đại học Y Hà Nội.
11. Phạm Văn Thuyên (2008). Nghiên cứu điều trị không mổ vỡ lách do
chấn thương tại Bệnh viện Việt Đức giai đoạn 2006-2007, Luận văn
thạc sỹ, Đại học Y Hà Nội.
12. Trần Ngọc Sơn và Nguyễn Thanh Liêm (2007). Hiệu quả điều trị
không phẫu thuật ở trẻ em bị tổn thƣơng lách do chấn thƣơng tù. Hội
nghị ngoại nhi lần II 2007.
13. Đỗ Xuân Hợp (1985). Giải phẫu bụng, Nhà xuất bản Y học, 176-185.
14. Trịnh Văn Minh (1999). Danh từ giải phẫu quốc tế Việt hoá. NXB Y
học, Hà Nội.
15. Frank H và Netter MD (1999). Atlas giải phẫu người, Nhà xuất bản y
học, TP Hồ Chí Minh, 281-284.
16. Abe Fingerhut and Jean-Charles Etienne (1995). EMC Digestife Rate,
Paris, Elsevier, 40-751.
17. Xia S., Liu D.L, Xu W. et al (1996). Anatomy of vasculature of 850
spleen specimens and its application in partial splenectomy. Surgery,
119(1), 27-33.
18. Najjar V.A. and Nishioka K. (1970). Tufsin, a natural phagocytosis
stimulating peptide. Nature, 228(5272), 672-9.
19. Mebius R.E. and Kraal G. (2005). Structure and functions of spleen.
Nature Reviews Immunology, 5(8), 606-616.
20. Dixon J.A., Miller F., McCloskey D. et al (1980). Anatomy and
techenique in segmental splenectomy. Surgery, gynecology &
obstetrics, 150(4), 516-520.
21. Shaw J.H.F. and Print C. G (1989). Postsplenectomy sepsis. British
Journal of Surgery, 76(10), 1074-1081.
22. Eraklis A.J. and Filler R.M. (1972). Splenectomy in chilhood, a review
of 1413 cases. Journal of pediatric surgery, 7(4), 383-388.
23. Kapoor V. K. and Chattopadhyaya T. K. (1986). Post-splenectomy
sepsis. BJS, 73(7), 595-595.
24. Cheslyn-Curtis S., Aldridge M. C., Biglin J. E. J. et al (1988). Effect of
splenectomy on gram - negative bacterial clearance in the presence and
absence of sepsis. British Journal of Surgery, 75(2), 177-180.
25. Lê Tƣ Hoàng (2006). Vai trò của phẫu thuật nội soi trong chẩn đoán và
thái độ xử trí chấn thƣơng bụng kín tại bệnh viện Việt Đức từ 8/2005-7/2006. Tạp chí Ngoại khoa, 56, 2-8.
26. Lê Tƣ Hoàng (2009). Nghiên cứu ứng dụng nội soi ổ bụng trong chẩn
đoán và điều trị chấn thương bụng kín, Luận án tiến sỹ y học, Đại học
Y Hà Nội.
27. Trần Bình Giang, Nguyễn Đức Tiến, Nguyễn Ngọc Hùng (2006). Chỉ
định và kết quả bƣớc đầu điều trị bảo tồn không mổ chấn thƣơng gan
tại bệnh viện Việt Đức 2004-2005. Tạp chí Ngoại khoa, 56, 97-104.
28. Nguyễn Ngọc Hùng (2012). Nghiên cứu điều trị bảo tồn không mổ
chấn thương gan, Luận án tiến sỹ, Đại học Y Hà Nội.
29. Nguyễn Trinh Cơ và Đỗ Đức Vân (1962). Bàn về chẩn đoán vỡ lách do
chấn thƣơng kín - Vai trò của chụp X Quang cấp cứu và chọc thăm dò
ổ bụng trong việc chẩn đoán. hội nghị ngoại khoa Việt Nam, tổng hội
nghị Y Dược học Việt Nam xuất bản 1962, 26 - 37.
30. Becker C. D., Mentha G. and Terrier F. (1998). Blunt abdominal trauma
in adults: role of CT in the diagnosis and management of visceral injuries
Part 1: liver and spleen. European radiology, 8(4), 553-562.
31. Pachter H.L. and Feliciano D.V. (1996). Complex hepatic injuries.
Surgical Clinics, 76(4), 763-782.
32. Carrillo E.H., Wohltmann C., Richardson J.D. et al (2001). Evolution
in the treatment of complex blunt liver injuries. Current problems in
surgery, 38(1), 9-60.
33. Fernandez E.D., Aufmkolk M., Schmidt U. et al (1999). Outcome and
management of blunt liver injuries in multiple trauma patients.
Langenbeck's archives of surgery, 384(5), 453-460.
34. Kimura A. and Otsuka T (1991). Emergency center ultrasonography in
the evaluation of hemoperitoneum: a prospective study. The Journal of
trauma, 31(1), 20-23.
35. Nunes L. W., Simmons S., Hallowell M. J. et al (2001). Diagnostic
performance of trauma US in identifying abdominal or pelvic free fluid and
serious abdominal or pelvic injury. Academic radiology, 8(2), 128 - 136.
36. Nordenholz K.E., Rubin M.A., Gularte G.G. et al (1997). Ultrasound in
the evaluation and management of blunt abdominal trauma. Annals of
emergency medicine, 29(3), 357-366.
37. Schnuriger B., Kilz J., Inderbitzin D. et al (2009). The accuracy of
FAST in relation to grade of solid organ injuries: a retrospective
analysis of 226 trauma patients with liver or splenic lesion. BMC Med
Imaging, 9(1), 3-9.
38. Lingawi S.S. and Buckley A.R. (2000). Focus Abdominal US in
Patients with Trauma. Radology, 217(2), 426 - 429.
39. McGahan J.P., Richards J. and Gillen M. (2002). The focused
abdominal sonography for trauma scan: pearls and pitfalls. Journal of
ultrasound in medicine, 21(7), 789-800.
40. Becker C.D., Gal I., Baer H.U. et al (1996). Blunt hepatic trauma in
adults: correlation of CT injury grading with outcome. Radiology,
201(1), 215-220.
41. Knudson M.M., Lim R.C., Oakes D.D. et al (1990). Nonoperative
management of blunt liver injuries in adults: the need for continued
surveillance. The Journal of trauma, 30(12), 1494-1500.
42. Powell M., Courcoulas A., Gardner M. et al (1997). Management of
blunt splenic trauma: Significant differences between adults and
children. Sugery, 122(4), 654-660.
43. Poletti P.A., Kinkel K., Vermeulen B. et al (2003). Blunt Abdominal
Trauma: Should US Be Used to Detect Both Free Fluid and Organ
Injuries? Radiology, 227(1), 95 - 103.
44. Sato M. and Yoshii H. (2004). Reevaluation of ultrasonography for
solid-organ injury in blunt abdominal trauma. Journal of ultrasound in
medicine, 23(12), 1583-1596.
45. Poletti P.A., Platon A., Becker C.D. et al (2004). Blunt abdominal
trauma: does the use of a second -generation sonographic contrast agent
help to detect solid organ injuries? American Journal of
Roentgenology, 183(5), 1293-1301.
46. Catalano O, Cusati B, Nunziata A et al (2006). Active abdominal
bleeding: contrast-enhanced sonography. Abdom Imaging, 31(1), 9-16.
47. David E., Lawson D.E., Jacobson D.L. et al (1995). Splenic Trauma:
Value of Follow- up CT. Radiology, 194(1), 97-100.
48. Shuman W.P. (1997). CT of blunt abdominal in Adults. Radiology,
205(2), 297-306.
49. Phạm Vũ Hùng (2011). Nghiên cứu chỉ định và kết quả sớm điều trị
không mổ vỡ lách do chấn thương ở Bệnh viện Việt Đức giai đoạn
2006-2011, Luận văn thạc sỹ y học, Học viện Quân Y.
50. Gavant M.L., Schurr M., Flick P.A. et al (1997). Predicting clinical
outcome of nonsurgical management of blunt splenic injury: using CT
to reveal abnomalities of splenic vasculature. AJR. American journal of
roentgenology, 168(1), 207-212.
51. Jurgen K., Willmann., Justus E. et al (2002). Multidetector CT:
Detection of Active Hemorrhage in Patients with Blunt Abdominal
Trauma. American Journal of Roentgenology, 179(2), 437-444.
52. Butain W.L. and Lynn H.B. (1979). Splenorrhaphy: changing concepts
for the traumatized spleen. Sugery, 86(5), 748-760.
53. Mirvis S.E., Whitley N.O. and Gens D.R. (1989). Blunt splenic trauma
in adults, CT-base classification and correlation with prognosis and
treatment. Radiology, 171(1), 33-39.
54. Scatamacchia S.A., Raptopoulos V., Fink M. P. et al (1989). Splenic
trauma in adults, import of CT grading on management. Radiology,
171(3), 725-729.
55. Moore E.E., Cogbill T.H., Malangoni M. et al (1996). Scaling system for
organ specific injuries. Current Opinion in Critical Care , 2, 450 - 462.
56. I. Gheju, M. D. Venter, M. Beuran et al (2013). Grade IV blunt splenic
injury–the role of proximal angioembolization. A case report and
review of literature. Journal of medicine and life, 6(4), 369.
57. Fueglistaler P., Amsler F., Schüepp M. et al (2010). Prognostic value of
Sequential Organ Failure Assessment and Simplified Acute Physiology
II score compared with trauma scores in the outcome of multiple trauma patients. The American Journal of Surgery, 200(2), 204-214.
58. Nguyễn Hữu Tú, Nguyễn Xuân Huyền, Đỗ Đức Vân (2000). Đánh giá
độ năng của chấn thƣơng. Tạp chí ngoại khoa, 2, 61.
59. Subcommittee A.T.L.S., Tchorz K.M. and International ATLS working
group (2013). Advanced trauma life support (ATLS®): The ninth
edition. The Journal Of Trauma And Acute Care, 74(5), 1363.
60. Phạm Ngọc Lai, Phan Minh Trí và Nguyễn Thế Hiệp (2001). Điều trị
bảo tồn lách do chấn thƣơng tại bệnh viện nhân dân Gia Định. Y học TP
Hồ Chí Minh, 5(4), 123-127.
61. Kortbeek J. B., Al Turki S. A., Ali J. et al (2008). Advanced trauma life
support, the evidence for change. Journal of Trauma and Acute Care
Surgery, 64(6), 1638-1650.
62. Hsiao M., Sathya C., De Mestral C. et al (2014). Population-based
analysis of blunt splenic injury management in children: operative rate
is an informative quality of care indicator. Injury, 45(5), 859-863.
63. Notash Y.A., Amoli H.A, Nikandish A. et al (2008). Non operation
management in blunt splenic trauma. Emegency Medicine Journal,
25(4), 210-212.
64. Patcher H.L., Guth A.A., Hofstetter S.R. et al (1998). Changing
patterns in the management of splenic trauma. The impact of
nonoperative management. Annals of surgery, 227(5), 708-719.
65. Brugère C., Arieux C., Dubuisson V. et al (2008). L'embolisation
précoce dán le traitement non oprératoire des traumatismes fermés de la
rate. Étude rétrospective multicentrique. Journal de Chirurgie, 145(2),
126-132.
66. Banerjee A., Duane T.M., Wilson S.P. et al (2013). Trauma center
variation in splenic artery embolization and spleen salvage: a
multicenter analysis. Journal of Trauma and Acute Care Surgery,
75(1), 69-75.
67. Fitoz S., Atasoy C., Düşünceli E. et al (2001). Post - traumatic
intrasplenic pseudoaneurysms with delayed rupture: Color Doppler
sonographic and CT findings. Journal of clinical ultrasound, 29(2),
102-104.
68. Wahl W.L., Ahrns K.S., Brandt M.M. et al (2002). The need for early
angiographic embolization in blunt liver injuries. Journal of Trauma
and Acute Care Surgery, 52(6), 1097–1101.
69. Phạm Gia Khánh, Nguyễn Hữu Toàn và Nguyễn Thanh Tâm (1995).
Nhận xét đặc điểm chẩn đoán và điều trị 128 trƣờng hợp tổn thƣơng
tạng đặc tại bệnh viện 103 và 108 trong 15 năm (1980-1995). Ngoại
khoa, 9, 137-148.
70. Morris D.H. and Bullock F.D. (1919). The importance of the spleen in
resistance to infection. Annals of surgery, 70(5), 513-521.
71. C. E. Lucas (1991). Splenic trauma. Choice of management. Annals of
surgery, 213(2), 98.
72. Archer L.P, Rogers F.B. and Shackford S.R. (1996). Selective
nonoperative management of liver and spleen injuries in neurologically
impaired adult patients. Archives of Surgery, 131(3), 309-315.
73. Godley C. D., Warren R. L., Sheridan R.L. et al (1996). Nonoperative
management of blunt splenic injury in adults: age over 55 years as a
powerful indicator for failure. Journal of the American College of
Surgeons, 183(2), 133-139.
74. F. Coccolini, G. Montori, F. Catena et al (2017). Splenic trauma:
WSES classification and guidelines for adult and pediatric patients.
World Journal of Emergency Surgery, 12(1), 40.
75. Olthof D.C., Joosse P., van der Vlies C.H. et al (2013). Prognostic
factors for failure of nonoperative management in adults with blunt
splenic injury: a systematic review. Journal of Trauma and Acute Care
Surgery, 74(2), 546–557.
76. Nguyễn Xuân Thùy và Trần Bình Giang (1999). Nghiên cứu giải phẫu
lách áp dụng ngoại khoa. Kỷ yếu công trình nghiên cứu khoa học hội
nghị ngoại khoa toàn quốc, 198-201.
77. Trần Bình Giang (2014). Chấn thương bụng kín, Nhà xuất bản khoa
học và kỹ thuật, 185 - 211.
78. Saleh Mohammed Al-Salamah and Hayan Abdulraman Bismar (2007).
Outcome of Non-operative Management if Blunt Splenic trauma.
Kuwait Medical Journal, 39(2), 144-148.
79. Kron I.L., Harman P.K. and Nolan S.P. (1984). The measurement of
intra-abdominal pressure as a criterion for abdominal re-exploration.
Annals of surgery, 199(1), 28-30.
80. Lê Thƣơng, Trị nh Ngọc Hiệp và Đỗ Hoài Kỷ (2009). Kết qu ả bƣớc đầu
nghiên cứu áp lực khoang bụng tại khoa Ngo ại t ổng quát Bệnh viện đa khoa
t ỉ nh Khánh Hòa. Tạp chí khoa học tiêu hóa Việt Nam , 4(16), 1090 - 1097.
81. Falimirski M.E. and Provost D. (2000). Nonsurgical management of
solid abdominal organ injury in patients over 55 years of age. The
American surgeon, 66(7), 631-635.
82. Siriratsivawong K., Zenati M., Watson G.A. et al (2007). Nonoperative management of blunt splenic trauma in the elderly: does age
play a role? The american surgeon, 73(6), 585-590.
83. Stassen N. A., Bhullar I., Cheng J.D. et al (2012). Selective
nonoperative management of blunt splenic injury: An Eastern
Association for the Surgery of Trauma practice management guideline.
Journal of Trauma and Acute Care Surgery, 73(5), S294-S300.
84. Bee T.K., Croce M.A., Miller P.R. et al (2001). Failures of splenic
nonoperative management: is the glass half empty or half full? Journal
of Trauma and Acute Care Surgery, 50(2), 230-236.
85. Cadeddu M., Garnett A., Al-Anezi K. et al (2006). Management of
spleen injuries in the adult trauma population: a ten-year experience.
Canadian Journal of Surgery, 49(6), 386-390.
86. Nguyễn Ngọc Hùng, Lê Nhật Huy và Trần Bình Giang (2012). Nghiên
cứu các yếu tố nguy cơ trong chỉ định và điều trị không mổ chấn
thƣơng gan. Tạp chí Ngoại khoa, 61(1-2-3), 85-94.
87. Peitzman A.B., Heil B., Rivera L. et al (2000). Blunt Splenic Injury in
Adults: Multi-institutional Study of the Eastern Association for the Surgery
of Trauma. Journal of Trauma and Acute Care Surgery, 49(2), 177 -189.
88. Cherian M., Kalyanpur T., Murali K. S. et al (2017). Safety and
Effectiveness of Transarterial Embolization for Blunt Abdominal
Injuries: A Multicenter Study with Review of Literature. Journal of
Clinical Interventional Radiology ISVIR, 1(1), 13-19.
89. Eric H. B. and Heidi L. F. (2010). Diagnosis And Management of Splenic
Trauma. The Journal of Lancaster General Hospital, 5(4), 124-128.
90. Maged Rihan M.D., Nader Makram M.D. and George A.N. (2010).
Evaluation of Nonoperative Management (NOM) In Blunt Splenic and
Liver Injuries in Adults: A PROSPECTIVE STUDY. Kasr El Aini
Journal of Surgery, 11(3), 97-104.
91. Phạm Minh Thông (1998). Nghiên cứu giá trị siêu âm trong chẩn đoán
vỡ gan, lách do chấn thương, Luận án Tiến sỹ Y học, Trƣờng Đại học
Y Hà Nội.
92. Nguyễn Duy Huề (1999). Nghiên cứu giá trị của siêu âm trong đánh
giá các tổn thương chấn thương thận kín, Luận án tiến sỹ, Đại học Y
Hà Nội.
93. Deunk J., Brink M., Dekker H.M. et al (2009). Routine versus selective
computed tomography of the abdomen, pelvis, and lumbar spine in
blunt trauma: a prospective evaluation.. Journal of Trauma and Acute
Care Surgery, 66(4), 1108–1117.
94. Gonzalez M., Bucher P., Ris F. et al (2008). Splenic trauma: predictive
factors for failure of non-operative management. Journal de chirurgie,
145(6), 561-567.
95. Federle M.P., Courcoulas A.P., Powell M. et al (1998). Blunt splenic
injury in adults: clinical and CT criteria for management with emphasis
on active extravasation. Radiology, 206(1), 137-142.
96. McVay M.R., Kokoska E.R., Jackson R.J. et al (2008). Throwing out the
“grade” book: management of isolated spleen and liver injury based on
hemodynamic status. Journal of Pediatric Surgery, 43(6), 1072 -1076.
97. Marmery H., Shanmuganathan K., Mirvis S.E. et al (2008). Correlation
of Multidetector CT Findings with Splenic Arteriography and Surgery:
Prospective Study in 392 Patients. Journal of the American College of
Surgeons, 206(4), 685-693.
98. Uyeda J.W., LeBedis C.A., Penn D.R. et al (2014). Active Hemorrhage
and Vascular Injuries in Splenic Trauma: Utility of the Arterial Phase
in Multidetector CT. Radiology, Volume 270(1), 99-106.
99. B. C. Branco, A. L. Tang, P. Rhee et al (2013). Selective nonoperative
management of high grade splenic trauma. Revista do Colégio
Brasileiro de Cirurgiões, 40(3), 246-250.
100. Fakhry S.M., Watts D.D. and Luchette F.A. (2003). Current diagnostic
approaches lack sensitivity in the diagnosis of perforated blunt small
bowel injury: analysis from 275,557 trauma admissions from the EAST
multi-institutional HVI trial. Journal of Trauma and Acute Care
Surgery, 54(2), 295 - 306.
101. Nance M.L., Peden G.W., Shapiro M.B. et al (1997). Solid organ injury
predicts major hollow viscous injury in blunt abdominal trauma.
Journal of Trauma and Acute Care Surgery, 43(4), 618 - 625.
102. Sclafani S.J., Shaftan G.W. and Scalea T.M. (1995). Nonoperative
salvage of computed tomography-diagnosed splenic injuries: utilization
of angiography for triage and embolization for hemostasis. Journal of
Trauma and Acute Care Surgery, 39(5), 818–827.
103. Frandon J., Rodiere M., Arvieux C. et al (2015). Blunt splenic injury:
are early adverse events related to trauma, nonoperative management,
or surgery? Diagnostic and Interventional Radiology, 21(4), 327-333.
104. Al-Mulhim A. S. and Mohammad H. A. (2003). Non-operative
management of blunt hepatic injury in multiply injured adult patients.
The Surgeon, 1(2), 81-85.
105. Smith J., Caldwell E., D’Amours S. et al (2005). Abdominal trauma: a
disease in evolution. ANZ Journal of Surgery, 75(9), 790-794.
106. Sinwar P.D. (2014). Overwhelming post splenectomy infection
syndrome–review study. International Journal of Surgery, 12(12),
1314-1316.
107. Peitzman A.B., Harbrecht B.G., Rivera L. et al (2005). Failure of
observation of blunt splenic injury in adults: variability in practice and
adverse consequences. Journal of the American College of Surgeons,
201(2), 179-187.
108. Haan J.M., Bochicchio G.V., Kramer N. et al (2005). Nonoperative
management of blunt splenic injury: a 5-year experience. Journal of
Trauma and Acute Care Surgery, 58(3), 492–498.
109. Velmahos G.C., Toutouzas K.G., Radin R. et al (2003). Nonoperative
treatment of blunt injury to solid abdominal organs: a prospective
study. Archives of surgery, 138(8), 844-851.
110. Ekeh A.P., McCarthy M.C., Woods R.J. et al (2005). Complications
arising from splenic embolization after blunt splenic trauma. The
American Journal of Surgery, 189(3), 335-339.
111. Weinberg J.A., Magnotti L.J., Croce M.A. et al (2007). The utility of
serial computed tomography imaging of blunt splenic injury: still worth
a second look? Journal of Trauma and Acute Care Surgery, 62(5),
1143-1148.
112. Davis K.A., Fabian T.C., Croce M.A. et al (1998). Improved success in
nonoperative management of blunt splenic injuries: embolization of
splenic artery pseudoaneurysms. Journal of Trauma and Acute Care
Surgery, 44(6), 1008-1015.
113. Haan J.M., Biffl W., Knudson M.M. et al (2004). Splenic embolization
revisited: a multicenter review. Journal of Trauma and Acute Care
Surgery, 56(3), 542-547.
114. Dent D., Alsabrook G., Erickson B.A. et al (2004). Blunt splenic
injuries: high nonoperative management rate can be achieved with
selective embolization. Journal of Trauma and Acute Care Surgery,
56(5), 1063–1067.
115. Haan J.M., Marmery H., Shanmuganathan K. et al (2007). Experience
with splenic main coil embolization and significance of new or
persistent pseudoaneurysm: re-embolize, operate, or observe. Journal
of Trauma and Acute Care Surgery, 63(3), 615-619.
116. Harbrecht B.G., Ko S.H., Watson G.A. et al (2007). Angiography for
blunt splenic trauma does not improve the success rate of nonoperative
management. Journal of Trauma and Acute Care Surgery, 63(1), 44-49.
117. Smith H.E., Biffl W.L., Majercik S.D. et al (2006). Splenic artery
embolization: have we gone too far? Journal of Trauma and Acute
Care Surgery, 61(3), 541-546.
118. Duchesne J.C., Simmons J.D., Schmieg Jr.R.E. et al (2008). Proximal
splenic angioembolization does not improve outcomes in treating blunt
splenic injuries compared with splenectomy: a cohort analysis. Journal
of Trauma and Acute Care Surgery, 65(6), 1346-1353.
119. Alekseev V.S., Ivanov V.A., Alekseev S.V. et al (2013). Objective
assessment of trauma severity in patients with spleen injuries. Vestn
Khir Im I I Grek, 172(1), 50-54.
120. Rappaport W., McIntyre K. E. and Carmona R. (1990). The
management of splenic trauma in the adult patient with blunt multiple
injuries. Surgery, gynecology & obstetrics, 170(3), 204-208.
121. Coburn M.C., Pfeifer J. and DeLuca F.G. (1995). Nonoperative
management of splenic and hepatic trauma in the multiply injured
pediatric and adolescent patient. Archives of Surgery, 130(3), 332-338.
122. Keller M.S., Sartorelli K.H. and Vane D.W. (1996). Associated head
injury should not prevent nonoperative management of spleen or liver
injury in children. Journal of Trauma and Acute Care Surgery, 41(3),
471-475.
123. Shapiro M.B., Michael L.N., Schiller H.J et al (2001). Nonoperative
management of solid abdominal organ injuries from blunt trauma: Impact
of neurologic impairment. The American surgeon, 67(8), 793-799.
124. YanarH., Ertekin C., Taviloglu k et al (2008). Nonoperative Treatment
of Multiple Intra-Abdominal Solid Organ Injury After Blunt
Abdominal Trauma. Journal of Trauma and Acute Care Surgery, 64(4),
943-948.
125. Boris K., Aviel R.S., Leonid L. et al (2007). Nonoperative management
of blunt splenic and liver injuries in adult polytrauma. Indian Journal
of Surgery, 69(1), 9-13.
126. Cocanour C.S., Moore F.A., Ware D.N. et al (1998). Delayed
complications of nonoperation management of blunt adult splenic
trauma. Archives of surgery, 133(6), 619-625.
127. Douglas G. J. and Simpson J. S. (1971). The conservative management
of splenic trauma. Journal of pediatric surgery, 6(5), 565-570.
128. Peitzman A.B., Ferrada P. and Puyana J.C. (2009). Nonoperative
management of blunt abdominal trauma: have we gone too far?
Surgical Infections (Larchmt). 10(5), 427-33.
129. Watters J.M., Sambasivan C.N., Zink K. et al (2010). Splenectomy
leads to a persistent hypercoagulable state after trauma. The American
Journal of Surgery, 199(5), 646-651.
Không có nhận xét nào: