Khảo sát tinh dầu hồ tiêu (Piper nigrum Linn.)

Trên thế giới, cây cỏ là nguồn nguyên liệu giúp ích rất nhiều trong cuộc sống của chúng ta. Không những chúng được sử dụng để làm thực phẩm, gia vị mà chúng còn được nghiên cứu các ứng dụng quan trọng trong các lĩnh vực như dược phẩm, mỹ phẩm…

Tài nguyên thiên nhiên Việt Nam phong phú và hệ thực vật đa dạng là nguồn nguyên liệu dồi dào đóng góp cho sự phát triển của xã hội và cho các ngành khác. Trong đó có ngành công nghệ thực phẩm, hương liệu - hóa mỹ phẩm, dược phẩm,…và tinh dầu là nguồn nguyên liệu không thể thiếu để phát triển và mở rộng các ngành trên.

Hiện nay trên thế giới, ngành tinh dầu có thể nói được chú trọng và phát triển mạnh mẽ. Việt Nam tuy phát triển nhưng vẫn chưa tận dụng hết nguồn tài nguyên thực vật phong phú mà thiên nhiên ban tặng. Ngày nay, cùng với sự phát triển của các ngành hương liệu, mỹ phẩm, dược phẩm dùng các chất tổng hợp thì tinh dầu trích từ cây cỏ là nguồn hương liệu quý cho các ngành hương liệu, mỹ phẩm… ngoài ra, tinh dầu còn có hoạt tính sinh học nên giúp chúng ta chữa nhiều bệnh một cách trực tiếp hoặc gián tiếp.

Hồ tiêu (Piper) là một giống lớn có nhiều loài cây chứa tinh dầu, trong đó hồ tiêu (Piper nigrum Linn.) là loài có giá trị kinh tế lớn nhất được dùng làm gia vị, làm chất kích thích và làm thuốc trong y học dân gian. Từ trước đến nay, người ta chỉ trồng hồ tiêu để lấy quả và hạt, còn lá thì không sử dụng đến. Để đóng góp một phần nhỏ vào sự phát triển của ngành tinh dầu Việt Nam, chúng tôi đã chọn đề tài “Khảo sát tinh dầu hồ tiêu Piper nigrum Linn.” cho nghiên cứu của mình.

NỘI DUNG:

TỔNG QUAN ......................................................................................................... 2

1.1 GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC VỀ GIỐNG Piper ................................................... 3

1.1.1 Mô tả thực vật ......................................................................................... 3

1.1.2 Nguồn gốc, phân bố và phân loại ............................................................ 3

1.2 GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC VỀ CÂY HỒ TIÊU ................................................ 5

1.2.1 Phân loại ................................................................................................. 5

1.2.2 Mô tả thực vật ......................................................................................... 6

1.2.3 Nguồn gốc và phân bố............................................................................. 6

1.2.4 Đặc điểm sinh thái, sinh trưởng và phát triển .......................................... 6

1.2.5 Nhân giống và gây trồng ......................................................................... 7

1.2.6 Thu hái và năng suất ............................................................................... 9

1.2.7 Công dụng của hồ tiêu........................................................................... 10

1.3 TINH DẦU HỒ TIÊU ................................................................................. 13

1.4 NHỮNG NGHIÊN CỨU VỀ TINH DẦU HỒ TIÊU ................................... 13

1.4.1 Tinh dầu lá hồ tiêu ................................................................................ 14

1.4.1.1 Hàm lượng tinh dầu........................................................................ 14

1.4.1.2 Tính chất hóa lý ............................................................................. 14

1.4.1.3 Thành phần hóa học ....................................................................... 15

1.4.1.4 Hoạt tính sinh học .......................................................................... 19

1.4.2 Tinh dầu quả hồ tiêu.............................................................................. 19

1.4.2.1 Hàm lượng tinh dầu........................................................................ 19

1.4.2.2 Tính chất hóa lý ............................................................................. 20

1.4.2.3 Thành phần hóa học ....................................................................... 23

1.4.2.4 Hoạt tính sinh học .......................................................................... 37

Phần 2 ................................................................................................................... 39

NGHIÊN CỨU ...................................................................................................... 39

2.1 THU HÁI VÀ XỬ LÝ MẪU ....................................................................... 40

2.2 GIẢI PHẪU HỌC TUYẾN TINH DẦU ...................................................... 40

2.3 CÁC PHƯƠNG PHÁP LY TRÍCH TINH DẦU .......................................... 41

2.3.1 Lá hồ tiêu .............................................................................................. 42

2.3.1.1 Phương pháp CHHD ...................................................................... 42

2.3.1.2 Phương pháp MIHD ...................................................................... 43

2.3.1.3 So sánh giữa hai phương pháp ly trích............................................ 45

2.3.2 Quả hồ tiêu........................................................................................... 46

2.3.2.1 Phương pháp CHHD ...................................................................... 46

2.3.2.2 Phương pháp MIHD ...................................................................... 47

2.3.2.3 So sánh giữa hai phương pháp ly trích............................................ 49

2.3.3 So sánh sự ly trích tinh dầu 2 bộ phận: lá, quả....................................... 51

2.4 KHẢO SÁT CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ................................................ 51

2.4.1 Thời gian lưu trữ của lá hồ tiêu ............................................................. 52

2.4.2 Xử lý nguyên liệu.................................................................................. 53

2.5 SO SÁNH HÀM LƯỢNG TINH DẦU HỒ TIÊU CỦA LUẬN VĂN VỚI CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC........................................................................... 55
2.6 XÁC ĐỊNH CHỈ SỐ VẬT LÝ – HÓA HỌC................................................ 56

2.6.1 Chỉ số vật lý .......................................................................................... 56

2.6.1.1 Tỷ trọng ......................................................................................... 56

2.6.1.2 Chỉ số khúc xạ................................................................................ 56

2.6.1.3 Góc quay cực ................................................................................. 57

2.6.2 Chỉ số hóa học ...................................................................................... 57

2.6.2.1 Chỉ số acid ..................................................................................... 57

2.6.2.2 Chỉ số savon hóa ............................................................................ 58

2.6.2.3 Chỉ số ester .................................................................................... 58

2.6.3. So sánh chỉ số vật lý của tinh dầu luận văn với các nghiên cứu trước ... 59

2.6.4. So sánh chỉ số hóa học của tinh dầu luận văn với các nghiên cứu trước 59

2.7.1 Thành phần hóa học của tinh dầu lá hồ tiêu ........................................... 60

2.7.2 Thành phần hóa học của tinh dầu quả hồ tiêu ........................................ 63

2.7.3. So sánh thành phần hóa học của tinh dầu luận văn với các nghiên cứu

trước.................................................................................................................. 66

2.8 THỬ NGHIỆM HOẠT TÍNH KHÁNG KHUẨN ........................................ 67

2.8.1. Hoạt tính kháng khuẩn của tinh dầu lá hồ tiêu ...................................... 68

2.8.2. Hoạt tính kháng khuẩn của tinh dầu quả hồ tiêu ................................... 69

2.8.3. So sánh hoạt tính kháng khuẩn của tinh dầu hồ tiêu ............................. 70

Phần 3 ................................................................................................................... 71

THỰC NGHIỆM ................................................................................................... 71

3.1 NGUYÊN LIỆU .......................................................................................... 72

3.2 GIẢI PHẪU HỌC........................................................................................ 72

3.2.1 Dụng cụ, thiết bị, hóa chất..................................................................... 72

3.2.2 Thực hành ............................................................................................. 72

3.3 KHẢO SÁT CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ................................................ 72

3.3.1 Thời gian lưu trữ ................................................................................... 72

3.3.2 Xử lý nguyên liệu.................................................................................. 73

3.4 CÁC PHƯƠNG PHÁP LY TRÍCH.............................................................. 73

3.4.1 Phương pháp CHHD ............................................................................. 74

3.4.2 Phương pháp MIHD.............................................................................. 75

3.5 CÁC CHỈ SỐ VẬT LÝ ................................................................................ 75

3.5.1 Tỷ trọng ................................................................................................ 75

3.5.1.1 Lý thuyết ........................................................................................ 75

3.5.1.2 Thực hành ...................................................................................... 76

3.5.2 Chỉ số khúc xạ ...................................................................................... 77

3.5.2.1 Lý thuyết ........................................................................................ 77

3.5.2.2 Thực hành ...................................................................................... 78

3.5.3 Góc quay cực ........................................................................................ 79

3.5.3.1 Lý thuyết ........................................................................................ 79

3.6.1 Chỉ số acid ............................................................................................ 81

3.6.2 Chỉ số savon hóa .................................................................................. 82

3.6.3 Chỉ số ester ........................................................................................... 83

3.7 PHÂN TÍCH THÀNH PHẦN HÓA HỌC TINH DẦU ................................ 83

3.7.1. Phân tích GC/FID ................................................................................ 83

3.7.2. Phân tích GC/MSD .............................................................................. 84

3.8 THỬ NGHIỆM HOẠT TÍNH KHÁNG KHUẨN ........................................ 85

Phần 4 ................................................................................................................... 87

KẾT LUẬN ........................................................................................................... 87

TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 90

DANH MỤC PHỤ LỤC........................................................................................ 94

LINK DOWNLOAD