Giáo trình Trồng nấm rơm - MĐ02 Trồng và nhân giống nấm


 

Trong rất nhiều loại thực phẩm mà thiên nhiên dành cho con người, thì nấm là một trong những loại thức ăn vừa giàu chất dinh dưỡng vừa có khả năng ngừa bệnh hiệu quả. Nấm ăn được sử dụng rộng rãi làm thực phẩm, chúng có thể sử dụng trong rất nhiều món ăn ở khắp nơi trên thế giới. Không chỉ là món ăn ngon, các loại nấm còn có tác dụng tăng cường sức đề kháng cơ thể, chống lão hóa, làm giảm nguy cơ mắc các bệnh như ung thư, tim mạch… 

Ở Việt Nam, điều kiện thời tiết thuận lợi, nguồn nguyên liệu dồi dào, đồng thời tận dụng được lao động nông nhàn, vì thế đẩy mạnh phát triển nghề trồng nấm là một hướng đi đúng góp phần tạo ra sản phẩm nông nghiệp sạch, xóa đói giảm nghèo, dần dần hướng tới sản xuất nấm quy mô công nghiệp cung cấp cho tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.  

Chương trình đào tạo nghề “Trồng và nhân giống nấm” cùng với bộ giáo trình được biên soạn đã tích hợp những kiến thức, kỹ năng cần có của nghề, đã cập nhật những tiến bộ của khoa học kỹ thuật và thực tế sản xuất nấm tại các địa phương trong cả nước, do đó có thể coi là cẩm nang cho người đã, đang và sẽ trồng nấm. 

Bộ giáo trình gồm 6 quyển: 

1) Giáo trình mô đun Nhân giống nấm 

2) Giáo trình mô đun Trồng nấm rơm 

3) Giáo trình mô đun Trồng nấm sò 

4) Giáo trình mô đun Trồng nấm mộc nhĩ 

5) Giáo trình mô đun Trồng nấm linh chi 

6) Giáo trình mô đun Khởi nghiệp kinh doanh 

Để hoàn thiện bộ giáo trình này chúng tôi đã nhận được sự chỉ đạo, hướng dẫn của Vụ Tổ chức Cán bộ – Bộ Nông nghiệp và PTNT; Tổng cục dạy nghề - Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội. Sự hợp tác, giúp đỡ của Trung tâm Công nghệ Sinh học thực vật -  Viện Di truyền nông nghiệp Việt Nam. Đồng thời chúng tôi cũng nhận được các ý kiến đóng góp của các nhà khoa học, cán bộ kỹ thuật của các Viện, Trường, cơ sở sản xuất nấm, Ban Giám Hiệu và các thầy cô giáo Trường Cao đẳng Lương thực Thực phẩm. Chúng tôi xin được gửi lời cảm ơn đến Vụ Tổ chức cán bộ –  Bộ Nông nghiệp và PTNT, Tổng cục dạy nghề, Ban lãnh đạo các Viện, Trường, các cơ sở sản xuất, các nhà khoa học, các cán bộ kỹ thuật, các thầy cô giáo đã tham gia đóng góp nhiều ý kiến quý báu, tạo điều kiện thuận lợi để hoàn thành bộ giáo trình này. 

Bộ giáo trình là cơ sở cho các giáo viên soạn bài giảng để giảng dạy, là tài liệu nghiên cứu và học tập của học viên học nghề “Trồng và nhân giống  nấm”. Các thông tin trong bộ giáo trình có giá trị hướng dẫn giáo viên thiết kế và tổ chức giảng dạy các mô đun một cách hợp lý. Giáo viên có thể vận dụng cho phù hợp với điều kiện và bối cảnh thực tế trong quá trình dạy học. 

 

Giáo trình “Trồng nấm rơm” giới thiệu khái quát về đặc điểm sinh học của nấm rơm; cách xây dựng lán trại, chuẩn bị các dụng cụ nhằm phục vụ cho việc trồng nấm rơm; quy trình và cách tiến hành trồng nấm rơm trên nguyên liệu rơm và bông hạt, một số bệnh  thường gặp trong quá trình  trồng nấm rơm và biện pháp phòng trừ; các phương pháp sơ chế và bảo quản nấm rơm.  


NỘI DUNG:


Bài 1. Đặc điểm sinh học của nấm rơm 7

1. Đặc điểm hình thái của nấm rơm 7

2. Chu trình sống của nấm rơm 8

3. Các nguồn dinh dưỡng cho nấm rơm 8

3.1. Chất đường 8

3.2. Chất đạm 9

3.3. Chất khoáng và vitamin 9

3.4. Nước 9

4. Ảnh hưởng của các yếu tố môi trường đến sự sinh trưởng và phát

triển của nấm rơm

10

4.1. Nhiệt độ 10

4.2. Độ ẩm 10

4.3. pH 10

4.4. Ánh sáng 10

4.5. Độ thông thoáng 11

Câu hỏi và bài tập thực hành 11

Bài 2. Chuẩn bị lán trại, dụng cụ trồng nấm rơm 12

1. Lán trại nuôi trồng nấm rơm 12

1.1. Chọn địa điểm trồng nấm rơm 12

1.2. Chuẩn bị nền đất, lán trại trồng nấm rơm 12

1.3. Khử trùng, vệ sinh nền đất, lán trại 14

2. Chuẩn bị dụng cụ trồng nấm rơm 15

2.1. Dụng cụ đo sử dụng trong trồng nấm rơm 15

2.2. Dụng cụ dùng để xử lý nguyên liệu và trồng nấm rơm 17

Bài 3. Trồng nấm rơm trên rơm 20

1. Quy trình trồng nấm rơm trên rơm 20

2. Cách tiến hành 20

2.1. Chọn nguyên liệu rơm 20

2.2. Xử lý rơm 21

2.3. Đóng mô và cấy giống nấm rơm 25

2.4. Nuôi sợi 32

6



2.5. Chăm sóc và thu hái nấm rơm 32

Bài 4. Trồng nấm rơm trên bông hạt 37

1. Quy trình trồng nấm rơm trên bông hạt 37

2. Cách tiến hành 37

2.1. Chọn bông hạt 37

2.2. Xử lý bông hạt 38

2.3. Đóng mô và cấy giống nấm rơm 41

2.4. Nuôi sợi 44

2.5. Chăm sóc và thu hái nấm rơm 45

Bài 5. Sâu bệnh hại nấm rơm và biện pháp phòng trừ 49

1. Bệnh hại sợi nấm rơm 49

1.1. Bệnh sinh lý và biện pháp phòng trừ 49

1.2. Bệnh nhiễm vi sinh vật và biện pháp phòng trừ 50

1.3. Bệnh do động vật hại và cách phòng trừ 52

2. Bệnh hại quả thể nấm rơm 53

2.1. Bệnh sinh lý ở quả thể nấm rơm 53

2.2. Bệnh nhiễm vi sinh vật ở quả thể nấm rơm và biện pháp phòng

trừ

54

2.3. Bệnh do động vật hại quả thể và cách phòng trừ 54

Bài 6. Bảo quản và sơ chế nấm rơm 55

1. Bảo quản lạnh nấm rơm 55

1.1 Nguyên tắc bảo quản lạnh nấm rơm tươi 55

1.2. Bảo quản nấm rơm tươi ăn tại gia đình 55

2. Phơi, sấy nấm rơm 57

2.1. Nguyên tắc phơi, sấy nấm rơm 57

2.2. Phơi nấm rơm 57

2.3. Sấy nấm rơm 60

3. Muối nấm rơm 62

3.1. Tác dụng của muối ăn trong quá trình muối nấm 62

3.2. Quy trình muối nấm rơm 62

3.3. Cách tiến hành muối nấm rơm 62

3.4. Kiểm tra, xử lý các hiện tượng hư hỏng của nấm muối 67

Hướng dẫn giảng dạy mô đun 69

Tài liệu tham khảo 77

Danh sách Ban chủ nhiệm xây dựng chương trình, biên soạn giáo

trình dạy nghề trình độ sơ cấp

78

Danh sách Hội đồng nghiệm thu chương trình, giáo trình dạy nghề

trình độ sơ cấp


LINK DOWNLOAD


 

Trong rất nhiều loại thực phẩm mà thiên nhiên dành cho con người, thì nấm là một trong những loại thức ăn vừa giàu chất dinh dưỡng vừa có khả năng ngừa bệnh hiệu quả. Nấm ăn được sử dụng rộng rãi làm thực phẩm, chúng có thể sử dụng trong rất nhiều món ăn ở khắp nơi trên thế giới. Không chỉ là món ăn ngon, các loại nấm còn có tác dụng tăng cường sức đề kháng cơ thể, chống lão hóa, làm giảm nguy cơ mắc các bệnh như ung thư, tim mạch… 

Ở Việt Nam, điều kiện thời tiết thuận lợi, nguồn nguyên liệu dồi dào, đồng thời tận dụng được lao động nông nhàn, vì thế đẩy mạnh phát triển nghề trồng nấm là một hướng đi đúng góp phần tạo ra sản phẩm nông nghiệp sạch, xóa đói giảm nghèo, dần dần hướng tới sản xuất nấm quy mô công nghiệp cung cấp cho tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.  

Chương trình đào tạo nghề “Trồng và nhân giống nấm” cùng với bộ giáo trình được biên soạn đã tích hợp những kiến thức, kỹ năng cần có của nghề, đã cập nhật những tiến bộ của khoa học kỹ thuật và thực tế sản xuất nấm tại các địa phương trong cả nước, do đó có thể coi là cẩm nang cho người đã, đang và sẽ trồng nấm. 

Bộ giáo trình gồm 6 quyển: 

1) Giáo trình mô đun Nhân giống nấm 

2) Giáo trình mô đun Trồng nấm rơm 

3) Giáo trình mô đun Trồng nấm sò 

4) Giáo trình mô đun Trồng nấm mộc nhĩ 

5) Giáo trình mô đun Trồng nấm linh chi 

6) Giáo trình mô đun Khởi nghiệp kinh doanh 

Để hoàn thiện bộ giáo trình này chúng tôi đã nhận được sự chỉ đạo, hướng dẫn của Vụ Tổ chức Cán bộ – Bộ Nông nghiệp và PTNT; Tổng cục dạy nghề - Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội. Sự hợp tác, giúp đỡ của Trung tâm Công nghệ Sinh học thực vật -  Viện Di truyền nông nghiệp Việt Nam. Đồng thời chúng tôi cũng nhận được các ý kiến đóng góp của các nhà khoa học, cán bộ kỹ thuật của các Viện, Trường, cơ sở sản xuất nấm, Ban Giám Hiệu và các thầy cô giáo Trường Cao đẳng Lương thực Thực phẩm. Chúng tôi xin được gửi lời cảm ơn đến Vụ Tổ chức cán bộ –  Bộ Nông nghiệp và PTNT, Tổng cục dạy nghề, Ban lãnh đạo các Viện, Trường, các cơ sở sản xuất, các nhà khoa học, các cán bộ kỹ thuật, các thầy cô giáo đã tham gia đóng góp nhiều ý kiến quý báu, tạo điều kiện thuận lợi để hoàn thành bộ giáo trình này. 

Bộ giáo trình là cơ sở cho các giáo viên soạn bài giảng để giảng dạy, là tài liệu nghiên cứu và học tập của học viên học nghề “Trồng và nhân giống  nấm”. Các thông tin trong bộ giáo trình có giá trị hướng dẫn giáo viên thiết kế và tổ chức giảng dạy các mô đun một cách hợp lý. Giáo viên có thể vận dụng cho phù hợp với điều kiện và bối cảnh thực tế trong quá trình dạy học. 

 

Giáo trình “Trồng nấm rơm” giới thiệu khái quát về đặc điểm sinh học của nấm rơm; cách xây dựng lán trại, chuẩn bị các dụng cụ nhằm phục vụ cho việc trồng nấm rơm; quy trình và cách tiến hành trồng nấm rơm trên nguyên liệu rơm và bông hạt, một số bệnh  thường gặp trong quá trình  trồng nấm rơm và biện pháp phòng trừ; các phương pháp sơ chế và bảo quản nấm rơm.  


NỘI DUNG:


Bài 1. Đặc điểm sinh học của nấm rơm 7

1. Đặc điểm hình thái của nấm rơm 7

2. Chu trình sống của nấm rơm 8

3. Các nguồn dinh dưỡng cho nấm rơm 8

3.1. Chất đường 8

3.2. Chất đạm 9

3.3. Chất khoáng và vitamin 9

3.4. Nước 9

4. Ảnh hưởng của các yếu tố môi trường đến sự sinh trưởng và phát

triển của nấm rơm

10

4.1. Nhiệt độ 10

4.2. Độ ẩm 10

4.3. pH 10

4.4. Ánh sáng 10

4.5. Độ thông thoáng 11

Câu hỏi và bài tập thực hành 11

Bài 2. Chuẩn bị lán trại, dụng cụ trồng nấm rơm 12

1. Lán trại nuôi trồng nấm rơm 12

1.1. Chọn địa điểm trồng nấm rơm 12

1.2. Chuẩn bị nền đất, lán trại trồng nấm rơm 12

1.3. Khử trùng, vệ sinh nền đất, lán trại 14

2. Chuẩn bị dụng cụ trồng nấm rơm 15

2.1. Dụng cụ đo sử dụng trong trồng nấm rơm 15

2.2. Dụng cụ dùng để xử lý nguyên liệu và trồng nấm rơm 17

Bài 3. Trồng nấm rơm trên rơm 20

1. Quy trình trồng nấm rơm trên rơm 20

2. Cách tiến hành 20

2.1. Chọn nguyên liệu rơm 20

2.2. Xử lý rơm 21

2.3. Đóng mô và cấy giống nấm rơm 25

2.4. Nuôi sợi 32

6



2.5. Chăm sóc và thu hái nấm rơm 32

Bài 4. Trồng nấm rơm trên bông hạt 37

1. Quy trình trồng nấm rơm trên bông hạt 37

2. Cách tiến hành 37

2.1. Chọn bông hạt 37

2.2. Xử lý bông hạt 38

2.3. Đóng mô và cấy giống nấm rơm 41

2.4. Nuôi sợi 44

2.5. Chăm sóc và thu hái nấm rơm 45

Bài 5. Sâu bệnh hại nấm rơm và biện pháp phòng trừ 49

1. Bệnh hại sợi nấm rơm 49

1.1. Bệnh sinh lý và biện pháp phòng trừ 49

1.2. Bệnh nhiễm vi sinh vật và biện pháp phòng trừ 50

1.3. Bệnh do động vật hại và cách phòng trừ 52

2. Bệnh hại quả thể nấm rơm 53

2.1. Bệnh sinh lý ở quả thể nấm rơm 53

2.2. Bệnh nhiễm vi sinh vật ở quả thể nấm rơm và biện pháp phòng

trừ

54

2.3. Bệnh do động vật hại quả thể và cách phòng trừ 54

Bài 6. Bảo quản và sơ chế nấm rơm 55

1. Bảo quản lạnh nấm rơm 55

1.1 Nguyên tắc bảo quản lạnh nấm rơm tươi 55

1.2. Bảo quản nấm rơm tươi ăn tại gia đình 55

2. Phơi, sấy nấm rơm 57

2.1. Nguyên tắc phơi, sấy nấm rơm 57

2.2. Phơi nấm rơm 57

2.3. Sấy nấm rơm 60

3. Muối nấm rơm 62

3.1. Tác dụng của muối ăn trong quá trình muối nấm 62

3.2. Quy trình muối nấm rơm 62

3.3. Cách tiến hành muối nấm rơm 62

3.4. Kiểm tra, xử lý các hiện tượng hư hỏng của nấm muối 67

Hướng dẫn giảng dạy mô đun 69

Tài liệu tham khảo 77

Danh sách Ban chủ nhiệm xây dựng chương trình, biên soạn giáo

trình dạy nghề trình độ sơ cấp

78

Danh sách Hội đồng nghiệm thu chương trình, giáo trình dạy nghề

trình độ sơ cấp


LINK DOWNLOAD

M_tả
M_tả

Không có nhận xét nào: