Van đảo chiều trong hệ thống điều khiển khí nén


Trước tiên chúng ta hãy cũng tìm hiểu một số thông số cần quan tâm của van:

- Chốt van (nhân tố điều khiển bên trong): cơ cấu này có thể là 1 đĩa chặn, một viên bi chặn, lõi trượt, một nút xoay hoặc là kết hợp giữa lõi và các thanh chặn.
- Số trạng thái của van (số vị trí của chốt van).
- Số lượng cửa vào, ra : những cửa này nối đường ống dẫn khí nén đến các rãnh dẫn dòng khí nén bên trong của cơ cấu van và thường xác định rõ lưu lượng dòng khí đi qua nó.
- Dạng tín hiệu tác động điều khiển.
- Hệ số cản của van.

Quy ước ký hiệu : Theo ISO1219 quy định:

- Các trạng thái nòng van được biểu diễn bằng các ô vuông liền nhau.

- Tên các trạng thái van được đặt bằng các chữ cái thường a,b,c,.. hoặc bằng các con số 0,1,2,3,....
- Cửa nối với nguồn cung cấp ký hiệu là P.
- Cửa nối làm việc : ký hiệu là các chữ cái hoa tính từ A,B,C,D,...
- Cửa xả khí : ký hiệu bằng các chữ cái hoa tính từ R,S,T,..
- Cửa nối tín hiệu điều khiển : ký hiệu là X, Y.
- Chiều mũi tên chỉ hướng chuyển động của dòng khí.
Ví dụ về một van 3 cửa 2 trạng thái như hình vẽ :


Van có 2 trạng thái: a,b ; 1 cửa làm việc A; 1 cửa cấp nguồn P; 1 cửa xả R; 2 cửa cấp tín hiệu điều khiển X, Y.

Các dạng tín hiệu tác động:

Trong lĩnh vực điều khiển bằng khí nén thường sử dụng các dạng tín hiệu tác động chủ yếu như: tác động bằng tay; tác động bằng cơ; tác động bằng khí nén; tác động bằng nam châm điện. Cụ thể:

1. Tín hiệu tác động bằng tay:

2. Tín hiệu tác động bằng cơ:


3. Tín hiệu tác động bằng khí nén:


(Click vào để xem ảnh gốc có chất lượng tốt hơn)


4. Tín hiệu tác động bằng nam châm điện:

(Click vào để xem ảnh gốc có chất lượng tốt hơn)


Bây giờ chúng ta hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về van đảo chiều hay van chia khí trong hệ thống khí nén.

Van đảo chiều có nhiệm vụ điều khiển dòng năng lượng bằng cách đóng mở hay chuyển đổi vị trí để thay đổi hướng của dòng năng lượng.

Van đảo chiều 3/2 điều khiển bằng nút ấn, hồi vị bằng lò xo.

- Ký hiệu : 


- Hoạt động: Bình thường do tác động của lò xo van có trạng thái 0: cửa nguồn P bị chặn, Cửa làm việc A thông với cửa xả R.


(Click vào để xem ảnh gốc có chất lượng tốt hơn)




Khi tác động nhấn nút bấm, lực tác động thắng lực đẩy lò xo làm chốt van chuyển vị trí dịch xuống, van chuyển sang trạng thái 1 tức là cửa làm việc A nối thông với cửa nguồn P, còn cửa xả R bị chặn bởi chốt van.
Khi thôi tác dụng lên nút bấm lò xo đẩy chốt van về vị trí ban đầu và van trở lại trạng thái 0.
- Chức năng: Van thường được sử dụng làm phần tử đưa tín hiệu trong mạch điều khiển.

Van đảo chiều 3/2 điều khiển bằng tay gạt.

- Ký hiệu:


- Hoạt động: Bình thường tay gạt nằm ở vị trí 1, khi đó van có trạng thái 0: cửa nguồn P bị chốt van chặn, cửa làm việc A nối thông với cửa xả R. Khi tác động đẩy tay gạt sang vị trí 2, qua cơ cấu đòn bẩy đẩy chốt van xuống vị trí bên dưới và van lúc này ở trạng thái 1 có chốt van chặn cửa xả R còn cửa nối nguồn P thông với cửa làm việc A. 



Nếu không có tác động gì nữa thì van có trạng thái 1 còn nếu tác động đẩy tay gạt về vị trí 1 thì van trở lại trạng thái 0 như ban đầu.
- Chức năng : Được sử dụng làm phần tử chuyển tín hiệu trong mạch điều khiển khí nén, làm phần tử tự duy trì cấp nguồn cho phần mạch phía sau.

Van đảo chiều 3/2 điều khiển bằng khí nén.

- Ký hiệu : 


(Click vào để xem ảnh gốc có chất lượng tốt hơn)


- Hoạt động: Van có 2 trạng thái 0 và 1, khi tín hiệu X tác động thì van sẽ có trạng thái 1 lúc đó cửa P nối thông với cửa làm việc A còn cửa xả R bị chốt van chặn và van nằm ở trạng thái này kể cả khi không còn tín hiệu tác động vào cửa X, và chỉ đến khi tín hiệu Y tác động van sẽ đổi sang trạng thái 0, cửa P sẽ bị chốt van chặn cửa A nối thông với cửa xả R. 
- Chức năng: Làm phần tử xử lý và điều khiển trong mạch điều khiển khí nén. Có khả năng tự duy trì trạng thái khi có tín hiệu tác động.

Van đảo chiều 5/2 điều khiển bằng khí nén

- Ký hiệu:


(Click vào để xem ảnh gốc có chất lượng tốt hơn)


- Hoạt động: Giả sử tín hiệu cuối cùng tác động trong lần sử dụng trước là tín hiệu cấp vào cửa Y, khi đó van có trạng thái 0, ở trạng thái này cửa làm việc B được nối thông với cửa nối nguồn P, cửa làm việc A nối thông với cửa xả S, còn cửa xả R bị chốt van chặn kín.
Nếu có tín hiệu từ cửa X tác động  thì chốt van bị đẩy sang trái, van chuyển sang trạng thái 1, khi đó cửa nguồn P nối thông với cửa A, cửa B nối thông với cửa xả R còn cửa xả S thì bị chặn.
Nếu không có tín hiệu tác động thì van giữ nguyên ở trạng thái 1.
- Chức năng: Làm phần tử xử lý và điều khiển trong mạch điều khiển khí nén. Có khả năng tự duy trì trạng thái khi có tín hiệu tác động.

Van đảo chiều 5/3 điều khiển bằng khí nén.

- Ký hiệu:


- Hoạt động: Bình thường khi không có tín hiệu tác động vào 2 cửa X, Y van có trạng thái 0 có cửa nối nguồn P bị chốt van chặn, cửa làm viêc A nối thông với cửa xả S còn cửa làm việc B nối thông với cửa xả R.


(Click vào để xem ảnh gốc có chất lượng tốt hơn)


Khi có tín hiệu khí nén tác động vào cửa X chốt van bị đẩy sang phía phải nó chặn cửa xả S đồng thời nối thông cửa nguồn P với cửa làm việc A, còn cửa làm việc B vẫn nối thông với cửa xả R – van làm việc ở trạng thái 1.
Khi có tín hiệu khí nén tác động vào cửa Y chốt van bị đẩy sang phía trái nó chặn cửa xả R đồng thời nối thông cửa nguồn P với cửa làm việc B, còn cửa làm việc A được nối thông với cửa xả S – van làm việc ở trạng thái 2.
Khi không còn tín hiệu tác động lên 1 trong 2 cửa X hoặc Y thì van trở lại trạng thái 0 như ban đầu.
- Chức năng: Thường được sử dụng làm phần tử xử lý và điều khiển trong mạch điều khiển.

Các bạn hãy tham khảo thêm các video bên dưới:



Tháo kiểm tra cấu tạo và nguyên lý van bướm điều khiển bằng khí nén



Mô hình cấu tạo và nguyên lý van điện từ khí nén



Van khí nén 03 cửa có nút nhấn
Chúc các bạn thành công!


Trước tiên chúng ta hãy cũng tìm hiểu một số thông số cần quan tâm của van:

- Chốt van (nhân tố điều khiển bên trong): cơ cấu này có thể là 1 đĩa chặn, một viên bi chặn, lõi trượt, một nút xoay hoặc là kết hợp giữa lõi và các thanh chặn.
- Số trạng thái của van (số vị trí của chốt van).
- Số lượng cửa vào, ra : những cửa này nối đường ống dẫn khí nén đến các rãnh dẫn dòng khí nén bên trong của cơ cấu van và thường xác định rõ lưu lượng dòng khí đi qua nó.
- Dạng tín hiệu tác động điều khiển.
- Hệ số cản của van.

Quy ước ký hiệu : Theo ISO1219 quy định:

- Các trạng thái nòng van được biểu diễn bằng các ô vuông liền nhau.

- Tên các trạng thái van được đặt bằng các chữ cái thường a,b,c,.. hoặc bằng các con số 0,1,2,3,....
- Cửa nối với nguồn cung cấp ký hiệu là P.
- Cửa nối làm việc : ký hiệu là các chữ cái hoa tính từ A,B,C,D,...
- Cửa xả khí : ký hiệu bằng các chữ cái hoa tính từ R,S,T,..
- Cửa nối tín hiệu điều khiển : ký hiệu là X, Y.
- Chiều mũi tên chỉ hướng chuyển động của dòng khí.
Ví dụ về một van 3 cửa 2 trạng thái như hình vẽ :


Van có 2 trạng thái: a,b ; 1 cửa làm việc A; 1 cửa cấp nguồn P; 1 cửa xả R; 2 cửa cấp tín hiệu điều khiển X, Y.

Các dạng tín hiệu tác động:

Trong lĩnh vực điều khiển bằng khí nén thường sử dụng các dạng tín hiệu tác động chủ yếu như: tác động bằng tay; tác động bằng cơ; tác động bằng khí nén; tác động bằng nam châm điện. Cụ thể:

1. Tín hiệu tác động bằng tay:

2. Tín hiệu tác động bằng cơ:


3. Tín hiệu tác động bằng khí nén:


(Click vào để xem ảnh gốc có chất lượng tốt hơn)


4. Tín hiệu tác động bằng nam châm điện:

(Click vào để xem ảnh gốc có chất lượng tốt hơn)


Bây giờ chúng ta hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về van đảo chiều hay van chia khí trong hệ thống khí nén.

Van đảo chiều có nhiệm vụ điều khiển dòng năng lượng bằng cách đóng mở hay chuyển đổi vị trí để thay đổi hướng của dòng năng lượng.

Van đảo chiều 3/2 điều khiển bằng nút ấn, hồi vị bằng lò xo.

- Ký hiệu : 


- Hoạt động: Bình thường do tác động của lò xo van có trạng thái 0: cửa nguồn P bị chặn, Cửa làm việc A thông với cửa xả R.


(Click vào để xem ảnh gốc có chất lượng tốt hơn)




Khi tác động nhấn nút bấm, lực tác động thắng lực đẩy lò xo làm chốt van chuyển vị trí dịch xuống, van chuyển sang trạng thái 1 tức là cửa làm việc A nối thông với cửa nguồn P, còn cửa xả R bị chặn bởi chốt van.
Khi thôi tác dụng lên nút bấm lò xo đẩy chốt van về vị trí ban đầu và van trở lại trạng thái 0.
- Chức năng: Van thường được sử dụng làm phần tử đưa tín hiệu trong mạch điều khiển.

Van đảo chiều 3/2 điều khiển bằng tay gạt.

- Ký hiệu:


- Hoạt động: Bình thường tay gạt nằm ở vị trí 1, khi đó van có trạng thái 0: cửa nguồn P bị chốt van chặn, cửa làm việc A nối thông với cửa xả R. Khi tác động đẩy tay gạt sang vị trí 2, qua cơ cấu đòn bẩy đẩy chốt van xuống vị trí bên dưới và van lúc này ở trạng thái 1 có chốt van chặn cửa xả R còn cửa nối nguồn P thông với cửa làm việc A. 



Nếu không có tác động gì nữa thì van có trạng thái 1 còn nếu tác động đẩy tay gạt về vị trí 1 thì van trở lại trạng thái 0 như ban đầu.
- Chức năng : Được sử dụng làm phần tử chuyển tín hiệu trong mạch điều khiển khí nén, làm phần tử tự duy trì cấp nguồn cho phần mạch phía sau.

Van đảo chiều 3/2 điều khiển bằng khí nén.

- Ký hiệu : 


(Click vào để xem ảnh gốc có chất lượng tốt hơn)


- Hoạt động: Van có 2 trạng thái 0 và 1, khi tín hiệu X tác động thì van sẽ có trạng thái 1 lúc đó cửa P nối thông với cửa làm việc A còn cửa xả R bị chốt van chặn và van nằm ở trạng thái này kể cả khi không còn tín hiệu tác động vào cửa X, và chỉ đến khi tín hiệu Y tác động van sẽ đổi sang trạng thái 0, cửa P sẽ bị chốt van chặn cửa A nối thông với cửa xả R. 
- Chức năng: Làm phần tử xử lý và điều khiển trong mạch điều khiển khí nén. Có khả năng tự duy trì trạng thái khi có tín hiệu tác động.

Van đảo chiều 5/2 điều khiển bằng khí nén

- Ký hiệu:


(Click vào để xem ảnh gốc có chất lượng tốt hơn)


- Hoạt động: Giả sử tín hiệu cuối cùng tác động trong lần sử dụng trước là tín hiệu cấp vào cửa Y, khi đó van có trạng thái 0, ở trạng thái này cửa làm việc B được nối thông với cửa nối nguồn P, cửa làm việc A nối thông với cửa xả S, còn cửa xả R bị chốt van chặn kín.
Nếu có tín hiệu từ cửa X tác động  thì chốt van bị đẩy sang trái, van chuyển sang trạng thái 1, khi đó cửa nguồn P nối thông với cửa A, cửa B nối thông với cửa xả R còn cửa xả S thì bị chặn.
Nếu không có tín hiệu tác động thì van giữ nguyên ở trạng thái 1.
- Chức năng: Làm phần tử xử lý và điều khiển trong mạch điều khiển khí nén. Có khả năng tự duy trì trạng thái khi có tín hiệu tác động.

Van đảo chiều 5/3 điều khiển bằng khí nén.

- Ký hiệu:


- Hoạt động: Bình thường khi không có tín hiệu tác động vào 2 cửa X, Y van có trạng thái 0 có cửa nối nguồn P bị chốt van chặn, cửa làm viêc A nối thông với cửa xả S còn cửa làm việc B nối thông với cửa xả R.


(Click vào để xem ảnh gốc có chất lượng tốt hơn)


Khi có tín hiệu khí nén tác động vào cửa X chốt van bị đẩy sang phía phải nó chặn cửa xả S đồng thời nối thông cửa nguồn P với cửa làm việc A, còn cửa làm việc B vẫn nối thông với cửa xả R – van làm việc ở trạng thái 1.
Khi có tín hiệu khí nén tác động vào cửa Y chốt van bị đẩy sang phía trái nó chặn cửa xả R đồng thời nối thông cửa nguồn P với cửa làm việc B, còn cửa làm việc A được nối thông với cửa xả S – van làm việc ở trạng thái 2.
Khi không còn tín hiệu tác động lên 1 trong 2 cửa X hoặc Y thì van trở lại trạng thái 0 như ban đầu.
- Chức năng: Thường được sử dụng làm phần tử xử lý và điều khiển trong mạch điều khiển.

Các bạn hãy tham khảo thêm các video bên dưới:



Tháo kiểm tra cấu tạo và nguyên lý van bướm điều khiển bằng khí nén



Mô hình cấu tạo và nguyên lý van điện từ khí nén



Van khí nén 03 cửa có nút nhấn
Chúc các bạn thành công!

M_tả
M_tả

Không có nhận xét nào: